Алдыңғы қасиетті кітаптардың бұзылуына көптеген себептер негіз болды. Сол себептерді төмендегідей ретпен жүйелеп баян етуге болады.
1. Алдыңғы қасиетті кітаптар Құран секілді 23 жыл ішінде аят немесе сүре күйінде түспеді. Керісінше, бірден кітап халінде түсті. Сондықтан ол кітапты бастан-аяқ жаттап алғандар саны аз болған. Жатқа білмеген кітап уақыт өте келе өзгеріске ұшырауға мәжбүр болды. Ал, Құраннан аят немесе сүре түскенде сахабалар оны дереу жаттап алатын және түрлі заттардың бетіне жазып алатын. Құран толық түскен кезде оны жатқа білетін қаншама сахаба болды. Кейінгі ғасырларда болса жүз мыңдаған адам жаттап алып, бұрмалануына жол бермеді.
2. Кітап иелері арасында оқу, жазу білетіндер саны өте аз болғандықтан, кітаптардың нұсқасын көбейту мәселесі қараусыз қалды. Ол аздай кітапты оқу мен зерттеуге жұртшылық та ынта көрсетпеді. Нәтижесінде бұрмалаулар, түпнұсқасының жоғалуына жол берілді. Ал, Құран аяттары түскен-түскеніндей жазылды және кейінгі халифалар тұсында жинақталып көбейтілді. Екіншіден, Хазіреті Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) былай деп өсиет айтып кетті: «Сіздердің ең жақсыларыңыз – Құранды үйренген және оны үйреткендеріңіз»[1]. Осы хадис аясында сахабалар Құранды үйрену мен үйрету мәселесіне өздерінің негізгі мақсаттарындай бөлекше мән берді.
3. Кітап иелерінің басынан өткен тарихи оқиғалар да кітаптардың бұзылуына бірден-бір себеп болды. Өйткені, Исрайл ұрпақтарының бастарынан өткізген құлдық кезеңдері, көш‑қон машақаттары мен сан қилы соғыстары қасиетті кітаптарды сақтап қалуда кесірін тигізді. Мысалы Исрайл патшалығын б.э.д. 721 жылы Асириялықтар, Яһуди патшалығын б.э.д. 586 жылы Вавилондықтар қиратып, яһудилер Вавилонға құлдыққа әкетілді. Кейінірек Құдысты Александр Македонский талқандап, 63 жылдан кейін басталған Рим шабуылы 70 жылы яһудилердің мемлекеттерінен түбегейлі айрылуымен аяқталды. Осыдан бастап олар әлемнің түкпір-түкпіріне тарап кетті.
Христиан әлемі де Хазіреті Исадан кейін Римдіктердің қуғынына ұшырады. Әсіресе 64 жылы Римнің өртенуіне христиандар кінәлі деген айыппен оларды қатты азаптау басталды. Бұл азаптау мен жаппай өлтіру ісі 313 жылы билікке христиан сеніміндегі император Константиннің келуіне дейін жалғасты[2].
4. Яһуди және христиан дін басылары кітапта өздеріне ұнамаған сөздерді алып тастады немесе өз пайдаларына сәйкестіре отырып өзгертулер енгізді. Яғни, өз қолдарымен бұрмалаудың нәтижесінде қасиетті кітаптарының бұзылуы іске асып жатты[3].
Құранда бұл мәселені былай деп келтіреді: «(Мұсылмандар!) Олардың сендерге сенетіндіктерін үміт қыласыңдар ма? Әрине олардың Алланың сөзі (Тауратты) тыңдайтын бір тобы бар еді. Олар оған түсініп болғаннан кейін біле тұра өзгертті»[4], «Сондай Яһудилердің кейі сөзді орындарынан өзгертті»[5].
