Конституциялық құқықтың қайнар көзі не?
Тарқатып айтқанда, конституциялық құқықтың қайнар көздері не? Қоғамдық қатынастарды қалай реттейді?
Марал, Алматы облысы
Конституциялық құқық – құқық жүйесінің басты саласы (кейбір елдерде ол «мемлекеттік құқық» деп аталады). Конституциялық құқық, құқықтың басқа салаларының жасалуы әрекет ету мен қалыптасуының негізі болып табылады. Мұндай салалар бүгінгі күні 20-дан астам: мысалы, әкімшілік құқық, азаматтық құқық, қылмыстық құқық, қаржы құқығы және т.б.
Конституциялық құкық маңызды мынадай мәселелерді: қоғам мен мемлекет құрылысының негіздерін; мемлекеттік билік пен жергілікті өзін-өзі басқару ісін жүзеге асырудың тәртібін; адам және азамат құқығын, бостандығы мен міндеттерін реттейді. Конституциялық құқық адам, мемлекет пен қоғамның өз тіршілік әрекетін құруына өте кажетті оған лайықты басты ережелерді белгілейді. Конституциялық құқық қоғамдық қатынастарды құқықтық реттеуге бағытталған әдістер мен тәсілдер арқылы реттейді. Оларға мыналар жатады: міндеттеу әдісі; тыйым салу әдісі; ерік беру әдісі; мойындау әдісі. Қоғамдық құбылыс ретінде құқықтың ішкі және сыртқы түрі болады. Құқықтың ішкі пішіні — оның мазмұнын құрайтын бөлшектердің құрылымы мен жүйесі. Құқықтың сыртқы пішіні — құқықтық тәртіп ережелері арқылы бекітілетін заңдық қайнар көздердің жиынтығы. Құқықтық нормалардың жиынтығын құқықтық қайнар көздері деген ұғымға жинақтауға болады. Құқық тек мемлекеттік органдардың іс-әрекетінің нәтижесінде пайда болады. Конституция; конституциялық заңдар; әдеттегі заңдар (жай заңдар); президенттің нормативті жарлықтары; Үкімет қаулылары; қоғамның негізгі құрылымын, мемлекеттік билік ұйымдарының ұйымдастырылуын реттейтін басқа да құқықтық-нормативтік актілер Қазақстан Республикасы конституциялық құқығының қайнар көзі.