Әншілерді аттестациядан өткізіп, кәсіби жағынан тазалайтын заң қабылданса...
Ақжол МЕЙІРБЕКОВ, «Дос-Мұқасан» ансамблінің әншісі, ҚР еңбек сіңірген әртісі, Құрмет орденінің иегері, профессор:
– Мәдениет – адамды ізгілікке, парасатқа, рухани байлыққа бастайтын сала ғой. Бірақ қазір өнер – рухани дүние ғана емес, бизнес те. Сізді осы салада пайда мен есептің көбірек жүретіні қаншалықты мазалайды?
– Иә, мәдениетке: классика болсын, эстрада болсын, кино болсын, театр болсын, шоу-бизнестің араласқаны рас. Бірақ материалдық жағдайы бар адамның қай салада да тұрмысы да тәуір, киімі де жақсы, қарны да тоқ, болашағы да жарқын болады. Пайғамбарымыздың да «Мұсылман бай болуы керек» деген сөзі бар. Кембағал, қарны аш, жұпыны, жүріс-тұрысы қиын адам кімге керек?! Сондықтан қазақ халқы «Әрекетте берекет бар» деген. Өнерде еңбектенген адам соның жемісін көреді, жалқау адам үйінде жатып, «маған пәлен деген режиссер келеді екен, продюсер маған бірдеңе береді екен» дейтін болса, ол адам ешқашан өспейді, өнбейді. Ізденіс, талпыныс болмаса, әрекет қылмаса, «жыламаған балаға емшек бермейді» деген бар. Сондықтан қазіргі заманда эстрадада бизнестің болуы, яғни әншінің өз өнерін саудаға салуы – қалыпты құбылыс. Өйткені заман сондай. Мысалы, ақынның өлеңі үшін, композиторлар жақсы ән жазып беруі үшін оларға қаламақы берілуі керек. Ол ақшаны қайдан табу керек? Оны той-томалақ болсын, корпоративтік кеш болсын, аудан, облыс көлеміндегі түрлі думанды, концерттік бағдарламалар болсын, ән айтып табу керек. Әншінің сондай жерлерге баруы, жолы, мейманханада тұруы, тамағы, барлығы ақшаны қажет етеді, сол смета бойынша төленуі тиіс. Продюсерлер маған «аға, сіздің продюсеріңіз жоқ екен, бірақ өзіңізбен келісейік, мен сізді концертке шақырамын, менің процентімді төлесеңіз болды» деп жатады. Мен келісемін, өйткені бұл – оның еңбегі, ол мені жарнамалайды, сондай жұмыс істеп жатса, оның еңбегіне неге ақы төлемеске. Міне, бизнес деген осы мағынада. Ондай ақшаға әнші байып кетпес, бірақ демеушілік, меценаттық болмаса, өнерге, тіпті қиын. Әсіресе жастарға сондай қолдау керек. Біз енді танымал адамбыз. Бізге әрдайым сұраныс бар. Түрлі концерттерге, шараларға үнемі шақырып жатады. Аты аңызға айналған «Дос-Мұқасан» тобына халықтың құрметі ерекше. Талап, сұраныс менің жеке шығармашылығымнан гөрі сол «Дос-Мұқасан» ансамбліне өте жоғары, өйткені бұл коллективте бір емес, бірнеше талантты, танымал тұлға бар.
– Табысты сала болғандықтан шығар, қазақтың ән өнерінде ала да, құла да жүретін болды. Біздің шоу-бизнесте болсын, эстрадада болсын, дарындылар дарынсыздарды ығыстырып жүр ме?
