Қазақи салғырттығымыз Ұлттық кітапханаға да жұққан ба?

Бүгінгідей жаһанданған әлемде ақпараттық технологиялардың дамуы аса қарқынды. «Ел межесі – елулік!» деп ортаға ұран тастаған біздер заманауи жетістіктерге ілдалдалап ілесуге шама-шарқымызша талпыныс жасап келеміз. Дегенмен ұлтымыздың рухани құндылықтарын өзімізде дәріптеу арқылы барымызды өзгеге паш етіп көрсету жағы бізде кемшін түсіп отыр.
Осындайда тәуелсіз, жас мемлекетіміздің жа­ғым­ды имиджіне жұмыс істейтін жақсы жоба­лар­дың жоқтығына қынжыласың. Кеңсесінен бастап, қо­расына дейін атқарылатын шаруаларының бар­лы­ғын электронды техника арқылы дөңгелетіп отыр­ған батыс пен мұхиттың арғы жағындағы көптеген ел­дер өздерінің рухани мұраларын шетінен сандық жүйеге көшіріп алды десек те болады. Ал біз әлі жүрміз... Осы орайда мына бір жаңалыққа назар аудар­май кетсек болмас:
21сәуір күні ЮНЕСКО-ның Парижде орналасқан штаб-пәтерінде тұңғыш Бүкіләлемдік электронды кітапхана (БЭК) веб-сайтының салтанатты ашылу рәсімі болады.
Әлемнің ең үлкен кітапханаларының рухани бай­лық қорын бір арнаға тоғыстырған бұл жоба қазіргі уақыттың өзінде 26 миллион дана кітап, құжаттары бар АҚШ Конгресі кітапханасының негізінде жүзеге асырылды.
Әр түрлі деңгейдегі демеушілердің қаржысына жасалған веб-сайттың іске қосылуына әйгілі Google компаниясы бірінші болып 3 миллион доллар ақша құйған. Қазіргі уақытта БЭК қорында әр мем­ле­кеттің кітапханаларында сақтаулы мыңдаған та­ри­хи құнды кітаптар мен сирек кездесетін қол­жаз­балар қорының электронды нұсқалары жинақ­тал­ған. Сондай-ақ аталған веб-сайтта кейбір құнды дүниелердің суреттері және үнтаспалары мен бей­не­таспалары да орналастырылған.
Бүгінге дейін шетелдің жиырмаға жуық беделді кітапханалары БЭК-тің құрамына енген.Бұл тізім алдағы уақытта толықтырылып отырмақ.
Алайда Әлемдік кітапхана сайтынан ойып тұрып орын алу үшін оған кіретін кі­тап­ханалар ең соңғы үлгідегі заман та­лап­тарына сай болуы міндетті. Ғаламтор ар­қылы кеңістікке шығуға дайын тұрған жа­ңа электронды кітапхана мүшелігіне соң­ғы тір­келгендердің арасында Ресейдің Ұлт­тық, мемлекеттік және Б.Ельцин атындағы үш бірдей кітапханасы бар. Бірақ бұл бас­таманың басы-қасынан біз өзіміздің Ұлт­тық кітапханамыздың қарасын көре ал­ма­дық. Осының мәнісін білмекке білетін адам­­дардың өзіне хабарласқан едік.
Гүлиса Балабекова, Қазақстан Рес­пуб­ликасы Ұлттық кітапханасы ди­ректо­ры­ның орынбасары:
– Бүкіләлемдік электронды кітап­ха­­на құрамында біздің кітапхана жоқ. Бірақ оның салтанатты ашылу шарасына АҚШ Конгресі кітапхана­­сының басшылығынан арнайы ша­қыр­ту алғанбыз. Өкінішке орай, оған баруымызға қаржы тапшылығы қол­байлау болып отыр. Дегенмен біз өз тарапымыздан аталған кітапханаға мүшелікке қабылдану үшін арнайы құ­жаттар әзірлеп, ондағылармен ке­­лі­­сімшартқа отыруға әрекет етіп жа­тыр­мыз. Веб-сайтты жасау­шылардың міндеттемелері мен талап­тары да өте жоғары екен. Әзірге бізде дайын­дық жұмыстары жүргізілуде.
Әрине, әлемдік деңгейдегі кітапха­на­на­лардың қатарынан көріну үшін біз ең алдымен өзіміздің кітапханаларды за­ман­ға сай технологиялармен жарақтан­ды­руы­мыз қажет. Алты миллионнан астам кітап қоры бар республикамыздағы оқырман қауым­ға арналған 1500 орынды жалғыз ірі Ұлттық кітапхана қазіргі уақытта өзінің мәдени стратегиялық маңызы зор статусын пайдалана алмай отыр десек те болады.
Кезінде Қазақстан Республикасының мәдениет және ақпарат министрі Мұхтар Құл-Мұхаммед «Бұнда талай жыл бұрын шыққан өте сирек кітаптар бар. Егер со­лар­ды қалпына келтіріп, сандық жүйеге кө­шірмесек, 10-15 жылда кеш болады. Сон­дықтан кітапхана басшылығына жаңа бағдарлама жасап, кітаптарды сандық жүйе­ге көшіру керек» дегенді баса айт­қан болатын. Бүгінде Ұлттық кітапхана Бүкіләлемдік электронды кітапхана құра­мына кірмек түгілі, өзінің жеке сайты­ның жұмысын да талапқа сай жүргізіп отыр­мағаны анық. Сайттың ағылшыншасы мен орысшасы тастай. Қазақшасын оқи ал­ма­дық...Сенбесеңіз, көріңіз: www.nlrk.kz

Файл
Бұл жобаны жүзеге асы­ру­шы 1800 жылы құ­рыл­ған АҚШ Кон­гре­сі кітап­ха­на­сының қазіргі ди­рек­торы Хадли Билинтон ЮНЕСКО бас­­шылығына әлем­дік кі­тап­хана веб-сайтын ашу идея­сын осыдан төрт жыл бұрын ұсыныс ретінде айт­қан бола­тын. Аталған сайт ағыл­шын, араб, қытай, испан, фран­цуз, порту­гал және орыс тіл­де­рінде қыз­мет көрсетеді. Сайт­қа кіріп, қа­жетті мағ­лұ­мат­тар алу тегін.