Ашаршылық құрбандарына арналған монумент

Астана қаласында ашылмақ «Ашаршылық құрбандарына ескерткіш» монументінің сәулет­тік композициясы негізінен екі маз­мұндық бөлімге негізделген.
Монументтің негізгі идеясы Әйел-Ана, бала және балбалтас бейнелеріндегі мүсіндік ескерткіштерден көрінеді. Көкке қолын жайып, жалбарына Тәңірден жәр­дем сұра­ған әйел-ана бауырына тығылған ұрпағына өмір тілейді. Қазақ халқының ұғымында әйел – тіршіліктің тірегі, өмірдің өзегі, отбасы бүтіндігінің ұйытқысы, ұрпақ жалғастырушы ана. Сондықтан ком­по­зициядағы Әйел бей­несі аштыққа ұры­нып, қырғынға ұшыраса да, өмір жал­ға­сын жоғалтпаған қазақ ұл­ты­ның күйін көрсе­теді.
Анасының қалқасына тығылып, тір­ші­лік­тен қорған іздеген аш-жалаңаш, арып-ашқан бала бейнесіндегі сәби мүсінінде жалаң аяқ, жалаң бас сәби қолына ауыз­дық­ты ат жүгенін ұстап тұр. Мұнда екі түрлі идея­ны көруге болады. «Асыра сілтеу бол­ма­сын, аша тұяқ қалмасын» деген ұран­мен халықтың малын сыпыра жиып, тәр­кі­леген зұлым саясаттың кесірінен қазақ халқының күнкөрістің негізгі көзі – төрт түлі­гі­нен айырылып, жүген ұстап, жаяу қалғаны белгілі. Екінші қырынан алғанда, ауыз­дық­ты ат әбзелін сәбидің қолынан көру  зұл­мат­қа ұшырап, нәубет кешсе де, елдің ертең­гі жүген ұстар ер-азаматтарының бар екендігін, олардың қиындыққа мойымай, қайсарлықпен өсіп келе жатқандығын білдіреді. Бала бейнесі алыс көкжиекке сенімді көзқараспен көз жіберіп, аяғынан нық тұр.
Сондай-ақ композициялық мүсіндер ор­наласқан дөңгелек жерошақ бей­не­сін­дегі шеңбердің ішінде Ана мен бала бей­нелерімен бірге, әдетте қазақ халқының ескі қорымдарында орнатылатын балбал­тас мүсіндері қойылған. Өмір мен өлім – бір шеңбердің ішіндегі алма-кезек дүние. «Дөң­гелек, шеңбер» ұғымы – түркілер үшін тір­шіліктің аса маңызды басқышы, «аспан, үй, шаңырақ» ұғымдарымен ұшта­са­тын «шексіз тіршілік» танымына негіз бол­ған. Бұл көріністе жоба авторы аштық­қа ұры­нып, өмірден мезгілсіз құрбан бол­ған о дүниелік жандар мен тірі қал­ғандар ара­сын­дағы байланыстың ешқашан да үзіл­мейтін құдіретін көрсеткісі келген.
Сәулеттік композицияның артқы қап­та­лына тұрғызылған қабырға «Қасірет кере­гесі» деп аталады. Кереге көрінісінің жал­ғасы біртұтас биік қабырғаға ұласады. Бұл аштыққа ұрынып, қырғынға ұшыраған алдыңғы буынның өмірін жалғастырушы кейін­гі ұрпақтарының қонысы берік, қор­ға­ны нық болып, алаңсыз өмір, бақуат­ты ғұ­мыр кешетін жарқын болашағын біл­ді­реді.
Қабырғаның сол жақ қапталына «1932-1933 жылдардағы ашаршылық құр­бандарының рухына мәңгілік тағзым» сөй­лемі жазылған.
Монумент елорданың туристік орта­лықтарының бірі болып саналатын Абай және Республика көшелерінің қиылысында 0,175 га жер аумағын алып жатқан шағын алаңға қойылған. 21,0х21,0 шаршы метр кө­лемдегі арнайы төселген платформа үстін­де орнатылған Әйел-Ана образындағы ескерткіштің биіктігі – 4,4 метр, басқа сәулеттік мүсіндер – 1,2 және 2,5 метр.
Сәулеттік композицияның артқы қапталына тұрғызылған «Қасірет керегесі» қабырғасының биіктігі – 5 метр, ұзындығы – 23 метр.