Кеңжолақты қолжетімділік немесе Jet дегеніміз не?

Online бола тұрып, интернет арқылы достарыңмен, жанұяңмен араласу, фильм­дер көріп, жаңалықтар тыңдау, көптеген адамдарға хат жіберу күнделікті өмірдің бөлшегі болып табылады, бірақ дәстүрлі жалғаушы қатынауға қол жеткізе алмайтын немесе үнемі кеңседен тыс жерде, ісса­пар­да жүретін миллиондаған қазақстандық­тар­дың бірі бола тұра, сізге интернетке қосылу міндетті түрде қажет болса, не істеу керек?
Оған жауап – кеңжолақты мобильді қатынау! Бұл дегеніміз не?
Ең бірінші кезекте мобильді кеңжо­лақты қолжетімділік дегеніміз – интер­нетке сымсыз, қолайлы және тез қол жет­кізу мүмкіндігі. Биылғы жылы Қа­зақстанда оператордың кез келген қамту аймағында, үйде, көшеде, кафеде, әуе­жайда, кон­ференцияда, жолда және т.б. интернет же­лісіне сымсыз қолжетім­ді­лік­ті қамтамасыз ететін (JET Брендімен) қызмет пайда бол­ды.
Қызмет жайлы толығырақ айтпас бұ­рын терминологияға тоқтала кетейік.
Соңғы кездері БАҚ шенеуніктер, же­текші және басқа да алға жылжытылған ин­тер­нетті қолданушылар, жалпы, бүкіл­әлем­дік телекоммуникация және біздің елі­міздің инновациялық дамуын тұспал­дайды.
Біз олардың қайда қолданылатынын және бір-бірінен қандай айырмашылығы бар екенін түсінуге тырыстық.
3G термині дауыс сапасының неғұрлым басымдылығын, сонымен қатар жоғары жылдамдықтағы мультимедиялық қызмет­тер мен интернет-байланысты қамтамасыз ететін келесі (үшінші) буынға мобильді бай­ланыс қызметін сипаттау үшін қолда­ны­лады. Үшінші буынның мобильді же­лі­ле­рінің (3G) екінші буын (2G) желісінен айырмашылығы бар. Мысалы, GSM мобильдік байланыстың сандық үлгісі мен (2.5G) өтпелі кезең буыны, GPRS – көр­сететін қызметтер сапасының жоғарылығы және жоғары жылдамдықпен деректер та­рату.
3G (ағылшын тілінен third generation — үшінші буын), 3-буын мобильді бай­ла­ныс технологиясы – интернет желісінің қыз­меттерімен жоғары жылдамдықтағы мобильді қолжетімділікті деректер тарату арнасын құрайтын радиобайланыс тех­нологиясын біріктіретін қызметтер терімі.
3G бұл шын мәнінде бірнеше үлгі­лер­дің, негізгісі CDMA2000 (1xEV-DO rev.0 и 1xEV-DO rev.A) және UMTS (W-CDMA) болып табылатын буын.
EVDO (1x Evolution-Data Optimized EV-DO және 1xEV-DO) технологиясы атауының толық мәні «мәліметтерді оңтайлы жеткізу» болып табылады. Бұл технологияның тарихы 1999 жылы Qualcomm компаниясы секундына екі мегабит және одан жоғары жылдамдықты қамтитын мобильді бай­ланыс жүйесінің халықаралық талаптарына жауап беретін (International Mobile Tele­com­munications) өңдеп шығарғаннан бас­талады. Халықаралық мобильді байланыс жүйе­сінің басты мақсаттарының бірі ұялы байланыс технологиясында базала­на­тын мультимедиялық қызметтер және интер­нетке қолжетімділік, деректер тарату, жоғары жылдамдықтағы мобильді дауыс­ты байланыс үшін көпшілік мақұлдаған ере­же қабылдау болып табылады.
Байланыс әлеміндегі негізгі тенден­ция­ларды анықтаған соң, Қазақстанға да тоқтала кететін кез келді. Біздің елімізге технологиялық эволюция қандай деңгейде жеткенін қарап шығайық.
Бұрын-соңды біз жазғандай, осы жыл­ға дейін ҚР мобильді деректер тарату қызметін дамытудан тек дамыған елдерден ғана емес, сонымен қатар 3G 2007 жылы іске қосылған Ресей, Өзбекстан, Қырғыз­стан сияқты ТМД елдерінен де кейін қалып қой­ған.
Осы жылдың сәуірінде 3G лицензиясын беруге байланысты республика Үкіметі және GSM операторларының араласуымен «Алтел» АҚ «Қазақтелеком» АҚ пен бірге JET қызметін алға жылжытты.
«Алтел» АҚ – Қазақстан Респуб­ли­касының нарығында төрт брендпен – Dala­com, PAThWORD, City және Jet танылған бірінші ұлттық ұялы оператор. Dalacom, PAThWORD, City және Jet жазып алудың ең жоғарғы жылдамдығына 3,1 Мб/сек ұлғайту мүмкіндігін беретін 3G (EV-DO Revision A) – жоғары жылдамдықта мобильді деректер тарату пайдалануды іске қосты.
