Отаршылдық тұсында қазақ даласында көптеген ұлт-азаттық көтеріліс болғаны аян. Тәуелсіздік жолында бабаларымыздың бастары бәйгеге түскен Абыралы көтерілісі туралы білгім келеді.
Динара ӘБІЛҚАЙЫРҚЫЗЫ, студент
1931 жылы ақпанда басталған Абыралы көтерілісі бұрынғы Семей облысы Абыралы ауданында болды. Көрші жатқан Шыңғыстау, Шұбартау, Қарқаралы, Қу аудандарындағы өздеріне ниеттес азаматтармен байланысқа шығып, оларды көтеріп, күресті бірге өрбітуге талпынған. Көтеріліс алғашқыда Ұзынбұлақ, Тайлан, Ақбұлақ, Бөрілі, Мыржық, Дегелең ауылдарында басталып, кейін бірінен кейін бірі барлық ауыл қостаған. Жалпы, 3500-ге тарта адам атқа қонып, қарулы қақтығыстарға қатысты. Жазалаушы отрядтармен болған шайқастар кезінде 60 адам оққа ұшып, 171 адам үштік соттың шешімімен атылған, 183 адам 10 жылдан астам уақытқа сотталып, Сібірге айдалды. Мыңдаған адам қуғын-сүргінге ұшырап, шетелдер мен еліміздің әр тараптарына босып кетеді. Одан кейін елімізді жаппай жайлаған аштық салдарынан аудан халқы аштыққа ұшырап, халықтың үштен бірі ғана қалған. 1937-38 жылдардағы халық жауларынан тазарту мен Отан соғысының зобалаңы келіп, елді мүлде тұралатып тастады. Ел енді есін жия бергенде, 1949 жылы КСРО-да ең алғаш рет сутегі атом бомбасы осы аудандағы Дегелең тауында сынақтан өткізілген. 1954 жылы халқы жан-жаққа көшіріліп, Абыралы ауданы біржолата таратылды, жері сынақ полигонына айналдырылды.
Абыралы көтерілісі – елдік пен ерлік белгісі
Последние статьи автора