Киім-кешектің ұлттық брендтері айқындала бастады

Mimioriki ,Семирамида (SMD), LadyLike, Қуат, Textiline, Zibroo, ҚазСПО-N. Біреуге таныс, біреуге бөтен бұл атаулар – тәуелсіз елімізде қалыптасқан отандық киім-кешектің брендтері. Сапасы мен бағасы жағынан ТМД кеңістігінде бәсекеге қабілетті екенін дәлелдеген жеңіл өнеркәсібіміздің бұл субъектілері бүгіндері Украина, Ресей, Беларусь секілді мемлекеттердің тапсырысымен жұмыс істеп жатыр.
Жолымызда Қытай, Түркия, тіпті Қыр­ғыз елі секілді киім-кешек өндірісінің ал­па­уыттары тұрғанда жеңіл өнеркәсіпті да­мыту басқаға қарағанда қа­заққа қиын со­ғары хақ. Бірақ, соған қара­мас­тан, елі­міздегі кәсіпкерлікті қолдауға арналған бір­қатар бағдарламаның арқа­сында отан­дық тігінші, шеберлер өздері үшін басты бе­лесті еңсердік деп есептейді.
Любовь Худова, ҚР Жеңіл өнеркәсіп кәсіпорындары қауымдастығының төрайымы:
– Егер еліміздің тігін және тоқыма өнер­кәсібі былтырға дейін қиын-қыс­тау кезеңді бастан кешіріп келсе, ал бү­гін­гі таңда бұл секторда сең қозғала бас­тады. Бұған, біріншіден, Кеден ода­ғы аясындағы кедендік проце­ду­ра­лар­дың біріздендірілуі, екіншіден, бірқатар кә­сіпкерлікті қолдауға арналған мем­ле­кеттік бағдарламаның болуы, үшін­ші­ден, былтыр қабылданған 2011-2014 жылдарға арналған жеңіл өнер­кәсіпті дамыту бағдарламасы ық­пал етіп отыр деп айта аламыз. Бүгінгі таң­да жеңіл өнеркәсіп саласында 500-ге тарта отандық кәсіпорын жұмыс іс­тей­ді. Бұл – айтарлықтай көрсеткіш. Мем­лекеттік бағдарламаның арқа­сын­да жиі халықаралық көрмеге шыққан қа­зақстандық тауар өндірушілер сырт­тан тапсырыс алып, өзінің өткізу нары­ғын да кеңейтуде. Сырттан сұраныстың бол­уы Қазақстанда жасалған тауардың сапасы мен бағасы – бәсекеге қабілетті деген сөз. Мәселен, «Семирамида» ЖШС-ін алатын болсақ, олардың өн­діріс көлемінің 20 пайызы ресейлік тап­сырыспен толығып тұр. Әрине, бұл – жақсы көрсеткіш. Қазақстандық то­қыма өндірісі де өз сапасымен тұты­ну­шы­ларын тауып жатыр. Қалай дегенмен де, жеңіл өнеркәсіп саласында сең қоз­ғалды. Бұл бізді қуантады. Егер қазір елі­міздің тігін және тоқыма кәсіп­орын­дары ішкі сұраныстың 10 пайызын қам­тып отырса, оны 2014 жылға дейін 30 па­йызға жеткізе аламыз деп ойлаймыз. Мұндай мақсат салалық бағдарламада нақты көрсетіліп, соған байланысты қабылданатын шаралар да түрлі ве­дом­ства деңгейінде талқыланған.
Жоғарыда аты аталған киім-кешек өн­дірісі компаниялары «Бизнестің жол картасы – 2020» бағдарламасы аясында түрлі қолдауға ие болған. Бірі жеңілдетілген несиеге қол жеткізсе, бірінің мамандары мемлекет бөлген ақшамен шетелдің киім-кешек сауда-саттығы тілін меңгеріп, білігін арттырған. Мәселен, мемлекеттік бағ­дар­ла­маның белсенді қатысушысының бірі – «Семирамида» ЖШС-ін алатын болсақ, аталған тігін фабрикасы таяуда Алматыда дүкен желісін ашты. Бутик «show-room» фор­матында ашылған: яғни тұтынушы дүкенге келіп, тура сол жерде өз өлшеміне сай киім тігуге тапсырыс бере алады. Өйт­кені дүкен ішінде компания өнімдерімен қа­тар, конструкторлық цех орналасқан, ол ара­дан тігінші, шеберлер мен ди­зай­нер­лерді де таба аласыз. Мұнда 70 адам жұмыс істейді. 2011 жылы бұл компания «Даму – Өңірлер ІІ» бағдарламасы бо­йын­ша ЦентрКредитбанкінің жеңілдетілген несиесіне қол жеткізді. Бұл қаражат не­гі­зінен технологияны жаңартуға, нақтырақ айт­қанда, тігін цехына «Гербер» аме­ри­калық фирмасының киімді  авто­мат­ты жо­балау жүйесін орнатуға жұмсалған. 2011 жылы компания Ресей нарығына шы­ғып, Новосібір қаласына өз өнімін өткі­зуге жол ашқан. Кейіннен компания «Биз­нес­тің жол картасы – 2020» бағ­дар­ла­масының «Жаңа бизнес бастаманы қол­дау» атты бірінші бағыты бойынша мемлекеттік қолдауға ие болды. Жаңадан бө­лінген осы қаржы ре­сур­сының ар­қа­сын­да компания Центр­Кре­дит­банкі ал­дын­дағы жылдық өз міндет­те­місін 3 пайыз сый­ақы мөлшерлемесі деңгейіне дейін тө­мендетуге қол жеткізген.
