Өкпесі ауырғандардың өкпесін кім түсінеді?

Антына берік деп жүрген ақжелеңді жандар тарапынан бүгіндері көп қателік кетіп жүр. Әсіресе, үлбіреген қос өкпесін емдеуге сеніп тапсырған науқастарды емдеуде олар көп жағдайда өкінішке ұрындыратын жайттарды болдыруда.
Атырау облыстық өкпе аурулар дис­пан­серінде бақылаушы және уәкілетті орган мамандарының қа­тысуымен ден­саулық сақтау заңнамаларының қол­да­нылуы мен туберкулезге қарсы күрес бойын­ша шаралардың тиім­ділігін тексеру кезін­де, шыны керек, адам бас шайқарлық жағдайлар орын ал­ғаны мәлім болды. Бұл туралы Атырау об­лыстық про­куратурасында облыс про­ку­роры Сайфолла Ке­малов пен облыс әкі­мінің орынбасары Асқар Ке­рі­мов­тің қа­тысуымен болған алқа жиынында об­лыс прокурорының көмекшісі Руслан Ай­ти­мов Облыстық өкпе аурулар дис­пан­се­рін тексеру кезіндегі мекеме бас­шылығы мен қыз­меткерлері тарапынан кеткен жөн­сіздіктерді жіпке тізіп баяндап берді.
Өткен 2010 жыл мен биылғы жылдың жар­ты жыл­дығындағы кемшіліктерді зер­де­леп жеткізген облыстық прокуратура өкілі Р.Айтимовтың ай­туын­ша, Өкпе ау­ру­лар диспансерінің балалар бөлі­мінде 11 жас­тағы қыз баланың қайтыс болуын анық­­­тау мақсатында өзге облыстан тәуел­сіз сарап­шы фтизиаторлар шақыртылып, олар­мен өкпе дер­тінің асқынып кетуі сал­да­рынан қайтыс болған жас­өспірім қыз баланы емдеген дәрігерлер тара­пынан кемшіліктер кеткені анықталған. Қазіргі күні осы оқиғаға байланысты қыл­мыс­тық іс қоз­ғау мәселесі шешілуде.
Жасөспірім қыз баланың ауруын дер ке­зінде анықтамай, қателік жіберілген. Мамандар жібер­ген қателік мұнымен біт­се, қане...
Облыстағы жеті аудандағы туберкулез ау­ру­ханаларын кешенді тексерген про­ку­ра­тура органы Мақат ауданында осы дерт­тен айығып шыққан науқастың әлі күнге ем алып жатқанын анықтаса, Атырау қа­ласында туберкулез дертінен анықтау бойынша анализдері оң нәтиже бермеген қала тұр­ғынының аталмыш ауруханада бұл дертпен ауыр­маса да, ем алып жат­қа­нына көз жеткізген. Тағы бір анықталған жайт, бұл емдеу мекемесінде фтизиатр ма­маны болмаса да, ауруханада қызмет ететін маманның осы міндетті атқаруы. Сайып кел­генде, осы жайттардың барлығы сау адамды ауру ететін жайттарға әкеп жет­кізіп отыр деп айтуға то­лық негіз бо­ла­тындай.
«Тамақ жетпейді, дәрі бермейді, ұрып-соғады»
Қандай ауру да адам ден­сау­лы­ғын­дағы иммунитеттердің әлсіздігінен пай­да бола­ты­ны сөзсіз. Ал сондай жағ­дайда үл­бі­ре­ген қос өкпесін дертке ұшы­ратқан адам­дар­ға жеткілікті тамақ бер­меуде сірә, Аты­рау облыстық өкпе аурулар диспансері алдыңғы орынға шығатын болар. Себебі азық-түлік тағамдарына бө­лі­нетін қара­жат­тың тиісті көлемде бө­лін­беуінің сал­дарынан науқастарға қажетті деңгейде та­мақтың жеткізілмейтіндігі тексеру кезін­де анықталған.