– Бұл мәселе көп айтылып жүр. Әсіресе фонограммаға қатысты. Біз Кеңес уақытынан бері аппаратымызды көтеріп, гитарамызды дыбыс зорайтқышқа тығып, жанды дауыспен ән айтып келе жатқан азаматпыз. Ал енді қазіргі жастар екі әнді студияға барып, әдемілеп тұрып жазып алады, содан кейін фонограмманы қосып, сахнада шошаңдап, секіріп соны айтқан болады. «Менмін» деп, көкірегін керіп, қолын көтеріп, жұлдыз болып шыға келеді. Бибігүл Ахметқызы айтпақшы, аспандағы жұлдыздан жердегі жұлдыздар көп болып тұр. Ол рас. Талантты жастардың да көп екені рас. Әдемі дауысы бар, керемет қимыл-әрекеті, түрі, Алла берген дарыны бар жас өнерпаздар көп. Бірақ жалған әншілер де солармен бірдей көп. Сол себепті әншілерді аттестациядан өткізіп, кәсіби жағынан тазалайтын заң қабылданса, өнеріміздегі дарынсыздардың 50-60%-ы болмаса да, 30-40%-ы жайлап шетке шығар еді.
– Мүмкін бола ма осы?
– Міндетті түрде заң қабылдау керек, мысалы, Қытайда, Еуропа елдерінде концерттік бағдарлама беретін адамның орындау тәсілі афишаға жазылады: телеарнаға түсірілетіндіктен фонограмма қолданылатыны немесе жанды дауыспен болатыны. Концерт билетінің құны да соған қарай анықталады. Жанды музыканың құны қымбат болады, өйткені ол – ауыр еңбек. Міне, бізде де сондай заң қабылданса, фонограммамен «ахоу‑яхоу» деп, жеңіл жұмыс істеп жүргендер тез қашып кетер еді. Ал әзірше, өкінішке қарай, дауысы да жоқ, түр-әлпеті де келісті емес әншілер көп. Үш қыздың басын қосып, топ жасайды, олар ауызын жыбырлатып, сахнаға шығып жүреді, сондайлар жетерлік. Өзінің емес, тіпті, басқа біреудің дауысын пайдаланып жүргендер де бар, білесіздер ғой? Халық біледі. Халық ақымақ емес, бәрін көріп отыр. Фонограмманың да қолданылатын орны бар, телеарнадан миллиондаған адам тамашалайтын думанды хабарларда эфирге таза дыбыс жіберу үшін ғана әншілерден фонограммамен орындау талап етіледі. Ал күн сайын алдын ала жазылған әнді қосып қойып сахнаға шығу дұрыс емес. Дегенмен бұл мәселенің де шешімін табатын күні келеді деп ойлаймын. Жанды дауыспен айтып жүрген бізге марапат та, құрмет те, сый да сол үшін берілген. Сондықтан жастарға, әлбетте, кәсіби білім болуы керек, нотаны білу керек деп айтамын, сонда ғана ол өнерпаз жақсы әнші болып шығады.
– Эстрадамызда ықпалды тұлға неге жоқ?
– Біздің телеарналарда қазір көптеген бағдарламалар пайда болып жатыр. Көбі Ресейден, Еуропадан алынған. Ел ішіндегі жастар арасынан, 15-20, 25-30 жастағы әншілердің арасынан үздіктерді іріктеуге қазылар алқасына өзінің бұғанасы қатпаған, аяғынан тұрмаған, кеше ғана жұлдыз болып шыға келген жас біреулерді отырғызып қояды. Есімдерін пәленше деп атамайын, бірақ төрт азамат отыр – төртеуі де жас. Ресейдегі Александр Градский, Леонид Агутин, Иосиф Кобзон, Лариса Долина, Дима Биландардың жөні бөлек. Ал біздегі бағдарламаларда қазылар алқасында я бір ақсақал, я бір ірі тұлға жоқ, жап-жас балалар. Ол жас бала жас балаға не үйретеді сонда? Өзінің «әуу, уу» дегенін бе?! Осыны режиссерлер түсінуі керек. Қазылар арасында отырған адамның әрекетін миллиондаған адам көреді, сондықтан мұндайға абай болу керек. Жасқа жол көрсететін тәжірибелі адамдарды тарту қажет. Бізде 20-30, тіпті 50 жыл сахнада жүрген азаматтар, мэтрлер бар. Телеарна басшылары соларды ескеруі тиіс. Иә, танымал әншілер шығар, бірақ сонымен бірге тәжірибелі де болуы керек, олардың өзінде де ұят болуы керек, «жап-жас болып алып, мен қалай сабақ үйретемін, бізден де үлкен азаматтар бар ғой» демей ме?! Өзім Шәмші Қалдаяқов атындағы, «Жас қанат» байқауларында Нұрғали Нүсіпжанов, Бибігүл Төлегенова, Нұрлан Өнербаевтармен бірге талай рет қазы болдым. Міне, нағыз тұлғалар. Осы кісілер жастарды таңдап, соларға өз ақыл-кеңесін айтып, батасын беріп отырса, жарасады. Ал қазір күні кеше сондай байқауларға қатысқан, біздер таңдаған әншілер бүгін теледидардан өзімізге ақыл айтып отыр, «мынадай дүние жасау керек, өнеріміз мынадай болуы керек» деп. Кеше ғана сахнаға көтеріліп, бүгін ұстаз болуға тырысу – ақымақтық, бұл дұрыс емес.
