Науан наурыз көженi алмастыра ала ма?
Соңғы кездерi Наурыз мейрамын мерекелеудi заманға лайықтау, атрибуттарын орнықтыру және театрланған сипаттан арылтып, жұртшылықты салтанатқа қатыстыратындай, жаңаша өткiзу мәселесi қозғалып жүр. Осы мақсатты жүзеге асыруда «Зерде» инновациялық орталығында «Ұлт тағдыры – Астана» және «Алаш аманаты» қоғамдық бiрлестiктерiмен бiрiгiп, «Жаңаша наурыз» жобасын жүзеге асырды.
Жобада түркiлiк танымға негiзделiп, жаңа сценарий аясында «Жолтерек» атрибуты, «Науан ырзық» (нау – балауса, жас) көпсөрелiк тағам мәзiрi жасалды. Дәстүрдi жаңғыртуға себеп болған «Наурыз – жаңажылдық ұлттық думан» атты жаңа танымдық кiтап шықты. Бұл жинақтың авторы – белгiлi мәдениеттанушы, журналист Серiк Ерғали.
Кiтапта Ұлыстың ұлы күнiн атап өтуге байланысты тарихтағы деректермен зерделенген тың ұсыныстар айтылған.
«Науан» сөзi 1961 жылғы «Қазақ тiлiнiң түсiндiрме сөздiгiнде» «үлкен», «биiк» және «өте жақсы», «тамаша», «әдемi» деген мағынаны берген. Соған қарап, ежелгi замандарда әлдебiр аса қадiрлi нәрсе «науан» аталса керек.
Науан – қазақ ұғымына негiзделген үш тектi дәмнен тұрады: халқымыз «қызыл» деп ет тағамын, «ақ» деп сүттен пiсiрiлген асты, ал «көк» деп көкөнiс пен жемiс-жидектi атаған. Соған орай, үш сөренi үш тектi дәмге толтыру арқылы ырысты паш ету мақсат болды. Бұл – НАУАН деп аталатын наурыздық несiбе, береке, молшылық нышаны. «Науанды бұдан былай елiмiз наурыз нақыштарының бiрi ретiнде қабылдаса, игiлiктi iс болар едi», – дейдi жоба авторы.