Өткен 2010 жылы тамаққа бөлінген қа­ражат – 97 160 995 теңгені, ал 2011 жы­лы 84 267 600 теңгені құрауы тиіс. Жа­салған талдау бойынша тубдиспансердегі нау­қас­тардың өткен жылы 30% және биыл 7,8% кем тамақтанғандары белгілі бол­ды.
Сонымен бірге науқастардың ба­лық­тың ор­тасында отырып, балық та­­ғамдарын көр­мегендері, сүт, көк­өніс пен жеміс-жидектер жет­кіліксіз көлем­де бе­ріліп кел­гені бас шайқатарлық шын­дық бо­лып шықты.
Тіпті олар ішіп-жейтін макорон өнім­де­рі, қарақұмық, арпа, печенье, күнбағыс майы және үнді шайларының сертификаты жоқ.
Бұл өрескел кемшіліктерге ағымдағы жы­лы тамыз айында науқастар тамақ­та­на­тын асханалардың күнделікті тамақтарынан сынамалар алынып, зертхана қорытындысы нәтижесіне сай картоптық пюреде және ет тағамында ішек таяқшалары анықталғанын қосыңыз. Науқастардың бір күнде 10 таб­лет­ка дәрі қабылдайтынын және оның адам ағзасына тигізер залалы елеулі дәрі-дәр­мектер екенін ескерсек, науқастардың та­мақтануына Облыстық денсаулық сақтау бас­қар­масынан жіті көңіл бөлінбеуі қоғам­ның құн­дылығы – адамзат үшін жасалған қас­­тан­дықпен пара-пар демеске амал жоқ...
Облыстық өкпе аурулар диспансерінің бас­шылығы мен қызметкерлері тарапынан нау­қастарға «Карсил», «Креон», «Эс­сен­циале форте» дәрі-дәрмектерінің ауру­ха­нада болмауына байланысты науқастарға берілмеген. Алайда, осылай бола тұра, Өкпе аурулар диспансері басшылығы нау­қас­тардың дәрі-дәрмекті толығымен іш­кен­дігі туралы жалған (!) мәліметтер бер­ген.
Тамақ пен дәрі ішулері кем болғанмен, ер-азамат науқастардың күші кемімей, керісінше, аурухана ішінде жекпе-жекке шығу, сөйтіп, адам өміріне қауіп төндіру оқи­ғасы болып тұрады екен. Бір ғана мы­сал, биылғы жылы ауруханада нау­қас­тар­дың арақ ішіп алып, төбелесіп, бір-біріне дене жарақатын салған оқиға тіркелген. Та­ғы бір науқас мас күйінде медицина қыз­меткерлерін қорқытып, аурухана те­резелерін сындырған. Дей тұрғанмен, олар­­ды мәжбүрлеп емдеу бөліміне қа­рай­тын сол мекемедегі тәртіпті қада­ға­лауға тиісті күзет қызметінің жұмысы сын көтер­мей­тін болып шықты. Облыс прокурорының көмекшісі Р.Айтимов, сайып келгенде, осы жайттар аталмыш ауруханадағы науқастар мен медициналық қызметкерлерге үнемі қауіп төніп отырғанын ашық айтты.
Аурудың жайын кім ойлайды?
Бүгінгі таңда Атырау облысы, еліміз бойынша туберкулезден аурушаңдық көр­сет­кішінен 5-орында тұр. Соңғы жыл­да­ры өңірдегі жаңару мен әл-ауқаттың жақ­­сарып келе жатқанына қарамастан, қос өкпесі дертке шалдыққандар әлеу­мет­тік жағынан үймен және өзге де көрсетілуі тиіс жәрдемнен жұрдай болып отыр. Қала әкімдігі бюджеттік классификацияға денсаулық сақтау саласын қар­жыландыру енгізілмегеніне байла­ныс­ты, туберкулезбен ауыратын тұлғалар жол­ақы және қосымша тамақтанумен қам­та­масыз етілмегенін айтып отыр.
Туберкулез ауруы жұқпалы ауру ретінде есептелетініне және қоғамға кері әсерін тигізу қаупі төнуіне қарамастан, 2010 жы­лы және ағымдағы жылы Атырау облысы бойынша осы санаттағы бірде-бір тұлға пәтермен қамтылмаған.
