«Өз ұлтымды менсінбей, өзге ұлттан бай іздеп, бақытсыз болып қалған қыздардың бірімін» деп әңгіме бастады әлгінде әуежайдан көлігіме мінген бойжеткен. Таксист болған соң ара-тұра әуежайға жолаушыларды жеткізіп тастап, кері қайтқандарды ала кетуші едім. Бұл жолы да солай болды.
Әуежайдан кері қайтарда дене бітімі сымбатты, көрікті бойжеткенді мінгізіп алдым. «Түркидан келе жатырсыз ба?» сұрағанмын. Қонған ұшақ Ыстамбұлдан келген еді. «Түркия емес, одан да ары. Қара құрлыққа (Африкаға) қонаққа барып келе жатырмын. Жолым осы Түркия арқылы болды», деді әлгі сылқым қыз.
«Бүкіл негрді ғашық қылған екенсің ғой» деп қалжыңдадым.
«Негрі құрысын, көрмегенім солар болсын», деп қыз бір уақыт ашына сөйледі.
«Не болды?» дегенім сол еді, «бәрі сол ғашықтықтан басталды ғой» деп қыз күрсінді.
– «Негрлермен бір жату арманым» дейтін кейбір қазақтың қыздары бар. Неге деп сұрасаң, олар төсекте өте темпераментті, сосын ана бір ұлы мүшелері ұзын әрі жуан. 20-25 см. Керемет. Ал біздің жігіттеріміздікі небәрі 10-13 см ғана. Дұрыс қанағаттанбайсың. Әрі төсекте өте әлжуаз, дейтін қыздар бар», – деп әңгімені тікесінен бастадым.
– Мен де солай ойлаған қыздардың бірі едім, деп бойжеткен тұтатқан темекісінің түтінін будақтата шығарды. – Сұрап қалдыңыз ғой. Айтайын. Жағдай былай болып еді. Студент едім. Соңғы курс. Оқудан гөрі қыдырысты көбейттік. «Студенттік өмір біткен соң, жұмыс басталады, отбасын құру бар. Қыдыру, ойнап-күлу деген жайына қалады. Сондықтан жақсылап қыдырып алайық», деп жеңіл ойлайтын қыздардың тобынан едім. Түнгі клубқа жиі барып жүрдік. Жігіт көп. Өйткені сұлу болсаң, қай жерде де сыйлы екенсің. Құдай берген көріктің арқасында талай жігіттің жүрегіне от жақтық. Талай ақшасы тасып жүрген жасамыс ағалардың қойнын жылыттық. Әрине, тегін емес. Жасы келген ақшалылар, бір жату үшін не болмаса бір түн бірге болғаным үшін қомақты ақша ұстатып кететін. Сөйтіп жүргенде түнгі клубта Мачарамен таныстым.
Денелі, ірі негр еді. Қаралардың ішіндегі көріктісі. Жалғыз мен емес, жанымдағы үш қыздың үшеуі де соған ғашық болып қалды.
Африканың Судан деген елінен медицина бойынша білімін жетілдіруге бірнеше айға осында келіпті. Көрікті негр. Биді де өлтіреді. Жалғыз біз емес, түнгі клубқа келіп жүрген талай қыз Мачарамен бір болу үшін не істемеді дейсің. Біз де сол. Мачара бізді тұратын үйіне апарып, кезек-кезек жатып жүрді. Өте қуатты еркек. Расында, қыздар айтқандай, ана жері үлкен еді. Астына салғанда құмарың бір қанып, өзге еркекпен жатқың келмей қалатын. Ақыры ол оқуы бітіп, еліне қайтатын болды. «Мені жақсы көретінін, келісім берсем, өзімен бірге ала кететінін айтты. Қарсы болмадым. Мачара қатты ұнайтын. Жанымдағы қыздар қатты қызғанды. Ақыры ата-анамның қарсы болғанына қарамастан, кішігірім той жасап, Мачараның некелі қатыны атандым. Бірақ ол елінде де әйелі бар екенін айтқан. Алайда бірнше әйел алу оларда рұқсат етілген көрінеді. Алғашында ғашықтықтың буымен көп ештеңе сезген жоқпын. Басында Хартум қаласында тұрдық. Алты айдан кейін Мачараны елдің бір шетіндегі ауылға жіберді. «Орналасып болған соң алып кетемін» деп мені Хартумның шет жағында тұратын үйіне тастап кетті. Онда ата-анасы, осы жердегі әйелі, балалары тұрады екен. Бар қырсық сонда басталды. Мачара кетісімен оның бірінші әйелі маған күн көрсетпеді. Обшым, бір сөзбен айтқанда, отырсам опақ, тұрсам сопақ жағдайда болдым. Ішкенім ірің, жегенім желім болды. Ұрып-соқты. Ұйқы бермеді. Алматыда тайраңдап жүргенім арман болып қалды. Жылаудан көзім бұлаудай болды. Екіқабат едім. Қиналып түсік тастадым. Екі айдан кейін Мачара мені алып кетті. Бірақ барған жеріміз тіпті сұмдық еді. Жартылай аш-жалаңаш адамдар. Жаман лашықта тұрады. Сауынан ауруы көп. Мачара соларды емдеумен айналысады. Тағы қиналдым. «Нем бар еді, осы негрдің көтінен еріп», деп өзімді қарғап-сіледім. «Негірге тигеннің керемет болғаны жоқ. Әлі-ақ өкініп қайтып келесің», деп көзіне жас алған жігітімді ойладым. Көтімді қысып, сол жігітке тиіп, Алматыда неге жүре бермедім»,деп ойладым. Сөйтіп жүріп тағы жүкті болдым. Бірақ ол да тоқтамады. Тағы түсік тастадым. Ақыры Мачараға «бұлай өмір сүре алмайтынымды түсіндірдім. Ақылды адам ғой. Түсінді. Елге қайтуға рұқсат берді. «Реті келгенде артыңнан іздеп келемін», деді. «Жоқ, келмей-ақ қой. Сенің өз әйелің, балаларың бар. Солармен бақытты бол. Мен елге барып өз жөнімді табайын» дедім.
Сөйтіп Еуропаға келіп, одан Түркияға жеттім. Енді сол Түркия арқылы елге оралдым. Ғашық болу, негрге қызығу деген осымен аяқталды. Бұл енді маған үлкен сабақ. Бұрын негрлермен бірге қыдырған, жатқан дос қыздарымның кейбірі түк болмағандай қыздық тіктіріп алып, байға тиіп кетіпті. Бәлкім, маған да солай істеу керек шығар. Әзірге жаспын. Көріктімін. Бірақ түрге сеніп жүре берсем, ертең кеш болады емес пе, ә?», – деп әңгімесін аяқтады бейтаныс бойжеткен.
Алғашында сұлу бойжеткенге қызыға, құмарта қарап отыр едім, мына әңгімеден кейін бір түрлі жиіркенішті түрмен қарадым. Оның айтқандарынан қосылған жоқпын. Тек «өзің білесің» деп иығымды қиқаң еткіздім. Өйткені ол мен үшін шіріген жұмыртқаның бірі еді.
Шындығында, қазақтың жігітін менсінбей, қайдағы бір негрдің құшағында кеткен қыздың ертең түк болмағандай бір жігіттің жары болып шығатынын көз алдыма елестетіп, ызам келген еді.
Төреғали Жомарт тегі