Әлем математиктері Алматыда бас қосты

Ел экономикасының жедел өркендеуі ғылыми-техникалық әлеуеттің серпінді дамуын талап етеді. Басты міндет – жаңа ғылыми-техникалық зерттеулердің сапасын түсірмеу. Кеше Алматыда ашылған түркі тілдес елдердің бүкіләлемдік математикалық қоғамының ІІІ конгресінде Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрі Жансейіт Түймебаев осылай деді.

Түркі тілдес елдер ғалымдарының ба­сын қосқан алқалы жиын Қазақстанда алғаш рет өткізіліп отыр. Әлемнің 15 елінен жиналған 600-ге жуық делегат үш күн бойы математиканың алгебра, геометрия, дифференциалдық теңдеулер, қолданбалы математика сияқты түрлі салаларының қазіргі жағдайын талқыға салып, өзекті мәселелерін шешу жолдарын қарастырмақ. Сонымен қатар әр елдің ма­тематика сала­сындағы жетістіктері мен да­му болашағын бірге саралап, өзара тә­жі­рибе алмасады. Жиынға қатысушы мате­матиктер «осы уа­қыт­қа дейін қол жеткізген іргелі зерттеулерді тез арада өндіріске енгізу қажет» дейді. Сон­да ғана арнайы техникалар тәулік бойы ше­шетін есептерді қазіргі заманғы мате­матикалық әдістердің көмегімен бір-ақ минутта шешуге қол жеткізуге болады. Конгресте қаралатын мәселелердің бас­тысы да – осы. Жиынның ашылуына қа­тысқан түркі әлемінің мате­матикалық қоғамының президенті Хилми Хаджи­са­лехоғлы математиктер қауымының әлемнің барлық ғалымдарына түсінікті бо­латындай әліпби жасап шығаруға қауқары жететінін атап өтті. «Қазіргі ғылыми-тех­никалық іл­герілік бұл үдерістің жылдам дамуына ық­пал етпек. Сонда әлем көптеген жайсыз­дықтан құтылады», – дейді түркия­лық қонақ.
Жансейіт ТҮЙМЕБАЕВ, ҚР Білім және ғылым министрі:
– Жалпы, бүгінде қазақстандық матема­тиктердің деңгейі едәуір жоғарылаған. Олар дүниежүзіне танылып келеді. Мәсе­лен, Уалбай Өмірбаев деген математигіміз әлемнің ең мықты деген ғалымдары 40 жыл бойы шеше алмаған жапондық мате­матик Масиоши Нагатаның есебін шы­ға­рып, америкалық сыйлыққа ие болды. Мұх­тар Өтелбаев ҚР Мемлекеттік сыйлы­ғының лауреаты атанды. Оқушыларымыз да түрлі халықаралық олимпиадаларда үл­кен жетістіктерге қол жеткізіп жатыр. Осы­ның бәрі қазақстандық математика ғылы­мының түркі тілдес мемлекеттер арасында алғашқы шепте тұрғандығын көрсетеді.
Жалпы, түркі әлемінің математикалық қоғамы 1999 жылы құрылған. Оған Қазақ­стан, Түркия, Қырғызстан, Өзбекстан, Иран, Қытай, Түрікменстан, Моңғолия, Ресей, АҚШ мемлекеттерінің ірі математик ғалымдары мүше. Алғашқы конгресс 1999 жылы Түркияның Элазыг қаласында өтіпті. 2007 жылы ұйымдастырылған екінші басқосу да сол елде өткізілген екен.