Қазақстандық статистика білімі қай кезден бері бар?

Қазір кез келген есепті, ғылыми жұмысты жазарда немесе алдағы уақытқа арнап жоспар құрғанда статистикалық мәлі­меттерге сүйенетініміз анық. Статистикасыз ешнәрсе жасалмай­ды. Қазақстанда осындай мәліметтерді, көрсеткіштерді жинау ісі қай кезден бері бар?
Алмат ЫСҚАҚОВ, Орал қаласы
Есеп-санақ жүргізу ісінің адамзат пайда болған кезден бері бар екені ғылымнан белгілі. Ал қазақстандық статистика білі­мінің тарихын мамандар Қазақ Хандығы құрылған дәуірлерден бастайды. Тарихи жазбаларда 1459 жылы Шу мен Таластың бойын 200 мыңдай адам мекен­дегені туралы айтылады. Демек, халық санағы сол кезеңнің өзінде сауатты жүргізіле бастаған. XVIII ғасырдың ортасында статистика жүргізу ісі мейлінше кемеліне ке­ліп, бір жүйеге түскен. Бұл елі­міз­де оқу-ағарту саласының өркен­деуімен байланысты. Мемлекеттік статистикамен айналысатын ал­ғаш­қы ресми орган 1868 жыл­дың қаңтарында құрылған Түр­кістан губерниялық статистика комитеті болды. Бұдан кейін басқа да облыстар аумағында статбюролар ашылды. Ал тұңғыш халық санағы 1897 жылдың 9 ақ­панында (бүгінгі күнтізбе бойын­ша 28 қаңтарда) өткен. Қазақ АКСР-інің 1920 жылғы 8 қараша­дағы қаулысымен мемлекеттік статистика туралы ереже бекітілді. Кейін бұл күн Қазақстан статис­тикасының құрылған күні болып қабылданып кетті.