Жүрсін Ерман: Тасмаңдайдан тағдырды жасқанбай ұр...
ІЗДЕУ САЛУ
Жеткіземіз деп жүріп жолдарды Айға,
Жиреншені,
Алмаймыз Алдарды ойға.
Шырт түкіріп, шақшасын қағып қойып,
Қабағымен ықтырар шалдар қайда?
Жеті қырдың астынан тың тыңдаған
Жігіт қайда – сақтайтын жылқыңды аман?
Ажал жетсе арысқа –жоқтау айтып,
Жесір қайда –жұбанбай сұңқылдаған?!
Тұлпарларын жүрсе де мініп қойға,
Тектілігі қанымен тұнып бойда,
Қарындастың басына күн туғанда
Ту түбінен табылар жігіт қайда?!
Бәлесі көп бықсытып өрт-өсегін,
Бұрышында тұрмайтын әр көшенің
Ару қайда –ар, ұят, иманымен
Жайнамаздай күтетін жар төсегін?!
Қыздар қайда –Мәжнүннің ғашығындай,
Келін қайда – аспанның ашығындай
Омпысына қорғасын құйып қойған
Бала қайда –құлжаның асығындай?!
Намыс болса, оянар өзі-ақ бойда
деп жүргенде, ағарып көз ақпай ма?
Алты алаштың арманын арқалаған
Асып туған атадан қазақ қайда?!
Бар азапты арқама тиегендей
Мен өлуім керек қой,Кием өлмей....
Қазақ іздеп жүрмін мен, қазақ іздеп,
Күндіз шырақ ұстаған Диогендей!
ҚАЗАҚ БАЛАСЫН ҚАЙРАУ
Шежірені шиырлап тарата алам,
Тусақ, туған шығармыз әр атадан.
Өзіңді өзің сүйрелеп, қатарға қос,
Ей, қазақтың баласы қара табан!
Қарындаспын, қандаспын, жүректеспін,
Сол жүректен мен саған тілектеспін.
Алп-алп басқан аталар әулетіміз,
Сенен асып туған жоқ білекті ешкім.
Көптен көмек күтпей-ақ,достан – қайыр,
Тасмаңдайдан тағдырды жасқанбай ұр.
Сен туғанда қуанған әке-шешең
Берді ғой деп Тәңірім қошқардай ұл.
Күнге қарап, қырандай қанатың кер,
Сені көріп серпілсін қара түндер.
Сұрамайды Құдайдан ұлды қазақ
Жүрсе екен деп әйтеуір санатында ер.
Жайсаңсың, сен,
Жарқылдап жүр ендеше,
Жігіт оңбас – жігерді шідерлесе,
Үлесіңді тартып ал, сұрап алма,
Ешкімнен де именбе. Жіберме есе!
Сыр қадірі – тек қана сұрасқанша,
Жат түгілі, жақынға сыр ашпа онша.
Сен басқадан артықсың – анаң егер
Қуанғаны қалжа жеп рас болса!
Болу керек жігітте айла күшті,
Парасатпен пайымда пайдалы істі.
Барша қазақ елінің бақ-талайы
Тағдырыңа бір сенің байланысты.
Жігітсің бе, мақсаты, мұраты бар,
Құз басынан құлжаңды құлатып ал.
Жарқ ететін сағатың соғады әлі,
Оқталмаған мылтық та бір атылар!
Өз жолыңды табатын жетті күнің,
Алғырлығың көрінсін, ептілігің.
Болсаң болып, болмасаң – бордай тозып
Танылатын шақ осы тектілігің!
Сен оңбасаң, оңады қайдан халық?
Тойдан қалсаң қамықпа.
Ойдан қамық.
Аламанға түскенде бәйгеңді алып
Сен жүруге тиіссің жайраң қағып.
Тауқыметін тартсаң да азаптың көп,
Қуана біл, қарағым, қазақпын деп.
Атыңды сәл оздырсаң, сол қазағың
Жібереді мықты ғып.
Өзі-ақ, Күндеп!
ЕКІ СУРЕТ
Сұлу көрсем соңынан жүгіретін
Мынау –менің жас күнгі сүгіретім.
Шарап берсең шалқалап сіміретін
Мынау – менің бүгінгі сүгіретім.
Осы менің бүгінгі сүгіретім,
Қарай берме қажыған түріме тым.
Аяғына жем түскен тұғыр құсап
Етегіме болыппын сүрінетін.
Қашан қалай келтірген кім ретін
Көн секілді тартылған сірі бетім.
Күндер қайда жоғалған
Көлге барсам
Қармағыма ақ сазан ілінетін?
Жігіт едім жақсыға жүгінетін,
Жөнім бар-ау жалғаннан түңілетін.
Сындыр барлық айнаны!
Жырт альбомды!
Көрінбесін көзіме сүгіретім...
Сен не деген шеберсің, құдіретім!
АБАЙ ЕСКЕРТКІШ
І
Тас болып тұрсың.
Өтеміз күнде осы арадан.
Өзіңнен басқа таппаймыз мұңдасар адам.
II
Абай ағамыз!
