Қазақ тілінің иммунитетін күшейтетін «дәрумендер» шықты

Кітап дүкендеріне кіре қалсаң, ағылшын не орыс тілін үйрететін сан түрлі оқу құралдарына көз сүрінеді. Балабақша жасындағы баладан бастап, ересек адамдарға дейін көз тартар түрлі қызықты кітаптар сөрелерде самсап тұр. Ал қазақ тілін үйрететін оқу құралдары өте аз. Кейбір кітап дүкендерінен ондай оқулықтарды емге де таппайсың. Мультимедиялық құрал дейтін атымен жоқ. Қазіргі балалардың көңілі кітап емес, компьютерге ауған шақта мультимедиялық құралдардың ауадай қажет екенін қазақ әлі дұрыс сезінбей келеді.
Кеше Астанада Тілдерді дамыту бас­қар­масы мен «Руханият» орталығы «Қазақ ті­лін үйренудің бастапқы буыны – ба­ла­бақша» деп аталатын балабақша мең­герушілері мен әдіскерлеріне арналған се­минар өткізді. Семинардың негізгі мақ­саты – орыстілді балаларға, мемлекеттік тіл­ді үйренушілерге арналған қазақ тілін оқы­ту құралдарын насихаттау, жас ұрпаққа ұлттық тәрбие беру жолдарын қарастыру, тіл тағдырының болашағы жас ұрпақ қо­лын­да екендігі жөнінде ой қозғау, тәжірибе алмасу.
Осыған байланысты Астана қаласы тіл­дерді дамыту басқармасы, «Руханият» пен «Зерде» тілдерді дамыту жөніндегі инно­ва­циялық орталықтары «Көңілді қазақ тілі» және «Қазақ тілі – болашағымыз» де­ген екі мультимедиялық бағдарламасы мен «Су­ретті қазақ тілі» кітабын шыға­рып­ты. Се­минарда осы оқыту құралдарының тұ­­сауы кесілді. «Бұл құралдарды шығару ар­­қылы біздің ең басты көздегеніміз – ба­ла­­ның сөйлеу қабілетін қалыптастыру. Бұ­лар не­гізгі оқулықтарға көмекші құрал ре­тінде ұсы­нылып отыр. Сондықтан біз еш­кімге мін­деттемейміз», – дейді жобаның же­­тек­шісі, Астана қалалық тілдерді дамыту бас­­қар­масы бастығының міндетін ат­қарушы Ер­бол Тілешов. Оның айтуынша, қа­зақ ті­лін үйрететін мұндай муль­ти­ме­диялық оқу­лықтар елімізде жоқтың қасы. «Мен бі­летін алты-жеті-ақ құрал бар шы­ғар», – дей­ді ол.
«Суретті қазақ тілі» кітабы 12 та­қы­рып­тан тұрады. Онда балалар ең жиі қол­да­на­тын 520-дан астам сөз енгізілген. Кі­тап­тың алғы сөзі Елбасының: «Қазақ тілін оқы­туды біз бірінші сыныптан бастаймыз. Бұл – кеш. Мектепке дейінгі білім беру жү­йе­сінде қазақ тілі бөлекше орын алуға тиіс» деген сөзінен басталады. «Сондықтан да тіл үйретуде біз барша әдістемелік бі­лі­гі­мізді бүлдіршіндердің қазақ тілін еркін мең­геруіне жұмсағанымыз абзал», – дейді оқу­лық авторлары.
Мультимедиялық құралдар да қызықты жа­салған. «Көңілді қазақ тілі» мульти­ме­дия­лық бағдарламасы балалардың жас ерек­шеліктеріне қарай оқу мәтіндерімен бір­ге ойын түрлері мен викториналық сұ­рақ­тар арқылы қазақ тіліне ма­шық­тан­ды­рады.
Ал «Суретті қазақ тілі» оқу құралында, не­гізінен, жекелеген атаулар мен ұғымдар, сол жеке сөздерден құралған сөз тіркестері мен сөйлемдер суреттер арқылы берілген. Оқы­ту әдісі, негізінен, баланы жалық­тыр­май­тын ойын түрлерімен жасалған. Ба­ла­ны еліктіріп әкетеді десе де болады.
Міне, бізге дәл қазір осындай құралдар қажет. Себебі рухани кеңістігіміз ашық за­ман­да ағылшын мен орыс тілі өзінің қол­даныс аясының кеңдігімен-ақ үстемдік етіп отыр. Сондықтан ол тілдермен терезесі тең, керегесі кең болу үшін қазақ тілі бәсе­кеге қабілетті болуы тиіс. Ол үшін осындай құ­ралдарымыздың көптеп шығарылғаны аб­зал. Яғни қоғамдағы қазақ тілінің им­му­нитетін күшейту арқылы ғана ана тілімізді сақ­тап қала аламыз. Ал мұндай оқу­лық­тарды иммунитетті күшейтетін дәрумендер десе де болады.
Ербол ТІЛЕШОВ, Астана қалалық тілдерді дамыту басқармасы бастығының міндетін атқарушы:
– Бүгінде ағылшын, испан, қытай се­кілді тілдерді үйрететін оқу құралдары нарығымызды жаулап алды. Мәселен, «Астана-кітап» дүкеніне кірсеңіз, ка­та­ло­гінде ағылшын тілін үйрететін 42 оқу құ­ралы бар. «Меломан» кітап жүйесінде де ондай оқулықтар самсап тұр. Ре­сей­дің өзі өз тілдерін дамыту үшін қолдан кел­ген шараларын аянып қалмауда. Был­тыр Мәскеудегі «Русский мир» де­ген компанияға да бардым. Олар бір жыл­дың ішінде Ресейден басқа әлемнің 57 елінде, мына жағы Малайзиядан бас­тап, АҚШ-қа дейін барып, орыс ті­лінің күндерін өткізген. Осы 57 шараның 52-сі балаларға арналған. Осылайша орыс­тар өзінің тілін, ділін, тарихын на­си­хаттап жатыр. Олай болса, біз неге өзі­міздің нарығымызда оларға ерік бе­ріп қоямыз? Сондықтан біз де өз тілі­міз­ді нарықта бәсекеге қабілетті етуіміз керек. Ол үшін осындай оқу құралдарын көптеп шығаруымыз  қажет.