Халқымыз елдегі бірлік пен тыныштықты қаншалықты қадірлей алып отыр?

Саттар МӘЖИТОВ, тарих ғылымының докторы, профессор:
– Қашан да қолда бардың қадіріне жеткен абзал. Жалпы алғанда, халқымыз бірлік пен татулықтың қадіріне жете алып отыр деуге бо­ла­ды. Әрине, бір өкініштісі, кейбір жастарымыз теріс ағымдардың же­те­гіне еріп, жолдан адасып, тыныштығымызға қаяу түсіріп жүр. Олар – қоғамда өз ор­нын таппай адасқандар. Біз олардың қоғамға қайта ора­лып, дұрыс жолға түсуіне көмектесуіміз керек. Тыныштық болмаған жерде береке болмайды. Ондай береке қашқан елдер баршылық. Ондай мемлекет өркениетке жетпейді, халқының тұрмыс жағ­дайы ешқашан жақсармайды. Сондықтан әрбір азамат тыныш­ты­ғымызды қастерлеуі керек. Өткенде бір топ жігіт Үндістанда бол­дық. Сон­дағы халықтың тұрмыс жағдайын көріп, Қазақстанда ту­ға­нымызға қу­ан­дық. Елге қайтқанша асықтық. Қазақ – қиын-қыстау заманда та­лай ұлтты бауырына басқан халық. Сондықтан Қазақстан тә­уел­сіз ел бол­ған тұста еліміздің бар тұрғындары қазақ ұлтының маңына топ­та­сып, береке-бірлігі асқан бейбіт ел болуға атсалысуы қа­жет. Топтасу үшін елі­міздің әрбір азаматы мемлекеттік тілді меңгеруі тиіс.

Асылы ОСМАН, «Мемлекеттік тілге құрмет» бірлестігінің, Алматы облыстық әзірбайжан этно-мәдени орталығының төрайымы:
– Мағжанның мынандай сөзі бар: «Тұрандай ер жоқ, Түркідей ел жоқ», осы сөзді мен бүгінгі күні «Қазақстандай жер жоқ, қазақ­тай ел жоқ» деп айтар едім. Бұл – шынайы шындық. Жері қандай кең болса, қазақ халқының пейілі де сондай кең. Өкінішке қарай, сол көңілі дар­қан, пейілі кең, жаны жомарт халықтың жақсылығын ұқ­пай­тындар да та­былып жатады. Қазақ халқы бірлік, ынтымақ­тастық үшін бәрін де жа­сап келеді. Өзге халықтардан соған сай жауап болуы тиіс. Қазақ­станның әрбір азаматы осы елдің суын ішіп, нанын жеп, осы елде өсіп-өркендеп отырған соң мем­лекет құру­шы қазақ хал­қының тілі­не, яғни мемлекеттік тілге құр­метпен қарау керек. Мем­лекеттің басты ны­шан­дары – жері, тілі. Демек, Қазақ елінде тек қазақ тілі негізгі тіл болуы тиіс. Қазақ елінің әр азаматы қазақ тілін білу­ге міндетті. Ал қазақ тіліне қар­сы адам – Қазақ еліне қарсы адам. Қазақ еліне қарсы адам – қа­зақ же­рін­дегі ынтымаққа, бірлік­ке, тыныш­тыққа, Қазақ елінің бола­шағына қарсы адам дер едім. Өкі­нішке қарай, еліміздегі мемлекет­тік тілге де­ген талап әлі де өз деңгейінде болмай тұр.

Расул ЖҰМАЛЫ, саясаттанушы:
– Меніңше, елімізде осы 22 жыл ішінде жалпы халықты бір тудың астына шоғырландыратын ұлттық идеология қалып­тас­паған сияқты. Әрине, мемлекет тарапынан түрлі шаралар жа­са­лып жа­тыр. Бірақ олардың ішінде ұлттық идеологияға ай­налып, халықты қазақ ұлтының маңына топтастыра алатын шара аздау. Мұның бірден бір себебі – әлі де болса, ұлттық бос­тандығымызды, мем­лекеттік тәуелсіздігімізді толыққанды ұғ­ын­бай отыруымыз. Сонан соң Тәуелсіз қазақ қоғамын кеңес­тік заманның сар­қын­шақтарынан толық арылта алмай отыруы­мыз. Мейлі мерекелер бол­сын, мейлі тіл мәселесі болсын ке­ңестік елес қалмай келеді. Өткенде Астанада Мирзоян көше­сіне Сәт­баев­тың атын бергенде, оған үдере қарсы шыққандар болды. Бұл санамыздың әлі де Кеңестік синдромнан тазарма­ғанын көрсетеді. Қазақстанның тыныш­тығы тек қазақ хал­қына ғана емес, жалпы, Қа­зақстан хал­қына қажет екенін түсінетін кез жетті. Мемлекет те өзге ұлттар ты­ныш болсын деп, қазақтар өзі­міз ғой деген ұс­танымда болмауы керек.