– Мейірбековте мектеп бар ма?
– Менде продюсерлік орталық пен кішігірім студия бар. Сонда жас әншілерге ән айтуды, дауыс жазуды, бірге концерттік бағдарлама беруді үйретемін. «Гүлдер» мемлекеттік ансамблінде директор, көркемдік жетекші болып жұмыс істегенімде жас әншілерге сабақ бердім. Менің ұстаздығым жаман болған жоқ деп ойлаймын. 1993 жылдан 2001 жылға дейін «Гүлдер» ансамблінің керемет әншілеріне қол ұшын бердім. Бірге сахналас болдық. Бұл азаматтар нағыз өнерпаздар атанды. Мысалы, Жеңіс Сейдоллаұлы, Асылбек Еңсепов, Медеу Арынбаев, Сейфуллин Жолбарыс, Шахизада, Сүлеймен Ибрагимов, Нұрділла Сәрсенбаев, Сәкен Майғазиев және басқалар. Шәкірт тәрбиелеуде ұстанатын қағидам – олардың еңбегінің таза болуы. Адал еңбек етсін деймін, содан соң халық әндерін таза айтуға баулимын. Қазақ композиторларының әндерін, жаңа әндерді айтудағы дикция, мәнер, имидж дегенді дұрыс қалыптастыруға көңіл бөлемін. Әншінің сахнаға киетін киіміне де ерекше көңіл бөлу керек, қап-қара костюм-шалбармен партиялық жиыннан шыққандай болып тұрмауы керек. Әдейі арнап тігілген әдемі көйлек, шалбар, галстук, туфли деген сияқты киімдері жалтылдап тұруы тиіс, өнерпаз сахнада сұлу болып тұруы қажет. Дауысы жақсы бола берсін, бірақ ол, сонымен бірге сопайып, қарайып, быттиып, тракторшы сияқты болып тұрмауы керек. Эстетикалық талғамы нашар адам өнерпаз бола алмайды, соны жастарға айтып отырамын.
– Қазіргі жас әріптестеріңіздің бойынан тағы қандай кемшіліктерді жиі байқайсыз, қандай нәрселерді жақтырмайсыз?
