1909 жылы қазақтың рухын оятып, сол кездегі ат төбеліндей ғана оқығандардың бірігуіне ықпал еткен аса маңызды бір оқиға болған-ды. Тұрағұл Құнанбаев, Кәкітай Ысқақұлы және Әлихан Бөкейханұлы сынды Алаштың ардақты ұлдары сонау Санкт-Петербор қаласының мұсылман баспасынан ұлы дала абызы, қазақтың ой-санасына сілкініс жасаған ғұлама ойшылы – Абайдың тұңғыш өлеңдер жинағын бастырып шығарды. Осыдан кейін «Айқап» журналы мен «Қазақ» газеті дүниеге келіп, абайшыл буын уақыт өте бүгінгі Тәуелсіздігіміздің іргесін қалаған «Алаш» қозғалысын құрды. Сонау алты алашқа қозғау салған 1909 жылдан араға тура жүз жыл салып күллі адамзат баласына кітап бетінен үн қатқан хакім атамыз жаңа дәуірге сай ақпарат кеңістігіне аяқ басты. Айтайын деген ақжолтай хабарымыз – Ерлан Саиров, Берік Әбдіғали, Талғат Ешенұлы, Ерлан Қарин, Нұрлан Ерімбетов, Дәурен Қуат, Есенгүл Кәпқызы, Айжан Көшкенова, Айдос Сарым сынды бір топ қазақ журналистері мен саясаттанушылары қазақ жұртына арнап «Абай.kz» (www.abai.kz) ақпараттық порталын ашты.
Портал атын «Абай» деп қоюда екі түрлі мағына жатса керек: біріншіден, Абай мұрасын, Алаш өсиетін кешенді түрде насихаттап, жарық көрген кітаптар мен баспасөзде басылған таңдаулы мақалаларды бір арнаға топтастырып, ғаламтор арқылы төрткүл дүниеге паш ету мақсаты көзделген. Екіншіден, абайшыл ұрпақтың еліміздің өткені мен бүгініне һәм ертеңіне сергек қарап, абай болуды үндейді. Неге абай болуымыз керек дегенде, «Абай.kz» ақпараттық порталының Доктринасында былай дейді:
• Әлем картасында алапат көлемімен таңбаланған жеріміздің бүтіндігі мен ұлтымыздың тұтастығына абай болайық!
• Көк найзасын көлденең ұстап жортқан бабалардың ерлігі мен мұрасына, болашақтан алапаты асқан Алаш жұртын көргісі келіп, ғұмырын күреспен өткерген ғазиз ағалар аманатына абай болайық!
• Көрікті ойымыз бен кеудеміздегі сәулені сөйлеткен тілімізді тіліп тастауға бар әрекеттерден абай болайық!
• Бар қазақ – бір қазақ. Бір қазақ – бар қазақ. Ығып сөйлемейтін, ықтап өмір сүрмейтін бекзат болмысымызға абай болайық!
• Алтай мен Атыраудың, Алатау мен Арқаның арасындағы ақпарат кеңістігінің алатайдай бүлінбеуіне абай болайық!
Дәурен Қуат, «Абай.kz» порталының бас редакторы:
– Бізде баспасөз құралдары жетерлік, бірақ олардың барлығының үні бір жерден шықпай жатады. «Абай.kz» порталының басқа интернет-ресурстардан ерекшелігі – мұнда Қазақстанның барлық аймақтарындағы қазақ баспасөз өкілдері біртұтас қауымға айналып, өз ойларын ортаға сала алады. Соның арқасында Атырау журналистері Алтайдағы әріптестерінің шығармашылығымен танысып, Қызылорданың жастары өздерінің қызылжарлық достарын алаңдатып, толғатып жүрген мәселелер хақында хабардар болады. Сондай-ақ портал арқылы елімізге танымал тұлғаларға барлығымыз сұрақ қойып, олардың ұлттық дәрежедегі интернет-конференцияларын өткізіп отырамыз. Апта сайын портал тарауларында әлеуметтік зерттеулер мен тұрақты талқылаулар жүргізіледі.
Айдос Сарым, «Абай.kz» порталының үйлестірушісі:
– Бүгінгі күні он бестегі баладан қырықтағы азаматқа дейін барлығының интернетті қолдануға мүмкіндігі бар. Көбі – қазақтілділер. Бір өкініштісі, солардың сұранысын толықтай қанағаттандыра алатын қазақ тіліндегі интернет порталдар, сайт жоқтың қасы. Осы «Абай.kz» порталын ашпас бұрын біз біраз зерттеулер жүргіздік. Сонда байқағанымыз, мәселен, алаштықтар жайлы интернеттен қазақша ақпарат іздесеңіз, төрт-бес материал табасыз не таппайсыз. Себебі олар жайлы ақпарат дүниежүзілік ақпарат қорына кірмеген сияқты. Осы олқылықтың орнын күн ұзатпай, ертең біреулер кеңістігімізді толтырып тастамай тұрғанда өзіміз қолға алуды шештік.
Нұрлан Ерімбетов, қоғам қайраткері, «Мәдени майдан» ұйымының басшысы:
– Біз бүгінде, шыны керек, бытыраңқы жатырмыз. Еліміздің қай түкпірінде кімнің не істеп, не айтып, не қойып жатқанын білмейміз. Біз бір-біріміздің сөзімізді, тынысымызды тек баспасөз өкілдері арқылы ғана біліп отырмыз. Онда да ол тілшінің деңгейіне байланысты. Ал интернеттің бір артықшылығы – онда ақпарат, мейлі қысқа комментарий болса да, негізгі қайнар көзден шығады. Яғни әр пікір, әр материалдың ар жағында елдің арасында өмір сүріп жатқан адам тұрады.
Файл
2008 жылғы ғаламторды пайдаланушы қазақстандықтардың жүз адамға шаққандағы саны 14 абонентке өсіп, еліміздің телекоммуникациялық нарығы 379 млрд теңгені, яғни ЖІӨ-нің 3 пайызын құраған. Мамандар есебіне сүйенсек, биылғы 2009 жылы интернетті пайдаланушылар саны 800 мың адамға жетуі ықтимал.