Бүйірді таяну – қазаның белгісі

Үлкендерден «бүйіріңді таянба» деген тыйымды жиі естиміз. Көпшілігі мұның себебін «жаман болады» дей салады, таратып түсіндіре бермейді. Бұл тыйымның мән-мағынасы қандай?
Алмас ОРАЗҒҰЛОВ, Жамбыл облысы
Қазақтың ырым-тыйымдарының өзіндік мән-мағынасы бар. Айталық, бір үйдің адамы қаза болғанда ол адамның жа­қын­да­ры қимастықпен егіліп, солқылдап жы­лай­ды. Мұндай кезде адамның ішкі ағза­сы­ның барлығы бірдей қозғалысқа түседі. Сол­қылдап жылағанда бүйрек пен бауыр созылып кетуі мүмкін. Мұның барлығы жү­рекке салмақ салады. Осындай қаза үстінде қаралы үйдің адамдары белдерін мықтап буады. «Белін мықтап буған адамның ішкі құ­рылысы жылаған кезде бос тұрмайды. Содан кейін екі иіні түсіп бүкшиіп қалмайды, өйт­кені белі буылған адамның иығы кө­те­ріледі. Екі бармақты белді буған жерге, мы­қы­н­нан сұғып отырғанда адам еңсесі түспей, тіктеле түседі. Бір жағынан, бұл – сүйеу, тіреу. Мұны үйдегі әйелдер істейді. Олар ора­малдың ішінен байлауышпен басын да мықтап байлайды. Жайшылықта бүйірді таяну жамандық шақырғанмен бірдей», – дейді этнограф Зейнеп Ахметова.