Мемлекетті басқарудың формалары әртүрлі

Әлемде мемлекет басқарулардың қандай формалары бар?
Асхат ЖАҚЫПОВ, Жезқазған
Басқарудың, негізінен, екі түрі болады – монархиялық және республикалық.
Монархиялық – ел бас­қару және басқа да би­лік органдарының (заң шы­ға­рушы, атқарушы) барлығы бір адамға ғана тәуелді болатын жүйе. Ол өз ішінен тағы екіге бөлінеді. Заң шығару, үкіметті басқару секілді негізгі істерді бір адам өз мойнына алса, ол «абсолюттік монархия» бо­лады. Мәселен, Сауд Ара­биясы, Катар, Оман, Біріккен Араб Әмірліктері басқарудың осы жолын ұстанады. Мо­нар­хиялық биліктің келесі бір түрі – Конституциялық, бас­қарушы тұлғаның билігі Конституциямен шектелген. Бұлар­дың қатарына Ұлыбри­тания, Швеция, Испанияны жатқызуға болады.
Республикалық басқаруға сайлау арқылы билік басына келіп, үкіметтің жұмысын ба­­қылайтын президент не­ме­­се парламентке тәуелді бо­­ла­тын мемлекеттер жа­та­­ды. Өз ішінен бұл құры­лым парламенттік және пре­­­­зиденттік болып екіге бө­лінеді. Әйткенмен көптеген ха­лықтарда бұл екеуі аралас­қан түрде де жұмыс істей береді.