Жас босанған әйелдердің емшегі ісіп кетуі – күтімсіздіктен болатын көп тараған аурудың бірі. Қасқырдың бауырын кесіп, кесеге кішкене езіп, екі рет жаққанда, ісік сап басылады. «Қасқырдың іш майы керек» деді бір танысым.
«Қасқырдың іш майын алғанды кім көріпті. Ол ненің емі?» дедім.
Сойып жатқан қасқырдан болар-болмас бір шиша ғана бүйрек май, іш май шықты. Он бір жыл бала көтермеген әйел сұраған екен. Әлгі танысым апарып беріпті. Суық тиген, салқын шалған несеп жолына іш май жағылады дейді.
Тағы бірде қасқыр сойып жатыр ем, бір әйел
-Қасқырдың бүйрегін беріңізші, ата-деді. Екі бүйрегін бердім. Шоққа аунатып-аунатып жей салды.
-Мына жесіңнен қарадай қаштым ғой, қарағым,- дедім.
-Өкпе ауруым бар, ата» деді ол мұңайып.
-Мақұл, шырағым. Шипасын берсін,- дедім.
Кейін сол әйел жазылып, балалы болды деп есіттім. Қасқырдың тісі жағымен бірге, жеке суыруға болмайды, сынып кетеді.
«Ит тиген балаға қасқыр тісі – жақсы ем» деп қазақ тісті суға салып, баланы шомылдырып жатады. Шынында, өз көзіммен көрдім: суға тісті салып, баланы шомылдырса болды, құлан-таза айығып кетеді. Ем емес жері жоқ қасқырдың. Әзелде, мал дәрігерлері ат белінен шойырылғанда тотяиын қояды. Оның керегі де жоқ екеніне көзім жетті. Атымның белі шойырылып, біреудің айтуымен қасқыр өтімен емдедім. Терісін тіліп, аттың арқасына бидайдай өт салып, тіктім, бір сағаттан кейін тұрып кетті. Екі бидайдай болса – ауыр соғады екен.
Мылтықбай Ерімбетов, Қазақстан Жазушылар одағының мүшесі
Stan.kz
