«Мальтузиан тұзағының» мағынасы қандай?
Экономикалық сөздіктен «мальтузиан», «мальтузиан тұзағы» деген терминдерді оқып, не екенін біле алмадым. Себебі оған ешқандай түсінік берілмепті. Ол қандай мағынаны білдіреді?
Жасталап Кәрімұлы, оқушы
Мальтузиандық – ХVІІІ ғасырда ағылшын экономисі Т.Р.Мальтус құрған теория. Оған сәйкес, экономикалық әл-ауқат өндірістің даму деңгейіне емес, «тұрғылықты халықтың табиғи заңына» байланысты. Бұл заң бойынша, халықтың өсімі өндірістің өсу қарқынынан жоғары болады.
«Мальтузиан тұзағы» – осы Мальтус теориясының формалды нәтижесі. Ол бойынша, халықтың өсу динамикасы – геометриялық, ал өндірістің дамуы арифметикалық үдеумен жүзеге асады. Осыдан келіп бүкіл адамзат жұмыссыздық, аштық, қайыршылыққа әкелетін тұзаққа түседі. Мальтустың теориясы бойынша, ол үшін бала тууды реттеп отыру керек.
Мальтустың замандасы Қытай ғалымы Хун Лянцзи де халықтың шектен тыс көбеюі адамдардың жаппай қырылуына әкеп соғатынын ескерткен.
