Биыл Абайдың туғанына – 165 жыл, ақын мұражайының құрылғанына 70 жыл толады.
Тоғызқұмалақ – қазақтың ұлттық ойыны. М.Әуезов бастаған Абай өмірін зерттеушілер ақынның тоғызқұмалақты аса құмарта, шебер ойнағанын жазады.
Абай тек ақындық өнерге баулушы ғана емес, жалпы, бойында өнері бар жастарды қасына үйірді. Ақынмен бірге әнші Әлмағамбет, Мұқа, Әмір, Мұхамеджан, күйші Біткенбай, ертегіші Баймағамбет, Көрпебай, Құду сияқты тоғызқұмалақшы, дойбышылар жиналғаны белгілі. Абай өнердің қай түрін де жүрегімен құлай сүйіп, соған икемі бар жастарды үйретуге қолғабыс еткен.
Ақын үшін тоғызқұмалақ шығармашылық шабыттан сәл тыныс алудың, көңіл бөлудің бір түрі сияқты болды. Ол тоғызқұмалақты кім болса сонымен ойнамай, шебер ойыншыларды ғана таңдаған. Сол шеберлер ойынын жалпы жұрт қызықтайтын жүйелі жарысқа айналдыра білген.
Кештің екінші бөлімі тоғызқұмалақ, дойбы ойындарының шағын турнирімен жалғасты.
«Бүгінгі жастар алтын уақыттарын Абай заманынан дамып келе жатқан ойынға арнаса, тоғызқұмалақ шынайы ұлттық өнерге айналып, ұрпақтан-ұрпаққа жалғаса берері хақ. Бұл игі істің мақсаты да осы болды», – дейді мұражай басшысы Жандос Мағазбекұлы.