– Қазір өнерпаздардың әрқайсысы өз қотырын өзі қасып, адамгершілік қасиеттерді ұмытып бара жатыр. Ол біріне бірінің жаны ашуы, бір-бірінің ыстық-суығына араласу сияқты қасиеттер. Әркім өзінің жұмысына талпынып, өз жағдайын ойлап, қасында бірге жүрген әріптес достарын, бауырын ұмытып бара жатыр. Өнер адамы робот емес қой, біреудің қуанышы болады, біреудің қайғысы болады. Ал қазір, мысалы, біреудің әкесі өлсе, анасы ауырып қалса я қиналып жатса, ешкім білмейді де, естімейді де. Ондайды айтып отыратын ұжым жоқ. Кинематографияда актерлер гильдиясы деген болады, актерлердің бірінің басында қандай да бір ауыр жағдай болып қалса, олар жиналып барып, көңіл айтады, сондай хабарды жария етіп отырады, я болмаса әріптестерінің бірінің қуанышына не тойына араласады. Біздің әншілердің арасында мұндай орталық жоқ. Әрине, бір-біріне дос емес деп айтпаймын, дос, бірақ бір-біріне қол ұшын беріп, қуаныш-қайғысына ортақтасу кемірек. Заманның ағымымен бірге мұндай нәрселер ұмытылып бара жатыр. Жас әншілер арасында кісіні құрметтеу, үлкенге «Ассалаумағалайкүм» деп амандасып, орын беру бірте-бірте ұмытылып, үлкендердің көзінше төрде талтайып отырып алу жиілеп барады. Тіпті кейбіреулер «мынау пәленше екен, ол төрге шықсын» деудің орнына, көргісі келмейді, көрмеген, танымаған сыңай танытып отыратынды шығарды. «Мен сенен артық болмасам кем емеспін» деп, кеудесін ұратын жастар бар. Қазір эстрадада Қайрат Нұртас деген жігіт пайда болды. Кейбір адамдар оны жақтырмағанымен, халық оның әндерін сүйіп тыңдайды. Сол баланың көргенді, мәдениетті екенін айтып кеткім келеді. Жарқ етіп көрінген талантты бала. Концерттерінде стадиондарды, мәдениет сарайларын көрерменге лық толтырады. Ол бүгін бір ән айтса, халық ертесіне оны лезде жаттап алады. Бір күні ұшақта отырсам, жүгіріп келіп амандасып, «маған гитараңызды, сөмкеңізді беріңіз» деп жатыр. Ол – белгілі әнші, бірақ «мен танымалмын, жұрт қарап тұр ғой» деген жоқ, ізетін көрсетіп, иіліп тұр. Міне, осындай жастар аз, ол иманды, таза жігіт. Дегенмен күні ертең жұлдыз болып, өркөкірек болып кетпесе екен деп ойлаймын. Қайратты көре алмайтындар көп, мысалы, Астанада өткен «Астана жұлдызы» ұлттық музыкалық марапатында қазылар алқасында болдым, сонда Қайрат Нұртасты халық тегіс сүйетінін айтып отырдым. Ол «Жыл жаңалығы» аталымына лайық еді, бірақ көкелері, апалары мықты жас әншілер номинация иегері атанды да, Қайрат қалып қойды.
– «Дос-Мұқасан» ансамблі туралы айтсаңыз. Ансамбль заман ағымына қаншалықты ілесіп жүр?
– Биыл Шөмішбай Сариевтің өлеңіне Мұрат Құсайынов жазған «Далам менің» деген әнге Шарында, кең далада, көктемдегі қызғалдақтың арасында бейнебаян түсірдік. Өзім армандаушы едім, қызғалдақтың арасында жүріп ән айтсам деп. Сол бейнебаян жақында эфирден көрсетілді, керемет түсірілім болды. Біз өзімізді емес, даламызды, жерімізді, халқымызды паш еткіміз келді.
Былтыр Ресейдің атақты «Самоцветы» ретротобымен бірге Астанада концерт бердік. Қазан айында Алматыдағы Республика сарайында «Дос-Мұқасанның» үлкен шығармашылық концерті өтейін деп отыр. Өз басым биыл пайғамбар жасына келдім. Тағы да қажылыққа бір барып келсем деп ойлаймын.
– Бізде әртараптылық жоқ сияқты, 90%-ы – эстрада, қалғаны – дәстүрлі ән, бірен-саран хип-хоп, рок, классикалық академиялық жанр, қазіргі заманғы этникалық музыка, сонымен түгесілеміз. Бұл туралы не айтасыз?
