Императивтік мандат деген не?

Императивтік мандат деген не және бұл мандат түрі қай елде бар? Қазақстанда ондай мандат түрі бар ма?
Қайрат Әбілхан, Алматы
Императивтік мандат – аманаттық мандат дегеніміз – конс­титуциялық құқықта өкілетті органның депутаты сайлаушы­лардың аманатын арқалап, өзі­нің өкілеттік мерзімі біткенше олардың алдында жауапты болуға тиіс екені баяндалған ере­же. Императивтік мандат жағ­дайында сайлаушылардың сенімін ақтамаған депутатты мерзімінен бұрын кері шақырып алу мүмкіндігі заң жүзінде белгіленеді. Императивтік мандат социалистік елдерде, атап айтқанда, КСРО, Венгр Халық Республикасында, Чехослова­кия­да, Польшада, Румынияда қол­да­нылған. Дегенмен бірқатар авторитарлық елдерде әлі де сақталған. Демократиялық мемлекеттерде императивтік мандат ұлттық өкілеттілік принципіне қарама-қайшы келетіндіктен қолданылмайды. Әйтсе де Германия парламенті палатала­рының бірі – бундесратта императивтік мандат нышаны бар. Сайлаушылардың дауыс беруі арқылы емес, федерация үкі­метінің ұсынуымен сайланатын бұл палатаның депутаттары өз үкіметінің нұсқауларын іске асыруға тиіс. Пропорционалды сайлау жүйесінде императивтік мандатты қолдану мүмкін емес. Қазақстанда Парламент депутаты қандай болсын аманаттық ман­датқа тәуелді емес.