Қазақстан Армиясының рейтингі 13 сатыға көтерілді
Қазақстан Қарулы Күштерінің құрылғанына 25 жыл.
Әлем елдері армияларын әскери қуаты бойынша есептеп отыратын Global Firepower рейтингі дейтін бар. Бұл рейтингті құрастырушылар барлық елдердің қару-жарағының саны, экономикалық жағдайы, жағырапиялық орналасуы, табиғи байлығы, әскерге жарамды адам саны сияқты 50 шақты факторды есептейді. Иә, ол елдердің ядролық әлеуеті мен саяси-әскери басшылығының деңгейі есепке қосылмайды. Ал басқа жағдайдың бәрі - ЦРУ мәліметтері мен энциклопедиялық ресурстар, баспасөз бетіндегі ақпарлардың барлығы ескеріледі.
Міне осы рейтинг бойынша Қазақстан Қарулы Күштері 2014 жылы 80-ші орында болған. Өткен 2015 жылы 66-орынды иеленді. Ал биыл 53-орынға тұрақтапты. Құрылғанына 25 жыл толған Қазақстан Армиясының қуаттылық көрсеткіштері бір жылдың ішінде 13 сатыға жоғарылапты. Сонымен Орталық Азия елдерінің армиялары қандай күшке ие, қанша қару-жарағы бар деген сұраққа тоқталайық.
Қазақстанда: әскери қызметке жарамды адам саны-6,44 млн., жыл сайын әскер жасына жететіндердің саны-245 мың адам, әскерінің саны-110 мың жауынгер.
Қазақстан армиясында : 300 танк, 1613 БТР мен БМП, 744 бірлік жетектегі артиллерия, 285 өзі жүретін әскери қондырғы /САУ/, 393 реактивті дүркін ату жүйесі /РСЗО/, 244 әскери ұшақ, оның ішінде 103 шабуылдаушы/тосқауылшы мен 64 жүк ұшағы, 69 тікұшақ және жағалау күзетінің 12 кемесі бар. Қазақстанның қорғаныс бюджеті $ 2435 млн.
Өзбекстан армиясы: әскери қызметке жарамды адам саны-13,3 млн. , жыл сайын әскер жасына жететіндердің саны-600 мың адам, әскер саны-65 мың жауынгер.
Өзбекстан армиясында: 420 танк, 715 БТР мен БМП, 880 бірлік жетектегі артиллерия, 143 өзі жүретін әскери қондырғы /САУ/, 109 реактивті дүркін ату жүйесі /РСЗО/, 166 әскери ұшақ, оның ішінде 69 шабуылдаушы/тосқауылшы мен 50 жүк ұшағы, 69 тікұшақ бар. Өзбекстанның әскери бюджеті 70 млн.$ деген «Википедия» деректеріне күмән бар. «Ферғана» агенттігі 2014 жылы қорғаныс бюджеті 2 млрд.$ деп отыр.
Қырғызстанда: әскери қызметке жарамды адам саны-2,377 млн., жыл сайын әскер жасына жететіндердің саны-111 мың адам, әскерінің саны-16 500 жауынгер.
Қырғызстан армиясында : 150 танк, 438 БТР мен БМП, 159 бірлік жетектегі артиллерия, 30 өзі жүретін әскери қондырғы /САУ/, 21 реактивті дүркін ату жүйесі /РСЗО/, 6 әскери ұшақ, оның ішінде 4 жүк ұшағы, 6 тікұшақ бар. Қырғызстанның қорғаныс бюджеті $ 240 млн.
Тәжікстанда: әскери қызметке жарамды адам саны-3,2 млн., жыл сайын әскер жасына жететіндердің саны-152 мың адам, әскерінің саны-6000 жауынгер.
Тәжікстан армиясында : 37 танк, 46 БТР мен БМП, 10 бірлік жетектегі артиллерия, 0 өзі жүретін әскери қондырғы /САУ/, 3 реактивті дүркін ату жүйесі /РСЗО/, 25 әскери ұшақ, оның ішінде 15 жүк ұшағы, 20 тікұшақ бар. Тәжікстанның қорғаныс бюджеті $ 75 млн.
Түркіменстанда: әскери қызметке жарамды адам саны-2,255 млн., жыл сайын әскер жасына жететіндердің саны-110 мың адам, әскерінің саны-22 000 жауынгер.
Түркіменстан армиясында : 712 танк, 1941 БТР мен БМП, 269 бірлік жетектегі артиллерия, 68 өзі жүретін әскери қондырғы /САУ/, 110 реактивті дүркін ату жүйесі /РСЗО/, 63 әскери ұшақ, оның ішінде 24 шабуылдаушы/тосқауылшы және 18 жүк ұшағы, 16 тікұшақ бар. Түркіменстанның қорғаныс бюджеті $ 200 млн.
Бұл Global Firepower рейтингі бойынша жалпы тізімдегі бірінші орында АҚШ тұр. Елдегі әскерге жарамдылардың саны 145 млн-нан асады. Екінші орында – Ресей. Ресейде бұл көрсеткіш 69 млн адамға жеткен. Үштікке кірген тағы бір держава Қытайда 749 млн адам елін қорғауға әзір. Сондай-ақ алғашқы ондықта Үндістан, Ұлыбритания, Франция, Германия, Түркия, Оңтүстік Корея және Жапония бар. Соңғы орындарға африкалық Мозамбик, Сомали және Мали республикалары жайғасқан. Айта кетерлігі, Қазақстан әскері жақында 4++ буынындағы жаңа СУ-30СМ ұшқыр ұшақтарымен толықты. Олар Талдықорғандағы авиациялық базаға әкелініп, Жеңістің 70 жылдығына арналған әскери шеруге қатысты.
С. Ақынжанов
