Допинг деген не?

Бүгінде спорт әлемінде допинг дауы өршіп тұр. Күнде болмаса да, апта сайын осыған байланысты шу шығып жатады. Жалпы, допинг деген қандай мағынаны білдіреді? Оны қандай жағдайда қолдануға болады?
Дастан Досымов, Тараз қаласы
Допинг (doping) – ағылшынның dopе деген сөзінен алынған. Қазақша бала­масы «наркотик беру» дегенді біл­діреді. Спортта «допинг қабыл­да­ды» деген тіркес тек наша қабылдаған кезде ғана емес, спорттық көр­сет­кіш­терді жақсартып жіберетін табиғи және синтетикалық кез келген заттарды пайдаланған кезде айтылады. Мұндай заттар қысқа мерзім ішінде кенеттен спортшының жүйке жүйесіне әсер етіп, бұлшық еттерін күшейтіп жібереді. Бұл дегеніміз – керемет жетістіктерге жат­ты­ғудың көмегінсіз-ақ допинг қабыл­дап жетуге болады деген сөз. Спортта допинг қабылдауға қатаң тыйым са­лын­ғаны сондықтан.
Дегенмен допингінің түрлері өте көп. Мәселен, допингіге жататын ын­та­ландырғыш заттарды тек дода ке­зін­де ғана пайдалануға тыйым салынған. Мұн­дай заттар алдымен адамның жүйке жүйесіне әсер етеді де, өзін уақытша жақсы сезінуге жағдай жа­сай­ды. Алайда шектен тыс пайдалану адам өміріне қауіпті. Бүгінде мұндай допингілерге, негізінен, мына заттар жатады: амфетамин, эфедрин, псев­доэ­федрин, кокаин, кофеин, стри­х­нин, фенотропил, мезокарб (сид­но­карб). Осылардың ішінде спорт­­шылардың ағзасында ең жиі кез­десетіні – кофеин. Әзірге Анти­до­пингілік агенттік кофеин қабылдауға жарыстар кезінде де тыйым салған жоқ. Өйткені бұл зат күнделікті тамақтанып жүрген шай және кофенің құрамында да болады.