Интернетке қолжетімділік қызметі Jet сауда белгісімен көрсетіледі. Қазіргі кезең­де қызметті келесі қалаларда пайдалануға болады: Астана, Алматы, Қарағанды, Өс­кемен, Ақтөбе, Атырау, Ақтау, Риддер, Теміртау. Интернетке қатынау компьютеру/ноутбук/нетбук-ке қосылған CDMA EV-DO Revision A үлгісіндегі мобильді USB-модем­ді қолдану арқылы іске асырылады. Бүгінгі күнге 3G технологиясы бойынша мобильді интернет ұсынысы Қазақстан нарығында біре­гей ұсыныс болып табылады. Жоғары­да көрсетілген қалалардың кез келген тұр­ғыны немесе қонағы, ал келешекте Қа­зақстанның басқа қалаларының тұрғын­дары біздің клиентіміз бола алады. Қазіргі кезде бұл қызмет интернет желісін қол­да­нушылардың арасында танымал.
2011 жылы компания сұранысқа сүйе­не отырып, қызмет көрсету аумағын кеңей­туді және елді жоғары жылдамдықтағы мо­бильді интернетпен қамтамасыз ете оты­рып, Қазақстанның қалған облыс орта­лықтарын қамтуды жоспарлап отыр. Бұдан басқа «АЛТЕЛ» компаниясы Қазақстанда осы сияқты қызметті бірінші болып көрсете отырып, мобильді деректерді тарату қыз­ме­тін көрсетуде үздік болуға үміт артып отыр.
Әрбір кез келген жаңа технологияны іске қосу үшін қаражат қажет. Бірақ мұндай қа­ражат ресурстарды тиімді қолдана оты­рып, өз абоненттеріне бәсекеге қабілетті және алдыңғы қатарлы қызметтер көрсету үшін операторға да, сондай-ақ ақпараттық жо­ғары технологиялық қызметтерге қажет­ті­лігі күннен-күнге асатын пайда­лану­шы­ларға да қажет.
Әлемдік тәжірибе мен шетелдік және отандық зерттеу агенттіктерінің болжам­да­ры бойынша, болашақта өсу динамикасын жо­ғары жылдамдықты интернетке қол­же­тім­ділік қызметінен күтуге болатынын айта­ды.
Осыған байланысты бизнесті тиімді жүргізу үшін компания осы бағытта дамуға ерекше көңіл бөлуде.
Едәуір қаражат салуына қарамастан, «Алтел» компаниясы қолжетімді және са­палы қызмет көрсету саясатын ұстанады. Бұл дәстүр Jet қызметін ұсынуда да сақ­та­лады.

 Jet шешуші ерекшеліктері
Jet тауарлы маркасымен «Алтел» ком­паниясы оның базасында қызмет көрсететін EV-DO Rev A үшінші буындағы техноло­гия­лардың артықшылығы пайдаланушылар үшін келесі бірнеше мүмкіндіктер береді:
• Деректерді таратудың жоғары жыл­дамдығы: абонентке 3,1 Мб/сек дейін, ал абоненттен 1,8 Мб/сек де­йін.
• «Деректерді тарату» алдында «дауыс» ба­сымдылығының жоқ болуынан туындайтын деректерді таратудың тұрақты жылдамдығы.
• Бір базалық стансыдан басқа стан­­­сы­ға (жұмсақ handover) қосу кезінде қо­сылулардағы үзілістердің жоқ болуы.
• Интернетке қосылудың қарапа­йым­­дылығы: USB модемдар қосымша драй­верлерді қажет етпейді.
• Деректерді қозғалыс кезінде тара­ту (мысалы, автокөлікте).
• Мобильді қолжетімділік «сым­дар­ға» тәуелді болмау.
• Қосылулардың тұрақтылығы.
Жұмыс барыстарын тездету, мобильді интернетке, электронды поштаға және интер­нет-мессенджерлерге үнемі қолже­тім­ділік, кез келген жерде, кез келген уа­қыт­та жұмыста, үйде немесе демалыста кор­поративтік желіге алыстан үнемі қо­л­же­тімділік мүмкіндігі. Бір сөзбен айтқанда, жұмыс бабы немесе өмір сүру салты, немесе қарапайым тәсілмен деректерді жеткізу мүмкіндігі болмайтын дамыған телекоммуникация инфрақұрылымынан алыста орналасқан мобильді қолжетім­ділік­ті қажет ететін абоненттер мобильді ин­тернетке қол жеткізе алады.
Үшінші буындағы технологиялардың (EV-DO) артықшылығы мобильді дерек­тер­ді таратуға негізделген жаңа қызмет көр­сетулерді құруға мүмкіндік береді, нақты жағдайда «Алтел» желісі тасымалдау ортасы ретінде пайдаланылады, ол – клиент­тің орналасқан жеріне негізделген қыз­меттер, банк саласындағы әртүрлі са­ла­лық шешімдер, алыстан медициналық диагностика жасау, интерактивтік оқыту, бейнебақылау мобильді жүйелерін құру, телеметрия, мобильді мультимедия қыз­ме­тінің кең спектрі және басқалары.
