ЖОО-ларды оңтайландыру студенттерді тақырға отырғызбаса болғаны

Қазақстандағы жоғары оқу орындарын қысқарту жұмысы аясында Білім және ғылым министрлігі бірқатар жекеменшік университеттермен соттасып, куәліктерін алып қойды. Ал кейбір колледждердің басшылығы соттан да қорықпайтын сыңайлы. Олар студенттердің ақшасын жинап алып, жұмысқа келмей жүр.
Еліміз егемендік алған алғашқы жыл­дары бізде 55 жоғары оқу орны бол­ған екен. Сол кезде жекеменшік секторды дамыту­ға ерекше көңіл бөлінді. Осының нәтижесінде он (1991-2001) жылдың айналасында Қазақстандағы жоғары оқу орындарының саны 182-ге (!) дейін өсті. Қазір ол университеттің саны біршама азайса да, білім беру сапасы әлі күнге дейін жақсармай жатыр. Сол себепті Білім және ғылым министрлігі еліміздегі жекеменшік және мемлекеттік жоғары оқу орындарын оңтайландыру жұмысын қолға алды. Осыған сәйкес, 2015 жылға дейін барлық универ­сит­еттердің саны 100-ден аспайды. Ол үшін бүгінгі білім беру талаптарына сай келмейтін университеттерге өзара бірігу, институт немесе колледж болып қайта құ­рылу міндеті жүктелді. Мәселен, Тараз ин­но­ва­ция­лық-гуманитарлық университеті, Тараз техникалық университеті және Жам­был гуманитарлық-техникалық универси­т­е­ті бірігіп, Тараз аймақтық корпоративті университеті болып құрылды. Қарағанды қаласында Қазіргі заманғы гуманитарлық-техникалық институты, «МГТИ-Лингва» Орта­лық Қазақстан университеті және «Фе­ми­да» заң академиясы Орталық Қа­зақ­стан академиясын құрды. Бүгінде ми­нистр­лік өкілдері қарағандылық «Бола­шақ» университеті мен Халықаралық биз­нес академиясына да өзара бірігуге ке­ңес беріп отыр. Әйтпесе олар да куәлік­сіз қалуы әбден мүмкін.
Саят ШАЯХМЕТОВ, ҚР білім және ғылым вице-министрі:
– Бүгінде еліміздегі жоғары оқу орын­дарын қысқарту жұмысы әрқалай жүргізіліп жатыр. Бір жерде сот дау-дамайлары болып жатса, енді бір жерде құрылтай­шы­лар мен университет басшылығымен келіссөздер басталды. Бұл жұмыстың нақты қай уақытта аяқ­талатындығы белгісіз. Алай­да ол ұзаққа созылмайды. Себебі ми­нистрлікке тиіс­ті тапсырмалар берілді. Біз соның ая­сын­да жұмыс істейтін боламыз.
Университеттерді қысқарту аясында болып жатқан дау-дамайлар жоғары оқу орындарының куәлігін сот арқылы тартып алуға байланысты болып отыр. Оны бізге те­лефон арқылы хабарласқан Білім және ғы­лым министрлігінің Білім беруді бақылау комитетінің басшылығы жеткізді.
Нұржамал АЛДАБЕК, Білім беруді бақылау комитеті басшылығының орынбасары:
– Біз барлық жоғары оқу орындарын тексереміз. Талапқа сай келмейтін же­ке­мен­шік және мемлекеттік универ­ситет­тер­дің куәлігін сот арқылы алып қоя­тын бола­мыз. Бүгінде осындай әкім­шілік жазаға іліккен екі жоғары оқу орны бар. Біріншісі – Семейдегі «Қай­нар» университеті. Екін­шісі – Өске­мен­дегі аймақтық университет. Екеуі де – жекеменшік жоғары оқу орны. Олар бі­лім беру жұмысын жүргізе алмайды. Сон­дықтан студенттерді басқа оқу ошақ­тары­на ауыстыруы тиіс.
Ал кейбір колледждердің басшылығы соттан да қорықпайтын сыңайлы. Олар студенттердің ақшасын жинап алып, білім беру жұмысын тастап кеткенге ұқсайды. Жақында еліміздің бұқаралық ақпарат құрал­дары Алматыдағы «Орхидея» меди­ци­налық колледжінің сапасыз қызметі тура­лы хабарлаған болатын. Фармацевтер­ді даярлайтын аталған оқу орнында сту­дент-жастардың емін-еркін білім алуларына қажетті жағдай да жасалмаған: колледжде төрт-ақ аудитория бар, ал асхана мен спортзал мүлдем жоқ. Бір оқытушы бірнеше пән бойынша сабақ береді. Студенттер болса, екі жылдан бері сынақ кітапшаларын көрмеген. Бүгінде колледж басшылығы студент-жастардың ақшасын жинап алып, жұмыс орнында көрін­бей жүр. Біз осы мәсе­ле бойынша Білім және ғылым министр­лігіне хабар­ластық. Вице-министр Саят Шаяхметов ол мәселе жайында хабарсыз болып шықты. «Біз ол колледж туралы әлі естіген жоқпыз. Алайда тиісті шараларды қолға алатын боламыз», – деді ол. Осы орайда министр Б.Жұмағұловтың айтқан бір сөзін еске салып өткенді жөн деп санай­мыз. «Жоғары оқу орындарын оңтай­лан­дыру барысында бірде-бір студент оның ауырт­пашылығын көрмеуі тиіс. Себебі бар­лық студенттердің құқықтары «Білім беру ту­ралы» Заңмен қор­ғалады. Аталған нор­ма­лар қалтқысыз орындалатын болады», – деген еді Б.Жұ­мағұлов мырза.