ТАУРАТ КІТАБЫНЫҢ БҰЗЫЛҒАНДЫҒЫНЫҢ АЙҒАҒЫ
Жоғарыда айтып өткеніміздей, Таурат кітабының түпкі нұсқасы жоқ және қолдағы Таураттың өзінде көптеген иләһи кітаптың мазмұнына қайшы келетін сөздер бар. Сөзіміз дәлелді болуы үшін осындай дәлелдердің бірнешеуін атап көрсетейік.
1. Қазіргі кезде әлемдегі яһудилердің арасында танымал болған 3 Таурат кітабы бар: Ибритше, Грекше және Самирише. Ақылға салып қарайықшы, Хазіреті Мұсаға түскен Таурат біреу емес пе еді? Үш Таураттың қайсысы дұрыс екенін қалай білуге болады? Бұл аздай үшеуін салыстырғанда бір-біріне қайшы жерлері бар. Оны қалай түсінеміз?
2. Таурат бабын түсіндіргенде Таураттың 5 бөлімнен тұратындығын айттық. Сол бес бөлімнің 4-шісімен 5-ші бөлімі Хазіреті Мұсаның өлімі және одан кейінгі яһудилердің тарихы туралы жазылады. Хазіреті Мұса өзінің қалай өлетіндігін, қалай жерленетіндігін және өзінен кейін не болатындығын көзі тірісінде Тауратқа жазуы сенімсіздікті және күдіктілікті тудырады. Бұл дегеніміз Хазіреті Мұса қайтыс болғаннан кейін біреулер тарапынан кітапқа енгізілгендігінің айғағы.
3. Тауратта пайғамбарларға мүлдем жараспайтын жала жабылған. Алланың ешбір елшісі сорақы іске бармайды және Алла ондай іске жол бермейді де. Мысалы Нұх (ғ.с.) жайында былай дейді: «Нұх жер өңдеп, жер бетінде бірінші жүзім екті. Бірде ол шарап ішіп, мас болып, шатырдың ішінде жалаңаш жатты»[6].
Хазіреті Лұт жайында былай дейді: «Лұт Сиғорға қоныстанудан қорқып, екі қызымен одан көшіп кетіп, тауды паналайды. Сонда бір үңгірде екі қызымен тұрып жатты. Бір күні үлкен қызы кішісіне: «Біздің әкеміз кәрі, ал бұл маңайда бүкіл әлемдегі әдет бойынша бізбен жақындасатын еркек жоқ. Жүр әкемізге шарап ішкізіп, ұрпағын жалғастыру үшін онымен бірге жатып шығайық», – деді. ...Сөйтіп Лұттың екі қызы да әкесінен жүкті болды»[7]. Пайғамбар былай тұрсын жәй әкенің өзі де мұндай сорақылыққа баруы мүмкін емес.
Хазіреті Яқуб пайғамбар (ғ.с.) мұнда өтірікші етіп көрсетілген. Яғни, әкесі Исхақты алдап, батасын алғандығы айтылады[8].
Ал, Харунды (ғ.с.) алтын бұзау жасап, соған табынғандығын және солай табынуды қауымына да бұйырғанын айтады[9]. Алла сақтасын, пайғамбардың пұтқа табынуын қалай түсінуге болады?
4. Тауратта Алланы адам секілді баяндайды. Яғни, шаршады, көктен жерге түсті, жәнната қыдырып жүр, деген секілді Алланың болмысына қайшы әңгімелер жазылған. Алла Құранда айтқандай: «Еш нәрсе ол сияқты емес (Оған ұқсамайды)»[10]. Осы айтылған сөздерді келтірейік: «Құдай жарату жұмысын жетінші күні аяқтап, сол күні жұмыс жасамай демалды. Жетінші күнге оң батасын беріп, оны қасиетті деп белгіледі. Себебі Ол бұл күні Өзінің жарату жұмысының бәрін бітірген соң тынықты»[11].
