Абайды алғаш кімдер зерттеген?

Абайтану қазақ әдебиеттану ғылымының бір саласы екенін білеміз. Мен ұлы ақынның өмірі мен шығармашылығын зерттеу ісін кімдердің бастағаны жөнінде білгім келеді.
Бейбіт САЛАМАТ, Алматы облысы
Абайтану Абайдың өмірі мен шығар­машылық өнері, фило­со­фиясы, қоғамдық, эстетикалық көз­қарастары, қазақ поэзия­сын­да­ғы өлең жүйесін, ақындық тілді дамытудағы үлесі, музы­ка­лық мұ­ра­сы жайлы сан-салалы зерт­теу еңбектерін қамтиды. Абай­дың өмірі мен шығар­ма­шылық мұра­сын зерттеу, шын мәнінде, Әлихан Бөкейханов, Ахмет Бай­тұр­сын­ұлы, Міржақып Дулатұлы мақа­ла­ла­­рынан бас­талған. Ахмет Бай­тұр­сынұлы 1913 жылы «Қазақ» газе­­тінде басылған «Абай – қазақ­тың бас ақыны» атты мақа­ла­сында «Одан асқан бұрынғы-соңғы заман­да қазақ баласында біз білетін ақын болған жоқ», – деп Абайды аса жоғары баға­ла­ды. Абай шығармаларын жинап, қағаз­ға түсіріп, реттеп баспаға дайындау ісі ақын қайтыс болған соң ұзамай-ақ қолға алынғанын дәлелдейтін нақтылы деректер жетерлік. Жарық көруінен бірне­ше жыл бұрын құрастырылып, 1909 жылы Санкт-Петербургте ба­сылған Абай өлеңдерінің жи­на­ғында ақынның 140-тай өлеңі (аударма өлеңдерін қосып сана­ған­да) мен «Ескендір», «Масғұт» поэмалары басылғаны, яғни осы күнгі белгілі поэзиялық шығар­ма­ларының көрнектілері түгелге жуық қамтылды.