– Біздің халық өзі вальске, тангоға, фокстротқа келетін музыканы, той-томалақта айтылатын кең тынысты әндерді жақсы көреді. Хип-хоп немесе шошаңдап билеп айтылатын басқа да бағыттағы әндерді онша жақтырмайды. Қайрат Нұртасты халықтың жақсы көретіні содан. Әншілеріміздің көбі халықтың сұранысына сай қызмет істейді, яғни халыққа ұнайтын жанрда жүреді. Бірақ заманауи бағыттарға ілесіп, лайықты өнер көрсетіп жүрген жастарымыз да бар, олар Rin`Go, «Орда» және тағы басқа. Бардтарымыз да, рок-музыканттарымыз да бар, Құдайға шүкір. Рок демекші, біздің аталарымыз орындаған термелер мен күйлер таза рок қой! Олардың бірқатарын Асылбек Еңсепов пен «Ұлытау» тобы әдемілеп орындап жүр. Сондықтан, меніңше, жан-жақтылық жағынан біз ешкімнен кем емеспіз. Шетелдіктер біздің музыкамызды таң-тамаша болып тыңдайды. Кеңестік саясат батысқа темір қақпа құрған 1976 жылы «Дос-Мұқасан» тобы Америкада болып, халқымыздың «Назқоңыр» әнін және Абай атамыздың әндерін орындағанда, америкалықтар орнынан тұрып, қошемет көрсетті. Міне, батыс үшін хип-хоп пен джаз қызық емес, оларды ұлттық әуендерімізбен таңдандыра аламыз. Кезінде Алматы облыстық Сүйінбай атындағы филармония мен «Гүлдер» мемлекеттік ансамблінде Тұяқаев Ғабиден Кенжебекұлы деген кісі директор болған. Мен бұл кісіні өзімнің ұстазым деп санаймын, оның қарамағында жұмыс істедім және одан көп сабақ алдым. Ол кісі айтатын: «Ақжол, сенің дауысың – керемет лирикалық тенор, сен қазақтың ұлттық киімдері –шапан мен бөрік киіп, халық әндерін орындап, «Сазген», «Адырна» ансамбльдерімен сахнаға шық», – деп. Содан кейін мен Францияға, Италияға, Швейцарияға, Корея мен Жапонияға барып, осы фольклорлық-этнографиялық ансамбльдермен бірге халық әндерін орындадым, ол әндер репертуарымда әлі де бар.
– Қазіргі уақытта неге дәстүрлі әндерімізді әлемге насихаттай алмай отырмыз?
– Өйткені бізде жалтақтау басым. «Еуропалансақ, орыстансақ» дейміз. Бірақ олардай бола алмаймыз, дегенмен соның насихаты күшті болып тұр. Негізінде, шетелдіктер біздің домбырамызға, дәстүрлі әндерімізге көбірек қызығады. Шетелдердегі қазақ мәдениеті күндеріне, фестивальдерге дәстүрлі музыканы көбірек апаратынымыз да сол.
– Бір кездері өнер иелеріне алдымен «Қазақстанның еңбек сіңірген әртісі», содан кейін «Қазақстанның халық әртісі» деген атақтар сатылап берілетін. Кеңес заманында жоғарғы атақ алып үлгергендер бір төбе болып қалды да, ал кейінгілердің бәрі: жасы да, кәрісі де бір дәрежеде болып шыға келді. Қазір тек қана «еңбек сіңірген қайраткер» атағы берілетін болды.
