Теміржол құрылысы тарихы

Қазақстан теміржол құрылысы алғаш қашан басталды? Тарихы жөнінен мәлімет алсам деп едім.
Бекзат ЕРҚОЖА, Атырау қаласы
Теміржол алғаш рет 1893-1894 жылдары Қазақстан аумағымен өтті. Покровская сло­бода – Орал бойлықпен – 369 шақырым. Қазақ­­стан арқылы сонымен қатар 190 ша­қырымдық Транссиба қатар өтті (Петропавл). Бірақ Қазақстанда теміржолдық көлік не­гіз­дері 1904 жылы теміржолдық сызықты бой­лай қалалар мен өнеркәсіп орталықтары өс­кен тұста 1668 шақырымдық Орынбор – Таш­кент магистралінің құрылысы басталды. 1914-1924 жылдары – Арыс – Бішкек – Се­ми­ре­чен­ская, 1915 жылы Челябинскі – Троицк – Қостанай магистралі салынды. 1915-1917 жылдары салынған Алтайлық те­мір­жол қазақ­стан­дық жермен жалғасып жатты (Жаңасібір – Семей). Қазақстанның сол­түстік-шығысында 1918 жылы 117 ша­қы­рымдық Екібастұз – Ке­ме­жай (Ермак, қазір – Ақсу), ал орталық Қазақ­станда 40 ша­қы­рым­дық Қарағанды – Спас­ский зауыты және Байқоңыр 120 ша­қы­рым­дық жол жүрді. Қазақ­стан аумағындағы темір­жол­дар­дың жалпы бойлығы 1918  жылы 2575 шақы­рым­ға жетті.
Петропавл – Көкшетау учаскесі 1920-1921 жылдары кеңестік дәуірде бірінші са­лын­ған теміржолдық құрылыс болды. 1926 жылға мұнай кәсіпорындарының Ембі да­муы­на арналған Гурьев – Доссор жолы са­лын­ды. 1444 шақырым бойлықпен Түркістан – Сібір магистраль құрылысы 1927-1930 жыл­дары жүргізілді.
Ұлы Отан соғысы кезінде қазақстандық бо­лат магистральдардың бойлығы 10 мың ша­қы­рымға жетті. 1950 жылдарда темір­жол­дар­дың қарқынды құрылысы Солтүстік және Орталық Қазақстан аймақтарында болды. 1955-1961 жылдары Есіл – Арқалық (224 ша­қырым), 1959 жылы – Қостанай – Тобыл, 1960 жылы – Тобыл – Жетіқара те­мір­жолдары салынды. 1950 жылы Қазақстанда темір­жол­дың аумағы екі есе өсті. 1960 жыл­дар­да Мақат – Маңғышлақ учаскелері және Маң­ғыш­лақ – Өзен (жалпы ұзындығы 900 ша­қы­рым­дай) са­лынды. Жолдардың учаскесі Қазақ­­станда бі­рінші рет 1964 жылы электрлендірілді.