Шарын шатқалының сиқыры неде?

Солтүстік Тянь-Шаньда, Алматыдан екі жүз шақырым жерде орналасқан тамаша табиғат ескерткіші  Шарын шатқалдарына жолым бір түспей жүр.  Шарын шатқалында тылсым дыбыстар естіледі деседі. Осы рас па?
Шалқар Беков, ШҚО
Осынау табиғи архитектураның пай­да болғанына  12 миллион жыл­ға жуық уақыт болды. Бедерлі тік жар­қабақтар, бағаналар мен мұн­а­ра­лар 300 метр биікке жетеді. Та­би­ғат күш­те­рі Шарын өзенінің ар­на­сын­да таңға­жа­йып мүсіндер топ­тамасын жасаған. Табиғаттың көр­кем туындылары Ша­рын өзенінің бо­йымен 154 километрге со­зылып жа­тыр.  Шарын шатқалы үл­кендігі жө­нінен әлемде АҚШ-тың Ко­ло­радо жа­зығындағы  Гранд-Ка­ньон­нан ке­йінгі екінші болып санала­ды.  Мұн­дағы бар­лық шатқалдар мен сай­лар тыл­сым сырға тұнып тұр.  Жел­ді күн­дері “Мыс­тандар сайы” деп ата­латын жер мистикалық дыбыстарға то­лы. Аңыз­дарға қарағанда, бұл ды­быстар – мыстандар тас бағаналар ара­сына адас­тырып апарып, шы­ңырауға ите­ріп жіберген, кешіккен  жо­лау­шы­лар­дың ыңырсығандары. Алай­да үрей­лі дыбыстар шығудың шын се­бебі ғылыми дәлелденген: мә­се­ле мы­нада, шөгінді жыныстардың көп­­теген тесіктері болады, жел тұрған кез­­де шатқал табиғаттың “үрлемелі ас­­паптарынан” әртүрлі дыбыстар шы­ға­рады және де әр сайдың өзіне тән үні болады. Күннің жылжуына қа­рай мү­сіндердің күрделі фор­ма­лары да өз­гереді, суық жел, жаңбыр жә­не ері­ген қар сулары мүжіген, бі­ре­се ап­тап­тар­дан, біресе ақырған аяз­дардан азап шеккен Шарын жа­ға­лаулары кір­пияз бейнелерін  бір­тіндеп өзгертуде.