Сақ болсаң, сау жүресің!

Үй жануарларымен қатар, күнделікті өмірде адамзатпен бірге көптеген паразиттер де тіршілік етеді. Олардан адамға келер қауіп те жоқ емес. Егер дер кезінде күресіп жоймаса, олар адамға әртүрлі аурулар жұқтыруы мүмкін. Солардың бірі – қандала.
ҚР ДСМ МСЭҚК «Алматы қаласының дезин­фекция стансысы» РМҚК маманы Қ.Қардасыновтың айтуына қарағанда, Алматы қаласының Түріксіб ауданында орналасқан жер үйлерде қандала көбейген. «Тұтастай алғанда Алматы қала­сының аудандарында қандаланың ошақ­тары бар. Бірақ тұрғындар зиянды жәндік­терді уақытында арнаулы дезин­фекциялық әдістермен жоюға, сақтық шараларын жасауға көңіл бөлмейді. Бұл қандаланың көбеюі мен өсуіне негіз болып отыр», – дейді маман.
«Қандала – қанмен қоректенетін қанат­сыз паразит. Негізінен, ол ескі үйлер­де, жатақханалар мен мейрамханаларда кезде­седі. Сондай-ақ қамысты-каркасты құрылыс нысандары мен тұрғын үйлерде тіршілік етеді. Оның орташа тіршілік ету уақыты – 14 ай. Олардың белсенділігі түнгі уақытта артады. Күндіз зиянды жәндіктер кез келген жылы, қараңғы жерлерде ұйық­тайды. Егер аш болса, ол жарық уақытта да шабуыл жасауы ықтимал. Қауіптілігі – қандала шаққанда ауырсыну білінбейді. Сондықтан ұйқыда жатқан адам ештеңе сезбейді. Соның салдарынан қандала адамның бүкіл денесін шағып тастайды. Қандала үй жануарлары мен құстардың, сонымен қатар егеуқұйрықтар мен тыш­қан­дардың да қанын сорады. Соңдықтан кей жағдайда кеміргіштерде (егеу­құй­рықтар мен тышқандарда) кезігетін жұқ­паны адамға жұқтыруы мүмкін», – дейді «Алматы қаласының дезинфекция стан­ция­сы» РМҚК маманы А.Матвеева.
Қандаланың иіс сезу ағзасы жақсы дамыған. Сондықтан ол қараңғы кезде өз құрбанын тез табады. Және бір шаққан кез­де өз салмағынан екі есе көп қан сорады екен. Бұл қорды қандала бір тәулікке қорек ететін көрінеді.
Әлімжан ҚҰРБАНОВ, ҚР ДСМ МСЭҚК «Алматы қаласының дезинфекция стан­сысы» РМҚК маманы:
– Жалпы, қалада қандаланың көбейгендігі байқалады. 2012 жылы қан­дала шаққан адамдар саны өте жоға­ры болды. Өткен жылдармен салыс­тырғанда, бес-алты есеге артқан. Дезинфекция жасауға көмек сұрап, қоңы­рау шалушылар да көп. Себебі қандала адамдардың тынышын алады. Шаққан жері қышып, адамдардың түнгі ұйқысы бұзылады. Қандала бір ретте жеті мг қан сорады. Бір мезгілде бір­не­ше қандаланың шағатынын ескерсек, ол адам денсаулығына да әсер етіп, жұмыс қабілетін төмендетуі мүмкін.
Қандала қызба, оба, бөртпе сүзегі сияқ­ты қауіпті жұқпалардың тасымал­дау­шы­­лары болып табылады. Дегенмен бұл ұйға­рым ғылыми түрде дәлелденбеген. Әйт­се де сақ болған жөн.

Ескерту
Қандалалар әртүрлі инфекциялық және инвазиялық қоздырғыштарды таратушы болып табылады. Зардап шеккен адамдар үйлерін тез арада дезинфекциялаулары керек. Өз бетімен дезинфекция жұмыстарын жүргізу адам денсаулығы үшін өте қауіпті. Сондықтан үйде қандала пайда болғанда Алматы қаласының дезинфекциялау стансысына мына мекенжай бойынша (Азов көшесі 17 үй, тел: 233-65-23) хабарласу керек.