«Қабуснаманы» жазған кім?
Кейбір мақалаларда «Қабуснама» деген еңбектен үзінді келтіріп жатады. Ол қандай еңбек? Оны кім, қашан жазған?
Әйгерім АЙДАРХАНҚЫЗЫ, Астана
«Қабуснама» – 1082-83 жылдары жазылған аса бағалы педагогикалық мәні бар туынды. Авторы – Кейқауыс. Каспий теңізінің оңтүстік жағалауын мекендейтін Гилан ру-тайпасының ұсақ феодал отбасында (1021-1022 жылдарда) дүниеге келеді. Кайқауыс өз заманының көп жағдайынан хабары бар зиялылардан еді. «Қабуснама» – өзінің ұлы Гилан шахқа арнап жазған дидактикалық жанрдағы шығарма. Музыка және табиғаттану іліміне ғана емес, көптеген ғылымдардан білімдар болғаны оның «Қабуснама» шығармасынан көрінеді. Бала тәрбиесіне, оның мінез-құлық, этика мәселелеріне соншалықты көңіл бөлген. «Қабуснама» – тәлім-тәрбиелік мәні жағынан ХІ ғасырдағы шығыс педагогикасы тарихындағы аса құнды шығарма. Неміс, француз, орыс, татар, түрік, парсы, тәжік, қазақ және басқа да әлем елдерінің көптеген тілдеріне аударылған еңбек өнегелілік мазмұнымен құнды. Біздің елімізде қазіргі кезде Кайқауыстың ілімі педагогикалық оқу орындарында оқытыла бастады.