Ләззат Ибрагимова, «Даму» кәсіп­керлікті дамыту қоры» АҚ басқармасының төр­айымы:
– Бүгіндері еліміздің қайта өңдеу сек­­торында 12 мыңға тарта кәсіпорын жұмыс істейді. Оның ішіндегі 1479 ком­пания, яғни 12,3 пайызы «Бизнестің жол картасы – 2020» бағдарламасына қатысқан. Дегенмен бағдарламаның аяғына, яғни 2020 жылға дейін бұл көр­­сеткіштің төрт есеге артатындығы бол­жа­нып отыр. Елімізде кәсіпкерлікті да­мы­туға арналған бірқатар мемлекеттік бағ­дарлама бар. Соның ішіндегі біре­ге­йі – «Бизнестің жол картасы – 2020» бағ­дарламасы. Онда тақырдан бас­тал­ған бизнес жобаларды жүзеге асы­ру­дың, оны дамытудың кешенді ша­ра­ла­ры­мен қоса, шағын және орта кә­­сіп­керлік өкілдерінің, топ-ме­нед­жер­ле­рінің білігін шетелде арттыру да қам­тылған. Мұндай қолдаудан отандық же­ңіл өнеркәсіп саласы да қалыс қал­ған емес.
Наталья Ахшабаева, «Семирамида» ЖШС-нің директоры:
– Біз бұл жетістікке бір күнде қол жеткізгеніміз жоқ. Аталған нарықта жүр­генімізге 15 жылдан астам уақыт өтті. Жеңіл өнеркәсіп кәсіпорындары қауымдастығы, «Даму» қоры арада делдал болып, саламыздағы кешенді мәселе шешіміне қатысты өтініш пен ұсынысымызды құзырлы орындарға жеткізуде үлкен рөл атқарды. Былтыр біз Мәскеудегі халықаралық жәр­мең­кеге қатыстық, сөйтіп, киім топта­ма­ла­рымыз сапасы жағынан бірінші орынға ие болды. Сол арада ресейлік компания тарапынан бірқатар тапсырыс келіп түсті. Сол бәйгеге қатысып отырған не­міс әріптестеріміз де: «Тек ТМД емес, өнім­деріңіз Еуропа нарығына жол тартуға тұрарлық», – деді. Бұл – біз үшін ең жоғары баға. Экспорт жолын ке­ңей­тіп, қазақстандық киім-кешек брендін ше­телге таныту туралы алға қойған мақ­сатымыз да бар. «Бизнестің жол кар­тасы – 2020» бағдарламасы ар­қылы жеңілдетілген қаржылық ре­сурс­тар­ға ие болдық, сөйтіп, техника-тех­но­логиямызды жаңарту арқылы киім са­пасын да мықтап, бизнесімізді ке­ңейтуге мүмкіндік алдық.
Сондай-ақ мамандар бүгіндері әскери­лерге арналған киім-кешек тапсырысын отандық компа­ния­ларға беру туралы би­лік­пен ше­шім шығарылғанын ай­тады. Осыған бай­ла­нысты салалық қа­уым­дастық мем­ле­кет­тік тендерге қаты­сатын компания тізімін де түзіп жатқан көрінеді.
Любовь Худова, ҚР Жеңіл өнеркәсіп кәсіпорындары қауымдастығының төрайымы:
– Қазақстанның пагон секілді әс­ке­ри белгілері бүгіндері Қытайдың ба­за­рында самсап тұр. Көргенге ұят! Қауіп­сіз­д­ігіміз үшін әскери киімдерді тігіп шы­ғаруды отандық компанияларға бе­ру керек. Осыны айтып, талай уақыт түр­лі ведомства табалдырығын тоз­дыр­дық. Ақыры нәтиже бар секілді. Таяу­да әскери құрылым басшыларынан, ди­зайнерлерден, тігіншілерден, са­лалық ведомства өкілдерінен арнайы ко­миссия құрылмақшы. Олар қандай отандық кәсіпорын бұл тапсырысты қабылдап алатынын анықтамақ.
Яғни, таяу болашақта әскерилерге де ар­налған киім-кешек шығаратын жер­гілікті бренд анықталмақ. Осы жағынан алғанда, бертінге дейінгі шенеуніктердің еліміздің жеңіл өнеркәсібіне деген жеңіл көзқарасы жойылып, түрлі деңгейде бұл салаға көрсетілген мемлекеттік қолдау киім-кешегіміздің ұлттық брендтерін ақырындап айқындай бастаған секілді деп түйін жасауға болатын тәрізді.