Тұңғыш теміржол магистралі қашан пайда болды?

Қазақстандағы тұңғыш теміржол магистралі қашан пайда болды? Осыны білсем деймін...
Гүлжаз ҚАЙЫРБЕКҚЫЗЫ, Алматы қаласы
Қазақстан жеріндегі тұңғыш теміржол ма­гис­тралі 1894 жылдың 25 қазанында Покров сло­бодасы (бүгінде РФ Саратов облысындағы Энгельс қ.) Орал тар табанды теміржол телі­мі­нің құрылысы аяқталғаннан кейін ашылды. Осы жолдың 130 шақырымы қазіргі Қазақстан жері арқылы өткен. Арада төрт жыл өткеннен кейін Урбах-Астрахан тар табанды теміржолы іске қосылды. Мұның да 77 шақырымы қазақ даласын басып өтті. Солтүстік Қазақстанның дамуы үшін 1891-1896 жылдары салынған Транссібір ма­гистралінің, дәлірек айтқанда, оның «қазақ­стандық» 190 шақырымының ма­ңызы зор еді. Бұл жол қазақ пен орыс ха­лық­та­рының эко­номикалық және мәдени жа­қын­дасуына үлкен үлесін қосты. 1901-1906 жылдары Қазақстан жерінің 1660 ша­қы­рым­дық аумағын алған, Орта Азия мен Ресейдің орталығын қосатын, Орынбор-Ташкент те­мір­жолы салынды. 1914-1917 жылдары болашақ Түр­ксібтің бір бөлігі Жетісу жолының Арыс-Пішпек телімі салынды. 1915 жылы Челябинск-Троицк-Қостанай (Қазақстан арқылы 166 км) магистралі салынды. 1915-1917 жылдары соғылған Алтай теміржолының (Новосибирск-Семей) 122 шақырымы Қазақстан жері ар­қы­лы өтті. Бұдан басқа, 1918 жылға дейін 117 ша­қы­рымдық Екібастұз-Ермак тар табанды темір жолы жұмыс істеп тұрды. 1918 жылға қарай Қазақстан аумағындағы шойын жолдың жалпы ұзын­дығы 2,6 мың шақырымға жетті. Кеңес за­ма­нының алғашқы теміржолы 1920-1922 жыл­дары салынған Петропавл-Көкшетау телімі бол­ды. Қазақстанның түкпірдегі ай­мақ­та­рын дамыту және астықты шығару қа­жет­тілігіне байланысты 1926-1931 жылдары Бу­ра­бай ку­рор­ты және Ақ­мола стансылары ар­қылы Қара­ған­дыға дейін жалпы ұзындығы 700 ша­қы­рым­нан асатын жол салынды. 1924 жылы Құлынды-Павлодар теміржол желісі құ­рылды. Ембідегі мұ­най кәсіп­ші­лігінің дамуына 1926 жылдан бас­тал­ған Гурьев-Доссор тар та­банды жолы ықпал етті.