Болат ӘБДІАХМЕТОВ, әнші: Халықтың сүйіспеншілігінен артық ештеңе жоқ

 – Сізді көпшілік көрінбей кет­ті деп ой­лайды...
– Жасыратын несі бар, қазір бұ­­рын­ғы­дай емес, шоу-бағ­дар­ламаларға кө­бі­не жастар шақы­ры­лады. Оқта-текте бол­­маса, эфирге жиі шықпайтыным рас. Бірақ өз елі­мізде көзге түспег­е­нім­мен, үне­мі шетелге барып тұрамын. Он жыл болды, Ресей, Чехия, Авс­т­рия, Гер­ма­ния, Қытай, Тайланд сияқ­ты мем­ле­кет­терде өнер көр­сетіп жүрмін. Он бес тілде ән ай­тамын. Туристік ком­па­ния­лардың ұсы­нысымен концертімді өт­кізіп әрі ел аралап, жер көріп қай­та­мын.
– Соңғы кезде Бауыржан Тұр­ға­­раев­пен шығармашылық бай­ла­ныс орнатқан тә­різдісіз...
– Бауыржанмен 1989 жылы «Та­­­ма­ша» ойын-сауық отауында та­н­ыс­қан­мын. Ол – музыкалық бі­­лімі өте жо­ға­ры ком­позитор. Ән­­дері маған қатты ұнай­ды. Бір-бі­рімізбен араласа келе, аға­йын адам­дардай болып кеттік. Бірақ қа­­сында қаншама жыл жүрсем де осы уа­қытқа дейін «бір әніңді орын­­дайын­шы» деп өтініш жасап көр­меппін. Тек іш­тей қатты ар­ман­­дайтынмын. Екі жыл бұ­рын өзі телефон соғып, кездесіп, әң­гі­ме­лестік. Қайтыс болған ағасы тү­сіне кі­ріп, «сен неге Болатқа кө­мектеспей жүр­сің?» деп сұ­рап­ты. Бауыржан сол жо­лы әр­түр­лі та­қырыптағы 20 әнін ала ке­ліпті. Тың­дап көріп едім, барлығы бір­дей ұнады. Бір концерттік бағ­дар­ла­­маны түгел қамтып тұр. Сөйтіп, жиыр­ма әнді екі жарым жыл ішін­де үш сту­дия­да жаздырып шық­тым.
– Неге ұзаққа созылды?
– Өйткені сол кездері шетел­ге ба­рып-келуден қолым тиген жоқ. Гаст­роль­дердің арасында үл­геруге тырыс­тым. Оның үстіне, кей студиялардың жұмысы көңі­ліме қонбады. Ақшам да, уақытым да текке кеткен сәттер болды.
– Дегенмен, нәтижесі жаман бол­маған сияқ­ты...
– Иә, барлық ән интернет же­лі­­ле­рін­дегі түрлі хит-парадтарда ал­дыңғы қатардан көрінді. Тіпті бас­тапқыда ел­дер хабарласып, сүйін­ші сұрағанда өз құ­лағыма өзім сенбедім.
– Соның ішінде «Ризамын» де­ген ән ең жоғары дауыс жина­ға­нын байқадық...
– Бұл әннің өлеңін жазған – Иб­­­ра­гим Исаев ағамыз. Ол кісі бірде «мен өмір бойы елді, жерді, Отан­ды, ма­хаб­бат­ты жырлап ке­ліп­пін. Жасым болса жер орта­сы­нан ауды. Бірақ әке-шешеме ри­зашылығымды білдіріп, бірде-бір дү­­ние жазбаппын. Сондықтан бір өле­ңім арқылы перзенттік ал­ғы­сым­ды біл­­дірсем деген ойым бар» деді. Кейі­ні­рек «Ризамын» деп ата­латын жаңа туын­дысын Бауыр­жанға беріп, «Болат орын­даса» деп тапсырыпты. Өкінішке қа­рай, өзі тыңдап үлгерген жоқ. Ән дайын болғаннан кейін, бір ап­та­ның ішін­де дүние салды. «Риза­мын» деген ат­пен әнжинақ шы­ға­рып, былтыр Хай­нань аралында өт­кен концерттік бағ­дар­ламамды да осылай атадым. Хай­на­нь­дықтар жүр­гізген сауалнама нә­ти­­жесінде жыл қорытындысы бойынша, әлем­нің ең үздік спортшылары мен эст­рада жұл­дыздарының ті­зі­міне ілі­ніп­пін. Бас­тапқыда бір ап­таға барған едім, табиғаты мен халқының ұнағаны соншалық, қиып кете алмай екі айға қалып қалдым.
