Әлемнің таңғажайып жерлерін біз осы уақытқа дейін «Би-Би-Си», «Дискавери» секілді ақпарат алпауыттарынан, қала берді, Ресейдің ОРТ арнасынан «Клуб путешественников», «Непутёвые заметки», РТР телеарнасының «Вокруг света», НТВ арнасының «Их нравы» сияқты ақпараттық-танымдық хабарларынан көріп келдік. Тіпті «Саяхатшылар клубы» сонау 1960 жылдан бастап 2000 жылдарға дейін эфирге шыққан екен.
Онысымен қоймай, Ресей телеарнасындағы туристерге арналған бағдарлама әзірлеуде ақсақалдардың бірі ретінде Гиннесс кітабына еніпті. Дүниенің қиыр шетін қолына камера алып, қазақтың танымына сай көрсеткен отандық бағдарлама бұрын-соңды болған емес. Ал «Қазақстан» ұлттық арнасынан берілетін «Жиһанкез» бағдарламасы – олардың тұңғышы.
Дәл қазіргі кезге дейін G20-ға кіретін Малайзия, Индонезия, Германия, Түркия сынды мемлекеттердің мәдени-экономикалық ахуалын қазақ көрерменіне жақын таныстырған «жиһанкездіктер» бүгінгі таңда кезекті сапарымен Моңғолияда жүр. Бұл бағдарламаның басқа бағдарламалардан өзіндік айырмашылығы мынада: Әдетте орыстың немесе ағылшынның саяхатшылары тек туристерге арналған мәлімет әзірлейді. Ал «Жиһанкез» бағдарламасы бір елден екі бағыттағы бағдарлама дайындауымен ерекшеленеді. Бірі мәдениеті мен көз тартар керемет жерлеріне байланысты болса, екіншісі сол елдің әлеуметтік-экономикалық жағдайына арналады. «Біткен іске сыншы көп» демекші, ел арасында аталмыш бағдарламаны әзірлеуші топқа қатысты айтылар сын-пікір де өте көп.
Шындығын айтсақ, дәл қазір бұл бағдарлама әсіресе ауыл қазақтарын апта сайын көгілдір экранның алдына еріксіз жинайтындай жағдайға жетті. Сол үшін ел-жұрт риза. Сапа мәселесінде де ауыз толтырып айтарлықтай деңгейде. Жүргізушінің еркіндігі, бәлкім, көпшілікке ұнамауы да мүмкін. Дегенмен бұл – «тревел-журналистика» деп аталатын жаңа бағыттың қазақша формасы. Осыны көпшілік ескеруі қажет. Бір сөзбен айтқанда, Қазақ саяхатшыларына қазақша жөн сілтеп, жол көрсететін жалғыз бағдарламамыз «Жиһанкез» екені даусыз. Сол себепті бұл бағдарлама қазақ телевизиясындағы туристік танымды арттырған алғашқы бағдарлама болып қала бермек.
Данияр Орал, «ДамуМедиаГрупп» ЖШС-нің басшысы, «Жиһанкез» бағдарламасының продюсері:
– Бұл бағдарламаны ашудағы негізгі мақсатымыз – алдыңғы қатарлы дамыған елдердің мәдени-экономикалық ахуалын көрерменге көрсету. «Шетелге шыққанда қазақы көрермен қандай жағдайларды ескеруі керек, қалай жүріп-тұрған қолайлы» деген секілді сұрақтардың төңірегінде ең қажетті деген ақпарды ұсынуға тырысып келеміз. Туризм саласындағы тұңғыш бағдарлама болғандықтан, оның үстіне, хабарымыз мемлекеттік тілде әзірленетіндіктен, жүргізушінің өзін ұстауынан бастап киім киісіне дейін мән береміз. Дулатты ел-жұрт жақсы біледі, өз ісіне жауапты, өте сауатты азамат. Әділ бағасын көрермен береді деген ойдамын.