Әскери хунта – қауіпті құбылыс

Қандай мемлекеттерде үкіметтер әскери хунтаға жатады?
Талғат ӘЛІМҒАЗЫҰЛЫ, Алматы облысы
«Хунта» сөзі испан тілінен аударғанда «ко­митет» деген мағына береді. Үкіметі әс­кери төңкеріс арқылы ауысқан мемле­кет­терді осы­лай атайды. Әлемде осындай саяси құ­былысқа ең көп бой берген аймақ – Латын Америкасы болып есептеледі. Бұл өңірде соңғы 170 жылдың ішінде әскери төңкеріс жолымен 600 рет билік ауысыпты. Сәтсіздікке ұшыраған талпыныстар жүздеп саналады. Осыдан 40 жылдай бұрын Оңтүстік және Орталық Американың тең жартысы әс­ке­ри адамдардың қолында болды. Одан бер­гісін қарастыратын болсақ, 1979 жылы Никара­гуаның билігі әскери жолмен ауысты, осын­дай оқиға 1989 жылы Аргентинада қай­та­ланды. Әскери тұлғалардың қысым көрсетуі­нен 1989 жылы Чилидің басшысы Пиночет биліктен кетті. Бразилияда, Уругвайда, Па­рагвайда, Мяньмада да осындай саяси құ­былыс белең алған болатын. Қазір хунтаның айқын бір көрінісі ретінде Уго Чавес бастаған Венесуэла аталып жүр. Жалпы, Венесуэла тарихында билік бірнеше рет әскери төңкеріс жолымен ауысыпты. Өткен жылы ғана Гвинея үкіметі осы хунта «дәстүрімен» төңкерілді. Үс­тіміздегі жылдың басында Мавритания әскери қолбасшылары төңкеріс жасап, үкі­метті отставкаға жіберді.