Жеке мерекесі жоқ төртінші билік

Еліміздегі барлық мамандық иелерінің кәсіби мерекелік күндері белгіленген. Өз мамандығының ерекшелігін сездіретін кәсіби мерекенің болуы сол сала маманының мерейін үстем етері сөзсіз. Әйтсе де өзгенің жоғын жоқтап, жетпегенін түген­дейтін журналистер қауымы өзінің дербес, тұрақты мерекесіне қол жеткізе алмай-ақ қойды. «Көктен киіз жауса да, кедейге ұлтарақ бұйырмайдының кебі».
Өткенге көз жіберсек, алғашқы кезде журналистер мерекесі 10 мамыр күні аталып өткен екен. Тұң­ғыш қазақтілді «Түркістан уәлаяты» газетінің жарыққа шыққан күні журналистер мерекесі деп белгі­лен­ген. Алайда уақыт өте аталмыш газет патшалық Ресейдің саясатын насихаттағандықтан, журна­лис­тер­дің төл мерекесі болуға лайық емес деп табылып, алынып тасталған секілді. Кейін Қазақ КСР-нің «Баспа мен БАҚ туралы» заңы қабыл­дан­ған 28 маусым журналистер ме­рекесі болып белгіленді. Осылайша  Журналистер күні кәсіби мереке ретінде 1997 жылдан бастап ресми түрде аталып өте бастады. Алайда 2004 жылдан бастап маусым айының соңғы жексенбісі жур­на­листер қауымының кәсіби мерекесі болып қайта өзгерді. Сонымен, журналистер қауымы маусымның соңғы жексенбісі қай күнге дөп келсе, сол күнді өздерінің төл мере­кесі санап, атап өтіп жүрді. Осы­лайша әр уақытқа бір лақты­рылып жүріп, журналистердің төл мерекесі соңғы жылдары байланыс қыз­меткерлері күні­мен қосақталып тынды. Яғни 28 маусым Байланыс және ақпарат қызмет­кер­лерінің күні болып ресми түрде белгіленді. Әйтсе де бұл күнге қатысты кереғар пікір өте көп. Біреулер «28 маусым журналистердің төл мере­кесі болуға лайық емес, басқа бір күнді белгілеу керек» десе, енді біреулер жур­налистердің төл мерекесінің байланыс қызмет­кер­лері күнімен қосақталып қойы­луына наразы.
Төртінші билік иелері деген аты дардай болғанымен, байланыс саласы қызмет­кер­ле­рімен қосақталып, қызметі екі бөлек пош­ташылар мен журна­лис­тер­дің кәсіби мере­келерінің бір күнге белгіленуі көпші­ліктің көңілінен шыға қоймағанының айқын дәлелі – жақында Бас редакторлар клубы журна­листердің әлеуметтік статусы мен кәсіби мерекесін нақтылайтын кез жетті деп тиісті орындарға ашық хат жол­да­ды. Билік пен халықтың арасын жал­ғай­тын алтын көпір саналатын журналистер қауы­мына дербес, бір атаулы күннің бұйыр­мауы осы салаға деген қырын көз­қа­растың салдары емей немене?! Осы уақытқа дейін әлеуметтік статусы анық­тал­мағандықтан, тұрғын үй кезегіне тұра да алмай жүрген журналистер қауымы енді дербес мерекесіне де зар болып қалды. Үйсіздің үйін, күйсіздің күйін күйттеп жүрген журналистер өзіне кел­генде заңды түрде құқының қор­ғал­мауынан дәрменсіз күйге түсіп отыр.
Осы орайда байланыс сала­сы қызмет­керлерімен бір күнге қосақ­тамай, 365 күннің бір күнін журналистерге қиса болмас па еді?!
Ирак ЕЛЕКЕЕВ, «Хабар» агенттігі «Көз­қа­рас» бағдарламасының теле­жүр­гі­зу­шісі:
– Бұл – талайдан бері айтылып, шешуін таппай келе жатқан мәселе. Әрине, мен де құптамаймын. Қоғамның әрбір тынысын тап басып, қоғамның дертінен айығуына атсалысып, мем­ле­кет­тің алға дамуына талмай еңбек етіп жүрген журналистер қауымының дер­бес, төл мерекесінің болмауы өкінішті. Шын мәнінде, аталмыш мамандық иелерінің қоғамдағы орны айрықша. Басқа елдер күннен-күнге журналистер қауымына жағдай жасап, әлеуметтік статусын көтеріп, оларды қорғау шара­ларын қолға алып жатса, біз атаулы бір күнді де журналистерге арнауға қимай отырмыз. Мәселен, Ресей Президентінің тапсырмасымен Тергеу комитеті журна­листерді қорғайтын арнайы концепция шығарды. Бұдан былай журналистік зерттеу жүргізетін төртінші билік өкіл­дері арнайы қорғалатын болады. Аталмыш елде 1990 жылдан бері 374 БАҚ өкілі қаза тапқан көрінеді. Біздің елімізде де қызмет барысында жур­налис­тердің теперіш көретін, қажетті ақпа­­ратына қол жеткізе алмайтын кездері жиі кездеседі. Ендеше, бізге де Жур­на­листер күнін белгілеп қана қоймай, қоғамда ашықтық пен жариялылық орнату мақсатында олар­дың ақпаратқа қолжетімділігін қамта­сыз ететін заңдар қа­жет. Осы орайда әлем бойынша қауіпті мамандықтар қатарында сана­ла­тын журналистерге атаулы бір күнді мереке ретінде белгі­леуді мен қолдар едім.
Расында да, әркімге бір телімей, тілші­лердің төл мерекесін белгілі бір күнге бел­гіле­се, төртінші билік иелеріне жасалған құрмет болар ма еді?!