Зайырлы мемлекет деген не?

Соңғы кездері «зайырлы мемлекет» деген термин көп айтылады. Жалпы, зайырлы мемлекет дегеніміз не? Оның қандай ерекшелігі бар?
Назар Бақберген, Тараз
Зайырлы мемлекет дегеніміз – мемлекетті шіркеуден бөлу нәтижесінде пайда болған, қо­ғам­дық қатынастар діни нормалар негізінде емес, азаматтық негізде реттелетін, мемлекеттік ор­гандардың шешімдері діни тұрғыдан шыға­рыл­майтын мемлекеттің сипаты.
Зайырлы мемлекеттің заңнамасы толықтай немесе ішінара діни нормаларға сәйкес келуі мүм­кін, оның зайырлылығы діни түсініктерге қара­ма-қайшылықпен емес, одан азат болуымен анық­талады. Зайырлы елде әрбір адам ешқан­дай діни институттарға қатыссыз өмір сүруге құ­қылы. Мысалы, некені тіркеу және әділ сот жүйесі мемлекеттің айрықша құқығы болып та­былады. Сол сияқты зайырлы елде барлық кон­фес­сия өкілдері заң алдында бірдей. Діни ме­рекелер халықтың дінге сенуші бөлігіне қо­лай­лы жағдай жасау мақсатында демалыс күні ретінде бекі­тіл­ген. Көптеген мұсылман елдері зайыр­лы­лық қағи­даларына сай келмейді. Мы­са­лы, Сауд Ара­биясы мен Иран теократиялық ел болса, Ма­лай­зия зайырлылықтан біртіндеп бас тартуда (ді­ни по­лиция құрылды), ал Түркия мен ТМД-да­ғы мұ­сылман елдері зайырлы болып есептеледі.