Астана медицина университеті балалар жұқпалы аурулары кафедрасының доценті, дәрігер-инфекционист Баян Тұрдалина тұмаудан сақтанудың тиімді әдісіне тоқталды. Ол бұл туралы ҚазАқпарат тілшісіне берген сұхбатында айтып берді.
&ndash ЖРВИ-дің ішінде тұмау вирусы қауіпті инфекциялардың бірі саналады. Ол әсіресе, ерте жастағы балалар, жүкті әйелдер мен қосалқы аурулары бар егде жастағы адамдарда ауыр ағыммен сипатталады.
Жұқпалы аурулардың алдын алудың ең тиімді әдісі &ndash екпе. Сондықтан тұмау вирусына қарсы екпе алған жөн. Бұған қоса міндетті түрде алдын алу, сақтық шараларын мейлінше ұстану да қажет. Ең алдымен әлеуметтік арақашықтықты толықтай сақтауға тырысу керек. Күнделікті тамақтану режиміне де баса мән берген жөн. Қоғамдық орындарда міндетті түрде маска тағып, қолды антисептикалық ерітіндімен жиі тазалап отырған дұрыс. Ағзаның тәуліктік физиологиялық су қажеттілігін пайдалану керек. Таза ауада серуендеудің де пайдасы зор. Егер жедел респираторлы вирусты инфекциялар мен тұмаудың белгілері байқалса, дәрігердің көмегіне жүгіну қажет, &ndash дейді Б.Тұрдалина.
Аурудың асқынуы неге әкеледі?
Сондай-ақ инфекционист маман балалар арасындағы коронавирус туралы айта кетті.
&ndash Жалпы, балаларда COVІD-19 көбінесе жеңіл формада өтеді. Алайда, шетелдік мамандардың пайымдауынша, COVІD-19 ауруының өршу кезеңін өткерген елдерде уақыт өте келе балалар арасында көбінесе ауыр формада өтетін мультижүйелі қабыну синдромы (MІS-C) кездесіп жатыр. Аталған дерт жайлы ақпарат әртүрлі. Дегенмен бұл балалардағы CОVІD-19-дың сирек кездесетін асқынуы болып саналады.
MІS-C жұқтырған көптеген балада ауру белгілері толық немесе толық емес Кавасаки ауруының (KD) критерийлеріне сәйкес келеді. Алайда таралу ерекшелігі классикалық Кавасаки ауруынан өзгеше. MІS-C жағдайларының көпшілігі бұрын сау болған балаларда және жасөспірімдерде тіркелген.
Мультижүйелі қабыну синдромы кезіндегі негізгі және барлық балаларда кездесетін клиникалық симптом &ndash ұзақтығы орташа алғанда бес күнге дейін созылатын тұрақты қызба. Сонымен қатар, асқазан-ішек жолдарының зақымдану белгілері (іштің ауыруы, құсу, диарея), бөртпе, конъюнктивит, шырышты қабықтың зақымдануы сынды симптомдар жиі кездеседі. Нейрокогнитивті белгілер (бас ауруы, тежелу, шатасу), тыныс алудың қиындау белгілері, тамақ ауруы, миалгия (бұлшық ет ауруы), аяқ-қолдардың ісінуі, лимфаденопатия (лимфа түйіндерінің ұлғаюы) сынды белгілер сирек болса да кездесіп жатады. Сондықтан балаларыңызда жоғарыда аталған белгілерді байқасаңыздар, міндетті түрде мамандардың көмегіне жүгінулеріңізді сұраймыз. Дер кезінде ауруханаға жатқызу және медициналық көмек мультижүйелі қабыну синдромының асқынуларын алдын алып, баланың денінің сау болуын қамтамасыз етеді, &ndash дейді ол.
«Сақтансаң сақтайды...»
Дәрігер COVІD-19 инфекциясынан қорғанудың басты талаптарымен қоса оның маңыздылығын да түсіндірді.