– Дұрыс айтасыз. Кеңестік дәуірде және қазірдің өзінде Ресей, Әзірбайжан, Грузия, Эстония, Латвия, Өзбекстан елдерінде «халық әртісі» атағы бар. Әртістердің бәрі сол дәрежеге жетсем екен, сол марапатқа лайық болсам екен деп армандайды. Бұл – біздің менталитетіміз. Бірақ, өкінішке қарай, осы құрметке жете алмай, өмірден өтіп кеткен талай азаматты білемін. Қазір осы атақты «Қазақстан Республикасының еңбек сіңірген қайраткері» деген атақпен өзгертті де, оны дәрігерге де, жазушыға да, тракторшыға да, ұшқышқа да береді. Бұл дұрыс емес, «халық жазушысы» деп жазушыға, «халық әртісі» деп өнерпазға беруі керек. Бірақ бірінші «мәдениет қайраткері», одан кейін «Қазақстанға еңбек сіңірген әртіс», ал ең биігі «Халық әртісі» деген атақ болса, өнерпаздар сол дәрежеге ұмтылар еді. Әскерилерде лейтенант, капитан, майор, подполковник, полковник, генерал атақтарының болатыны сияқты өнерде де сондай сатыланып берілетін атақ болуы тиіс. Ал бізде бәрі бір деңгейде. Кешегі жас бала – бүгін қайраткер. Халық әртісі атағына лайық азаматтар да солармен бірдей қайраткер болып отыр. Кейбіреулер «ол атақтың не керегі бар, Майкл Джексон Американың халық әртісі болған жоқ қой» дейді. Жоқ, біздің менталитетіміз бөлек. Бұл атақ міндетті түрде керек деп ойлаймын. Өйткені қазіргі жағдайда ірі, айтулы өнер иелерінің бірінде «Халық әртісі» атағы бар, бірінде жоқ күйінде қалып отыр. Біз өзімізді-өзіміз құрметтемейміз, біз бірімізді-біріміз қызғанамыз. Бірақ ол азамат өліп қалғаннан кейін «ойбай, пәленше керемет адам еді, түгеншеге көшенің атын беру керек еді» дейміз. Шәмші Қалдаяқов «Халық әртісі» атағын дүниеден өтерінен бір ай бұрын ғана алды. Талантты тірісінде құрметтеу керек. Бұл да бір күні шешілетін мәселе деп үміттенемін.
– Қазақ әншілерінің арасында Сіз сияқты қажыға төрт мәрте барған, мұсылмандық парызынан ауытқымаған адам жоқ. Дін мен музыканың арасында, әртістік қызметтің арасында қандай да бір сәйкессіздіктер болып жатса, оны қалай шешуге тырысасыз?
– 90-жылдары өнер адамдары арасынан тұңғыш рет қажыға барған жалғыз мен болдым. Бұл жүрегімнің талпынысы, ата‑бабаларымның арманы еді. Бала кезімізден оң аяқкиімді бірінші кигізіп, жаманшылық ойламауды, тек жақсылық ойлауды, таза болуды, иманды болуды анам да, әкем де, әжелерім де айтатын. Міне, содан еліміз егемендік алғаннан соң Қазақстан мұсылмандары діни басқармасының ұйымдастыруымен қажыға баруға бел буған 250 адамның ішінде мен де болдым. Бұл 1993 жыл еді. Ол уақытта Алматы астана болатын, Президентіміз Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың өзі батасын беріп, төлқұжаттарымызды қолға ұстатып, «бұл бабалардың арманы еді, сіздер Тәуелсіз елдің атынан қажыға тұңғыш рет бара жатырсыздар, ниеттеріңіз қабыл болсын» деп шығарып салды. Бірақ мен барып келгеннен кейін көп сөз болды, өсек болды. «Бұл кісі өзіне жарнама жасау үшін барған шығар, оған қажылыққа баруға кім рұқсат беріпті, молдалар баратын сапарға жын-шайтанның арасында жүретін әртістің барғаны дұрыс емес» деген әңгімелер айтылды. Сонда тұңғыш бас мүфтиіміз, елімізде діннің дамуына үлесін қосқан қажы Рәтбек Нысанбайұлы бізді қорғады. Ол кісі теледидардан: «Сіздер олай демеңіздер, кім айтты қажылыққа тек молдалар мен имамдар барады деп. Қажылыққа жүрегінде иманы