Отарбаның отаны қайда?

Ең алғашқы отарба қашан қай елде пайда болған?
Ермұрат БОТАБАЙ, Астана
Ең алғашқы пойыздар XVII-XVIII ғғ. Еуропада пайда болған. Олар вагондарды атқа тіркеу арқылы қозғалысқа келген. ХІХ ғасыр басында змеиногорлық ин­же­нер Петр Фролов теміржол жасап шы­ғар­­ды. Үш жылдан соң ол қолданысқа бе­­рілді. Бұл жол арқылы бір-бірімен ме­талл са­қи­на­лар арқылы жалғасқан үш-төрт вагоннан тұра­тын пойыздар жүріп тұр­ды.
1804 жылы ағылшын ғалымы Третевик тұң­ғыш отарбаны ойлап тапқан. Бас­тап­қы­да бұл отарба адамдардың көңілін көте­ретін ат­тракцион ретінде пай­да­ла­ныл­ды. Осы мақсатта оған жолаушылар ва­гон­да­ры тір­келді. Алғашқы жүк пойызды со­дан 16 жыл­дан кейін Англияда екі шахта ара­сында көмір тасу үшін қолданылды. 1825 жылы қыр­күйекте тұңғыш қоғамдық Сток­тон – Дарлингтон теміржолының ашы­лу сал­та­на­ты болды. Дәл сол күні «Ло­ко­моушн» отар­басы 80 т жүкпен жүріп өтті. Бес жыл­дан кейін тұңғыш жолаушылар отар­басы са­налатын Ливерпуль – Ман­чес­тер магис­тра­лінің ашылуы болды. Дәл осы отар­бада пошта тауарлары тиелген бірінші пошта ва­го­ны да бар болатын.