«Домбыра» сөзі қайдан шыққан?

«Домбыра» сөзі қайдан шыққан?

Қазақтың ұлттық аспабы – домбыра қандай мағынаны бере­ді? Зерттеулерде сөздің шығу тарихы туралы не жазылған екен?
Рысалды әже,
Семей
Белгілі зерттеуші Хайролла Жүз­ба­сов­тың пікірінше, «домбыра» сөзі «дөп бұра», «дәл бұра», «дем бұра» деген сөздердің тізбегі ар­қылы жа­сал­ған. Тағы бір болжамды этнограф Ерік Көкеев еңбектерінен табуға болады. Ғалымның пікі­рін­ше, «том» деп түюлі жұдырық не­месе қолдың саласы айтылады. Кейін­нен бұл түбір ұяңданып «дом­ға» айналған, «быра» тіркесі бір нәрсені шерту, тарту, дыбыс шығару де­ген мағына береді-міс. Яғни «дом­быра» сөзі «қолдың саласымен немесе бес саусақпен шекті шерту» деген мағына береді.
А.Жұбановтың болжамы бойын­­­ша «домбыра» сөзі арабтың «дунбаһ и бурра» тіркесінен, яғни «қозы құй­рық» деген сөзінен қа­лып­тасқан араб сөз тіркесінен пай­да болған. Шын­дығында да, дом­быраның ша­на­ғы қозының құйрығы сияқ­ты аяқ­талады.
Жұмагелді Нәжімеденовтің «Қо­ңыр үнді домбыра» еңбегінде В.Ф. Платоновтың «Terra incognita XVIII столетия» (Материалы эн­цик­­ло­пе­дии музыкальных инс­тру­ментов наро­дов мира. СПб.,1998) еңбегінен мысал келтірілген: «дом­ра, домбра, думбыра, дум­ба­ра, думбрак т.б. қазіргі көптеген түркі, солардың ішінде қазақ, та­тар, башқұрт, өзбек, қалмақ тіл­дерінің этнографиялық лек­си­ка­сында шер­тіп ойналатын ішекті музыкалық ас­паптың атауы ре­тінде белгілі» делінген.

Автор
Последние статьи автора
Назван точный исход матча КХЛ "Барыс" - "Салават Юлаев"
Назван точный исход матча КХЛ "Барыс" - "Салават Юлаев"
Кадрлық резерв. Ол қай жағдайда компанияны құтқарады, ал қашан қызметкерлерге теріс ықпал етеді?
Кадрлық резерв. Ол қай жағдайда компанияны құтқарады, ал қашан қызметкерлерге теріс ықпал етеді?
Цифра
50
50 км/ч – именно с такой средней скоростью промчался вчера по афинской трассе Вячеслав Екимов

50 км/ч – именно с такой средней скоростью промчался вчера по афинской трассе Вячеслав Екимов, чтобы завоевать серебро в велогонке с раздельным стартом.
1900
Году

Бокс был узаконен как вид спорта
2,5
ГРАММА

Масса мячика для игры в настольный теннис
5
Олимпийских колец

символизируют единство пяти континентов, хотя ни одно из них не является символом какого-то конкретного континента. Цвета колец — синий, красный, желтый, зеленый, черный, — были выбраны, как наиболее часто встречающиеся на флагах государств мира.
130
км/час

С такой скоростью летит мяч, после удара профессионального волейболиста