EV-DO технологияларын қолдану заң­ды тұлғалар үшін қорғалған және қара­па­йым шешімдер көмегімен барлық жерде кез келген уақытта корпоративтік дерек­тер­ге қолжетімділік есебінен қызмет­кер­лердің еңбек өнімділігін едәуір арттыру, ағым­дағы бизнес-процестерді жетілдіру және өз бизнесін құру, сондай-ақ пайда­ла­ну процестерін және клиенттер мәселе­лерін жедел түрде шешу.
Әрине, қызметтерді көрсету техно­ло­гиясы радио қолжетімділікте негізделуіне байланысты сигнал тұрақтылығына әсер ететін кейбір бөгеуілдерді болдырмау мүмкін емес. Сапаның төмендеуіне байла­ныс­ты шағымдар келіп түскенде, мәселені тех­никалық мамандар қосымша антен­на­лар орнату арқылы тез арада ше­шеді.
Жаңа технологиялармен танысу әрда­йым қиындықтар туғызады, компания пай­­даланушылардың жағдайын түсіне оты­рып, қызметті тестілік режимде қолдану мүм­кіндігін ұсынады. Яғни кез келген клиент модем немесе мобильді интернеттің кез келген бір пакетін сатып ала алады, сонымен, осы қызмет оны қанағаттандыра ма, жоқ па, соны айыра алады. Егер қан­дай да бір себеппен абонент осы қызметті қажет етпеген жағдайда, ол екі апта ішінде мобильді интернеттің пайдаланылған тра­фигіне ғана төлем жүргізіп, модемнің ақ­шасын қайтара алады.
 
Jet тарификациясы қандай?
«Алтел» компаниясы әрдайым сапалы және қолжетімді байланыс ұсыну саясатын ұстанып келеді. Мұндай дәстүр Jet қызметін ұсынуда да сақталады.
Пайдаланушының өмір салты, мінез-құлқы, қажеттілігіне байланысты компания үш тарифтік жоспар ұсынады:
•    «Меговый» тарифтік жоспары – жұ­мыс бабы немесе өмір сүру салтына бай­ланысты мобильді интернет қажет және абоненттік төлем жүргізуді қала­май­тын, яғни тек қана нақты пайдаланылған тра­фик үшін төлеуге дағдыланған пай­да­ла­нушылар үшін. Бұл санаттағы абоненттер үшін 1 Мб интернет трафиктің бағасы 5 теңгені құрайды.
•    «Гиговый» тарифтік жоспары – электронды пошта және интернет серфинг­тен басқа әлеуметтік желілерде белсенді қа­рым-қатынас жасайтын, блог жүргізетін өзіне-өзі сенімді пайдалану­шылар үшін.
•    «Трехгиговый» тарифтік жоспары – интернетті көбіне үйде қарым-қатынас жасау үшін, жұмыс үшін және музыка тың­дау, ролик көру үшін пайдала­натын або­нент­тер үшін.
 Интернет трафиктің бағасы 1 мегабайт үшін 1,4 теңгеден 5 теңгені құрайды.
 Интернетке қосылатын USB-модемнің бағасы 2400 теңгеден басталады.
Бүгінгі күнде Jet желісінде қолданылатын EVDO тарату технологиясы CDMA стандар­ты желісі бар көптеген мемлекеттерде белгілі, оған көптеген себептер бар, оның ең бастысы, бұл технология DSL ( абоненттік телефон желісі бойынша жоғары жылдам­дықты сандық қолжетімділік) салыстыратын және жалғанатын қосылу жылдамдығынан асатын үнемі интернетке сымсыз қосылу жылдамдығын қамтамасыз етеді. Бұдан басқа Jet қызметіне жазылу, жабдықтар, қосылу өте қымбат емес. Jet қызметінің тағы бір ерекшелігі – әртүрлі соттар арасындағы білінбейтін роуминг жатады, сондай-ақ 1х стандартындағы кері қолдау: ол көбінесе ұялы байланыс EVDO бай­ланысын қамтамасыз етпейтін жерлерде 1х ақырын байланысын пайдалануға бо­лады (CDMA 1х деректерді 153 кбит/с жылдамдықпен таратуды қамтамасыз етеді).
Jet іскери адамдар үшін таптырмайтын шешім: желінің өткізу қабілеті тек қана «әрдайым байланыста» болуға мүмкіндік береді және электронды пошта мен интер­нет-мессенджерлерге үнемі қолжетімділік, сондай-ақ ұялы байланыс операторының желісі жұмыс істейтін кез келген жерде толық бейнеконференция жүргізу. Дала жағдайында мобильді офис құру үшін EVDO қолдайтын ноутбук және ұялы телефон жеткілікті. Форм факторда орын­далған сыртқы USB-модем немесе РС-карта арнайы сымсыз модем сатып алып, ұялы телефонсыз да жұмыс істеуге бола­ды.