«Біріншіден, мүмкіндігінше отбасылық мерекелер, той-томалақтарды шектеген дұрыс. Бұл шара арқылы біз егде тартқан адамдардың, қауіп тобындағы адамдардың өмірі мен денсаулығын сақтаймыз.
Екіншіден, жеке гигиеналық талаптарды қатаң сақтау қажет. Бұл кез келген инфекциялық аурудың алдын алу жолы саналады. Қолды кемінде 20 секунд сабынмен жуу, көп адам шоғырланған жерде маска тағу, антибактериалды ерітінділермен қолды жиі өңдеп отыру, сондай-ақ түшкіру, жөтелу кезінде респираторлы этикет қағидаларын сақтау керек.
Үшіншіден, иммунитетті жоғарылатуға арналған шараларды ұстану, күндізгі және түнгі ұйқының балансын сақтау, дәрумендерге байытылған дұрыс тамақтану рационын сақтау, стрестік жағдайлардың мейлінше алдын алу, спортпен шұғылдану және барынша позитивті көңіл-күйді сақтауға талпыну керек.
Төртіншіден, егер сізде артериалды гипертония, қант диабеті, семіздік, созылмалы жүрек, өкпе ақаулары сынды қосалқы дерттер бар болса, онда сол ауру бойынша емдеуші дәрігер жазып берген негізгі ем жоспарын тоқтатпай, созылмалы ауруыңызды өршітіп алмауларыңыз қажет. Ал егер COVІD-19 індетіне шалдығып, ауруханаға жататын болсаңыз, қосалқы аурудан қабылдап жүрген дәрі-дәрмектеріңізді өзіңізбен алып жүргеніңіз жөн. Себебі, COVІD-19 індетінің асқынуына қосалқы ауруларыңыз да себеп болып қалуы мүмкін», &ndash дейді маман.
Қатар келген аурулар ағзаға ауыр тиеді
Ал ҚР ДСМ Тауарлар мен көрсетілетін қызметтердің сапасын және қауіпсіздігін бақылау комитеті Инфекциялық ауруларды эпидемиологиялық қадағалау басқармасының басшысы Роза Қожапова бір кезеңде қабаттасып келген тұмау мен коронавирус індетінің адам ағзасына ауыр тиетінін алға тартады.
«Антидене &ndash бұл ағзаның белгілі бір аурудан қорғанысы. Олар адам ауруды өткерген соң немесе вакцинациядан кейін табиғи жолмен қалыптасады. Ағзаға ауру қоздырғышы түскен кезде антидене оларды жойып отырады. Бірақ олар кез келген ауруға қарсы тұра алмайды.
Антидене адам ағзасында әртүрлі сақталады. Мәселен, тұмаумен ауырғаннан кейінгі қорғаныс 6-8 айға созылады. Иммундық қорғаныс күшті болғанда қызылшаға қарсы 5 жыл, дифтерияға 10 жылға дейін сақталады. Барлық ауруға бірдей мерзім жоқ.
Ал коронавирус инфекциясына арналған антиденеге қатысты айтар болсақ, бұл &ndash жаңа ауру. Белгілі бір ауруға қарсы антиденені анықтау, көп жағдайда қанша уақыт сақталатындығын білу үшін ғылыми-зерттеу жұмыстары ұзақ уақыт бойы жүргізіледі. Бір кезеңде тұмау мен коронавирус індеті қабаттасып келгенде ағза ауруды ауыр өткереді. Сондықтан дәл қазір тұмаудан барынша қорғануға кеңес беріліп отыр. Аурулар қабаттасқан кезде ол адамға өте ауыр тиеді.
Егер адамның негізгі ауруы болса, онда кез келген жұқпалы ауру өте ауыр өтеді. Қант диабеті, жүрек-қан тамыры аурулары кезінде иммунды жүйенің қарсы тұруы қиынға соғады», &ndash дейді ол.
Маманның айтуынша, аурудан жазылған соң денсаулыққа жіті көңіл бөліп, дұрыс тамақтанған жөн.
Дайындаған &ndash М. ШЫНҰЗАҚ