– Мәскеудегі қазіргі ағайынды Гне­­синдер атындағы Музыка ака­­де­миясын бітірген алғашқы қа­зақ азаматысыз. Бі­лі­міңіз де, бі­лігіңіз де жетеді. Бірақ өз қа­тар­ларыңыздың ішінде Алма­ты­да жеке кон­церт қоймаған жал­ғыз сіз қалдыңыз-ау деймін...
– Мен біреудің алдына барып, ақ­ша сұ­рап, өзіме ешқашан де­меу­ші ізде­мейтін адаммын. Сон­дықтан мен үшін Республика са­райында есеп беру түске кірмейтін жағдаймен тең. Былтырғы жылы Қапшағай, Қаскелең сияқты ша­ғын шаһарларда тұратын мүмкін­дігі шектеулі азаматтарға арнап, ал­ты қайы­рымдылық кеш өткіз­дім. Биыл қала әкімдігі маған мүм­кіндік жасап, Сту­дент­тер сарайы­ның шығындарын кө­теріп берсе, Алматыда да қайырым­ды­лық кон­церт беруден қашпаймын. Қа­зір осы бағытта сөйлесіп, өз ұсы­ныс­­тарым­ды жасап жатырмын. Сондай-ақ Аме­ри­кадағы, Қы­тай­дағы қандастары­мызды қуантып қайтсам деген жос­па­рым бар. Аспанасты еліндегі бауыр­ла­ры­мыз «Жалаң аяқ қыз» әнін мін­дет­ті түрде орындасаңыз» деген та­лап қойып отыр.
– ­«Жалаң аяқ қыз» әнін Ай­қын Тө­леп­бергенге орындауға рұқ­­сат етке­ніңіз­де, әннің осын­ша­­лықты өзгеріске ұшы­райты­нын білдіңіз бе?
– Шынымды айтсам, ол бауы­ры­мыз әдептілік сақтап менің алдым­нан өтіп, ең болмаса алдын ала бір ауыз ескерткен емес. Әнге клип түсіріп, эфирге шық­қан­нан кейін бір-ақ білдім. Жан-жақ­тан қоңыраулар түскен соң, интернет ар­қылы қарап шықтым. Әннің но­та­лары, мәтіні қатты бұрмаланған. Түп­нұсқада жоқ сөздер, француз тілінде қайырма қосылыпты. Ма­ғынасы мүлде өзгеріп кеткен. Бей­небаянның сюжеті де біздің бо­лмысымызға, ұлттық мен­тали­тетіміз­ге сай келмейді. Мұзбалақ ақын Мұқа­ғали Мақатаев орта­мыз­да жоқ, ал ком­позитор Төле­ген Мұхамед­жанов аға­мыздың қалай қабылдағанын білмей­мін. Өз басым қатты ұялдым.
– «Жалаң аяқ қызды» Айқын та­­­нымал етті дейтіндер де бар...
– Өзім де ««Жалаң аяқ қыз» 1989 жы­лы орындалғаннан кейін, көп тарал­ған жоқ» деген пікірдегі бір мақаланы оқыдым. Осы әнді ал­ғаш орындағанда 28 жаста екен­мін. Биыл 55-ке толамын. Әлі күнге Қы­тайға, Моңғолияға, тіпті ауыл­ға бар­сам да ел-жұрт «Жалаң аяқ қыз» келді» деп қарсы алады. Қа­зақ те­ле-радиосының «Алтын қо­рын­да» да сақ­таулы.
Өнер адамдары шығарма­шы­лық жо­лында жүздеген ән орын­дауы мүмкін. Бірақ бір әні оны ел­дің есінде қалды­рады. «Жалаң аяқ қыз» менің де атымды халықтың жүрегінен өшірмейтініне сенемін.
– 55 жылдығыңызды қалай атап өт­пек ниеттесіз?
– 1 қазанға жоспарлап отыр­ған Ал­ма­тыдағы концерттен бө­лек, еліміз­дің түк­пір-түкпірін ара­­­лап, ауылдарға кон­церт қой­ғым келеді. Ешқашан ақшаның соңы­на түсіп, билет бағасын асы­ра кө­терген емеспін. Әрдайым ха­лықтың жағ­дайына қарайлай­мын. Соңынан тың­дармандарым ақ батасын беріп, рақ­метін ай­та­ды. Ризашылығын біл­діріп, сүйіс­пеншілігiне бөлейді. Маған бұ­дан артық ештеңе керек емес!

Әңгімелескен Қаншайым БАЙДӘУЛЕТ

aikyn.kz