Студенттерге жемқорлықтың зардабы жайлы егжей-тегжейлі түсіндірілді
Сыбайлас жемқорлық - қазіргі таңда қолында билігі бар кейбір лауазымды тұлғаларды тура жолдан тайдырып, жалған сөйлеуге итеретін, әділдікті емес өзін таңдауға мәжбүрлейтін көк қағаздың кесірінен туындап, қоғамдық дертке айналып отырған негізгі мәселелердің бірі. Өзінің емес, халықтың қамын жеп, мұң-мұқтажын тыңдайды деген үмітпен дәрежелі орындарға сайланып қойылған азаматтарымыз керісінше халықтың нанын жеп, «алтын көрсе періште жолдан таядының» керін киетіні де белгілі. Туралықты ту етіп көтерген Төле би мен Қазыбек би сынды әділетті билеушілері болған қазақ халқының санасына жемқорлық ұғымының жылдам сіңісіп, қазірде тамырын тереңге жайғаны қынжылтатын жайт.
Тек Қазақстан ғана емес, сонымен қатар, бүкіл әлемді дерлік жаулап алған бұл құбылыстың негізі алғашқы таптық қоғамдар пайда бола бастаған уақытта-ақ қаланғанын тарих беттерінен байқауға болады. Жалпы мағынасы – (латын тілінен аударғанда «corruptio» - сатып алу) - мемлекеттік басқару құрылымдарындағы лауазымды қызметкерлердің өздеріне тапсырылған қызмет мүмкіндіктерін жеке бастарының пайдасы мен мүддесі үшін пайдалану мақсатында жасаған қоғамға қауіпті қылмыстық іс-әрекеттері. Жемқорлықтың жалпылама белгілері: лауазымды адамның өзінің немесе делдал арқылы пара берушінің, оның өкілі болған адамның пайдасына жасаған іс-әрекеті үшін ақша, бағалы қағаздар, өзге де мүлік, мүлік құқығы немесе мүлік сипатындағы пайда түрінде пара алу, туыстық, жерлестік, т.б. жақындықтарына байланысты қызметке ретсіз қабылдау және көтермелеу, сондай-ақ, мемлекеттік және қоғамдық мүліктерді талан-таражға салу.
Аталып отырған қылмыстық әрекет тек қана мемлекет басқаратын орындарда ғана емес, сонымен қатар, медицина саласында, оқу орындарында және құқық қорғау органдарында да белең алып отырғаны жасырын емес. Осындай қоғамда маңызды роль атқаратын салаларда жұмыс жасайтын мамандарды жемқорлыққа қарсы тәрбиелеу, олардың санасына тек халық игілігі үшін қызмет етуді сіңіру қазіргі таңда алға қойылған маңызды талаптардың бірі болып отыр.
Дәл осы бағытта әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университетінің биология және биотехнология факультетінің биофизика және биомедицина кафедрасының куратор-эдвайзерінің ұйымдастыруымен ашық эдвайзерлік сағат өткізілді. Шараның ұйымдастырылуындағы негізгі мақсат - студенттерге болашақ маман ретінде сапалы білім берумен қатар, рухани тәрбиемен азықтандыру, әділдік пен туралыққа тәрбиелеу. Тақырып аясында студенттерге «жемқорлық» ұғымының мағынасы мен оның елімізге тигізетін зардаптары түсіндірілді. Сондай-ақ, Қазақстан аумағында және әлем деңгейіндегі статистикалық мәліметтер қаралып, жемқорлыққа қарсы елімізде қабылданған заңнамалар мен жобалар аясында пікірталас жүргізілді. Елбасымыз өз сөзінде сыбайлас жемқорлық туралы «Бүкіл халық болып онымен күреспейінше, біз табысты нәтижелерге жете алмаймыз. Бұл - қоғамда тиісті мәдениетті қалыптастыру мәселесі» - деген сөзін негізге ала отырып, жоғары оқу орынында білім алушыларға бұл қауіпті құбылыспен күресу шаралары тек қана басшылық тарапынан ғана емес, сонымен қатар, ұлт болып ат салысу қажет екендігі түсіндірілді.
Қай жерде билік болса, сол жерде төбе көрсететін сыбайлас жемқорлық ел экономикасының дамып, алға жылжуына бірден бір кедергі келтіретін фактор. Билік өкілдерінің халық қазынасына қол сұғуы, мемлекет мүлігін талан-таражға салып, өз қызметтерін асыра пайдалануы ел ішінде іріткілердің пайда болуына әкеліп соқтырады. Елімізде осындай ұлтішілік қақтығысудың, қарапайым халық пен мемлекет басқарушыларының арасында келеңсіздіктердің орын алуының алдын алу, әділ биліктің жүруі, жалпы сыбайлас жемқорлықпен куресу мақсатында 1998 жылдың 2 шілдесінде Қазақстан Республикасының «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы» заңы қабылданды. Қазіргі уақытта бұл заңнамаға түрлі өзгерістер енгізіліп, жемқорлыққа жол берген тұлғаларға қатаң жазалар қолдану, мемлекет істерінен шектету сынды баптар енгізіліп, дамытылуда. Осы заңнамалармен қатар, сыбайлас жемқорлыққа қарсы түрлі жобалар да елімізде іске асырылып жатыр.
Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ
биофизика және биомедицина
кафедрасының оқытушылары:
б.ғ.д., профессор – Мурзахметова М.К.,
эдвайзер, PhD – Жаманбаева Г.Т.,
эдвайзер, б.ғ.к., доцент – Бактыбаева Л.К.