бар әр азамат ішкі сезімімен, ниетімен, өзінің қаражатымен бара алады. Ақжол да солай. Оның әйелімен бірге 50 градус ыстықта намаз оқып, ниет етіп, қағбаны айналып жүргенін өз көзіммен көрдім. Халайық, олай жамандамаңдар. Ақжол өнер адамы, әртіс ретінде өз әріптестеріне, басқаларға үлгі болды», – деді. Алғашқыда ниетім қабыл болмаған шығар деп, 1996 жылы қажылыққа екінші рет бардым. Үшінші рет 1999 жылы бардым. Ал 2004 жылы Президентіміз кіші қажылыққа зиялы қауым барсын деп қаражат бөлген болатын, сөйтіп, академик ғалымдар, өнер адамдары, ақын-жазушылар, даңқты спортшылар болып барып қайттық. Бұл сапарда ғарышкер-ұшқыш Талғат Мұсабаев, әйгілі боксшы Ермахан Ыбырайымов та болды. Осыдан кейін жол ашылып, көп азаматтар қажылық парызын орындай бастады. Иманы бар ел – нағыз таза ел. Мұндай елдің халқы жаманшылық ойламайды, ұрлық-зорлық қылмайды, өзінің халал еңбегімен бала-шағасын асырап, халқына, еліне оң тілек тілейді. Ал дінді бұрмалау кейін басталды. Шетелде түрлі діни білім алып келгендер елде экстремистік және басқа да теріс ойлы ағымдарды тықпалады. Терроризм пайда болды, жарылу, өлтіру деген шықты. Қап-қара пәрәнжі мен хиджаб киіп алып, шетелден келген идеяларды насихаттау басталды, 15-16 жастағы балалар сақалдарын сапситып өсіріп, балақтарын түріп, жаман әрекеттерге барды. Осылай таза исламның атына кір келтірді. Ал негізі имандылық деген, пайғамбарымыз айтқандай, үлкенді сыйлау, еліне, халқына адал қызмет істеу, перзент бағу сияқты жақсы әрекеттер жасаудан тұрады. Ешқашан «біреуді өлтір, жарып жібер, соғыс» деген насихат болған емес. Елімізде, Құдайға тәубе, имандылық, тазалық, бірлік, бейбітшілік бар. Имандылық өнерге де кедергі емес. Өнер ешқашан имансыз бол демейді. Хадистерімізде бар, пайғамбарымыздың өзі өнер адамдарын, ақындарды сыйлайтын болған. Махаббат туралы, ана туралы, сәбилер туралы, Отан туралы ән айту харам ба екен?! Әлбетте, дискотекадағы музыканы айтып отырған жоқпын, біздің қазақтың әнін, домбырасын айтамын, ол имандылыққа қайшы емес. Шәмшінің әні, Әсеттің әні, Құрманғазының күйлері харам деп кім айтты?! «Менің далам, менің елім, менің жерім, менің тауым, менің қырым, менің суым, менің анам, менің балам» деп ән айту имандылыққа жат па?! Әрине, өнердің халалы да, харамы да бар. Бірақ біз таза жүрген өнерпазбыз. Намаз оқитын, репертуарында діни әндер бар, таза жүретін өнерпаздар көп. Өнердің өзі тазалықтың, имандылықтың насихатшысы болуы керек. Бірақ бұл жаппай аппақ киім киіп алып, намаз оқысын деген сөз емес екені тағы бар. Құдайы бар, жүрегінде иманы бар өнерпаз болса болды.
Әңгімеңізге рақмет!
Әнші тілегі
Қазақтың жерінің байлығы, мұнайы, табиғаты өзіне нәсіп болса екен деймін. Байлық халықтың өзіне бұйырса, бізде жетімдер болмас еді, мектептер, жолдар көп салынар еді, өнеріміз бен спортымыз қазіргіден де биік болып, ғылым мен әдебиет те керемет болар еді. Жақында Оқжетпесте оқуды бітіргеніне екі жыл болған бір дәрігер қарындастың айлығын сұрасам, 60 мың теңге дейді. Міне, дәрігерлердің айлығы жоғары болса екен, ұстаздар мектепті жөндеу үшін ата-аналардан ақша жинауға мәжбүр болмаса екен деп тілеймін. Біз намысы бар халықпыз, қазақтар ешқашан Өзбекстан мен Ресейге барып, гастарбайтер болған емес, осыны бағалай білсек деймін. Әмин!