Атырау қалалық тұрғын үй-ком­му­нал­дық шаруашылығы, жолаушылар көлігі және автокөлік жолдары бөлімінің мәліметі бойынша, бүгінгі күні туберкулез ауруына шал­дыққан 168 тұлға мемлекеттік тұрғын үй қорынан бөлінетін тұрғын жай кезегінде тіркелгенін көрсеткен.
Сондай-ақ облыстық жұмыспен қам­туды үйлестіру және әлеуметтік бағдар­ла­малар басқармасының мәліметі бойынша 2010 жылы Облыстық туберкулезге қарсы күрес диспансерінен емделіп шығып, жұ­мыс­сыз ретінде тіркелген 103 тұлғаның іші­нен тек сегіз тұлға жұмыспен қам­тыл­ған.
Биылғы жылдың алты айында тіркелген 51 тұлғаның ішінен екі адам ғана жұмыспен қамтылғанын және 17 тұлға уақытша жұ­мыс­қа жолданғанын көрсетті. Сайып кел­ген­де, осы көрсеткіштер туберкулездің жұқ­палы түрімен ауыратын науқастарға жергілікті атқарушы органдар олардың еңбекке орналасуына және тұрмыстық жай­ласуына көмек көрсетеді деп көзделген елі­міздің тиісті заңнамаларына қайшы болып отыр.
Атырау облыстық прокуратурасында об­лыс прокуроры С.Кемаловтың тарапынан Облыстық ден­саулық сақтау басқармасы басшылары мен Облыстық өкпе аурулар диспансері облыстық бас санитары тара­пына көп­те­ген сауалдар қойып, рес­пуб­лика бойынша 5-орынға табан тіреген көр­сет­кішке «масайрамау», кері­сін­ше, ау­рушаңдықпен кү­ресті арттыру туралы талаптар ай­тыл­ды.
Өз кезегінде Облыстық денсаулық сақ­тау басқармасы бастығының орын­ба­са­ры мен Облыстық өкпе аурулар дис­пан­се­рінің бас­тығы Болат Сақауовтар тексеру нә­тижесінде анық болған өрескел кемші­лік­терді жоюға уәде берді.
Атырау облысы әкімінің орынбасары Асқар Керімов: «Облыстық өкпе аурулар дис­­пансеріндегі ушыққан жағдайлардың барлығына денсаулық саласындағы, со­ның ішінде басшылық тарапынан ұйым­дас­тыру мен мәселені шешудегі нәтижесіз жұмыс себепші», – деп турасын айтты.
Уәде беру бір басқа....
Біз жоғарыда Облыстық денсаулық сақ­­тау басқармасына тиесілі Облыстық өкпе аурулар диспансерінің бүгінге жеткен ахуа­лы анықталған кемшіліктердің негіз­гі­лерін ғана айтып өттік. Бұдан бөлек, ауру­ха­надағы сер­тификаты жоқ емдеу ап­па­рат­тары тұр­ғанын, дәрігер маман­дардың өзі дәрігерлік тек­серуден өтпегендігі, өрт қауіпсіздігі тура­лы жазуды кейінгі күннің еншісіне қалдырдық.
Сонымен Облыстық денсаулық сақтау бас­қармасы басшылары өкпе ауруына шалдыққан жандардың тамағын, дәрісін, ты­ныштығы мен емделуіндегі кем­шілік­тер­ді жоюға уәде берді. Алайда олар қоғамнан өздерін оқшаулап алған нау­қас­тарды үймен және жұмыспен қамту туралы жақ ашпады. Тіпті облыс әкімдігінде бола­тын үлкен жиындарда Денсаулық сақтау бас­қармасы тарапынан өкпесі ауырып, өмір­ден түңіліп жүргендердің жайын күйт­теп, олардың зарын билікке табандап тұрып жеткізген басшыны көре алмадық. Жуық арада көре де алмайтын бо­лар­мыз...