«Қазағым-ау» деп Сіз бізді көп аямаңыз:
Қатыгездікке келгенде қарайып әлі
Сабақ алатын жақсыны
Сабай аламыз.
Өтірік!
Жалған –аспанның астын кернеген
Бабаларымыз, меніңше, қасқырды ембеген:
Қақпанға түссе, тірсегін қиып кететін
Бөрінің серті сондықтан дәстүрге енбеген!
Қанағат та жоқ,
Рахымның ізі қалмаған,
Қайырым қылар дегенің – бұзық. Оңбаған.
Патшайым болар дейтіндей періште де жоқ,
Қу аяқ бар ма – қазақтың қызын алмаған!
Адамгершілік айырылды өз бағасынан,
Алдауға келсе, інісі озды ағасынан.
Түндіктен түсіп,
Кіндіктен қылмыс жасайтын
Түңіліп жүрміз қазақтың бозбаласынан.
Мұсылман таппай –отырар тізгін басында,
Тұлпарға тоқпақ таққан соң,
Құзғынға –сырға,
Құдайдан медет болмаса, қазағың әлі
Жылап көрісер, ей, аға, Сіздің ғасырға!
ӨЗІМШІЛ ӨЛЕҢ
Бойы – биік,
Ойы – ұшқыр,
Өңі – тәуір
Азамат боп өссін деп елі таныр
Шайқы-бұрқы біреуді туа салмай,
Махаббатпен жаратқан мені Тәңір.
Өзіме-өзім секілді енді қазы,
Сол тәңірге боламын мен де разы.
Сөз ермейтін соңына сорлы емеспін,
Жараспайды мен жайлы әңгіме азы.
Анам сүйсе қуанып «құлыным» деп,
Сол махаббат жүктейді ұлы міндет.
Патшадан да еңсемді биіктеттім
Мен Тәңірдің сүйікті құлымын деп.
Махаббатсыз шырайы енбес үйдің,
Мені сүйген адамды мен де сүйдім.
Шөліркеген ерінім кезергенде
Мейірі бір қанбаған пендесімін.
Дос өкпелеп жатса егер, жар кінәлап,
Сүрінесің – болсаң да арғымақ ат.
Тарыдай мін таудай боп көрінсе егер –
Махаббатта болғаны бар кінәрат!
ДИЛЕММА
Қимайтын жанды қапа еттім,
Жақындарымды жат еттім.
Ортасында ылғи қаламын
Ербеңдеп жатқан екі оқтың.
Мойындап өмір өкімін,
Берік болмаққа бекідім.
... Сетінеп кете беремін,
Біреу емеспін.
Екімін.
Жібектен болса бір тінім,
Бір тінім – талы шырпының.
Тұтанып қоя беремін
Ойылып отпен жыртығым.
Екімін,
Екі бөлекпін.
Есемді жатыр елеп кім?
Біресе отпын маздаған,
Біресе сулы көнекпін.
Арбаса нәпсі-ыбылыс,
Алаңдай берем ұлып іш.
Көңілге неге сыймайсың
Көзіме сыйған құбылыс?!
ТӘУЕЛСІЗДІККЕ ТӘУЕЛДІЛІК
Ей Аллаһ,
Шашу етіп шаттығымды,
Бұйырттың пешенеме сәтті күнді.
Өзіңнің есіміңмен қатар қоям
Тәуелсіздік деген бұл тәтті ұғымды!
Ұшырып азаттықтың құсын қолдан,
Бабамның тұншыққанда ішінде арман.
Қазақтың тарихында соғыс болса,
Барлығы тәуелсіздік үшін болған.
Шулатып шүршіт-қалмақ шапқанда елді,
Болғандай бір әділет хақтан белгі.
Дұғадай жыры ма едің Доспамбеттің,
Ақ таң ба ең аңсап өткен Ақтамберді?!
Шұбырған көші ме едің «Елім-айдың»,
Суырған сесі ме едің Абылайдың?
Сен менің тарихымды танымасаң,
Тәуелсіздік!
Мен сені танымаймын!
Сен менің тарихымды оң бағала,
Сен маған туысасың сонда ғана.
Құлдықтан құлқым азат болған шақта
Қаймықпай қарсы барам бомбаға да!
Болса егер дінім – дербес, тілім – бостан,
Естілсе ғаламшарға үнім қосқан.
Қазақ боп туғаныма қуана алсам,
Көшер-ау көрген түстей мұңым бастан.
Тапжылмас тұғырым боп тасы берік,
Сен менің беремісің басыма ерік?
Мен төрткүл дүниені шарлағанда,
Қорғаштап жүремісің қасыма еріп?!
Қоғамға басу айтып күнде өлермен,
Саңқылдап мен сөйлесем мінбелерден,
Алаштың сесі болып төбемде тұр,
Түнермей темір торлы түрмелерден!
Таптамай туған жердің гүлін ешкім,
Келеді қадірімді біліп өскім.
Көтеріп Қазақстан көк байрағын,
Жүрейін дүрмегінде ұлы көштің!
Көңілде халқым үшін қалмаса алаң,
Болсын деп елім аман,
Елбасы аман,
Тілеуіңді тілеймін, Тәуелсіздік,
Тәуменмін,
Тәуелдімін онда саған!