«Күн батып, жел соққан кезде олар Құдай Иенің бақ ішінде жүрген дыбысын естіді»[12]. «Сонда оған бір кісі жолығып, онымен таң атқанша күресті. Ол Жақыпты жеңе алмайтынына көзі жеткенде, оны жамбасымен ұрып, жамбас сүйегі шығып кетті. Әлгі кісі: «Мені қоя бер, таң атып қалды», – деді. Ал, Жақып: «Маған батаңды бермейінше, Сені жібермеймін», – деп жауап берді. Сонда ана кісі Жақыптан: «Есімің кім?» – деп сұрады. Ол: «Жақып», – деді. Әлгі: «Енді сен Жақып емес, Исраил деп аталатын боласың! Себебі Құдаймен күресіп келдің, енді адамдарға үстем боласың», – деді»[13].
Таураттан келтірілген бұл үзінділер Хазіреті Мұсаға (ғ.с.) түскен Таурат сөзі болуы әсте мүмкін емес. Алла Тауратта өз пайғамбарлары жайлы бұлай айтты деу – Аллаға қарсы жала жабу деген сөз. Алланың сүйікті елшілерінің бірі Мұсаның (ғ.с.) да Тауратқа мұндай сөзді қосуы ақылға симайтын жайт. Олай болса мұндай деректердің Тауратта болуы, оның кейіннен жазылғандығын айғақтайды.
ІНЖІЛ КІТАБЫНЫҢ БҰЗЫЛҒАНДЫҒЫНЫҢ АЙҒАҒЫ
Хазіреті Иса (ғ.с.) пайғамбар 30 жасында Алланың Израйл ұрпақтарына жіберген елшісі болды. Алла Тағала Таурат кітабы бұрмаланып, өзгеріске ұшырағаннан кейін жаңа шариғатпен, жаңа кітаппен Хазіреті Исаны жіберді. Иә, Иса (ғ.с.) да 33 жаста бұл дүниеден көк қабатына көтерілген соң, артында қалған шәкірттері қатты қиыншылықтарға ұшырады. Інжіл кітабы Хазіреті Иса пайғамбардың көк қабатына көтерілуінен шамамен 30 жылдан кейін барып бірнеше шәкірттері тарапынан жазылды. Уақыт өте келе Інжілдің саны жүзден асты. Мысалы 325 жылы Никей соборында 50 Інжілді жою шешімі қабылданды[14]. Ақырында христиан әлемі қабылдаған әлемге танымал 4 Інжілді бекітті. Енді осы 4 Інжілдің өзінде бір-біріне қайшы келетін, бір-біріне ұқсамайтын жерлері көптеп кездеседі. Осы мәселеге байланысты қысқаша тоқталып өтер болсақ:
1. Хазіреті Иса пайғамбарға әу баста түскен Інжіл біреу еді. Қазір ше? Әлемге танымал 4 Інжілдің өзі Інжілдің өзгергеніне, адамдар жағынан кейіннен жазылғандығына басты дәлел болып отыр.
2. Інжіл кітабында Хазіреті Иса пайғамбарды Алланың ұлы, қала берсе құдай деп атайды. Бұл мәселені Інжілде былай деп келтіреді: «Бала келе жатқанда жын оны жерге жығып, қалшылдатты. Иса жынға қатаң тыйым салып, баланы сауықтырып, әкесіне тапсырады. Бәрі де Құдайдың ұлы құдіретіне қайран қалды»[15]. «Қалың жұрт шомылдыру рәсімінен өтіп жатқан кезде, Иса да сол рәсімнен өтті. Ол мінәжат еткенде көк ашылып, көгершін бейнесіндегі Киелі Рух оның үстіне қонды. Көктен: «Сен Менің сүйікті рухани Ұлымсың. Саған толықтай ризамын!», – деген дауыс шықты»[16]. «Кім мені сүйсе, айтқандарымды берік ұстанады және Әкем оны сүйеді. Біз сондай кісілерге келіп, өмірлерінен орын аламыз. Мені сүймегендер сөздерімді берік ұстанбайды. Сендердің естіп жүргендерің Өзімнің емес, Мені жіберген Әкемнің сөздері»[17].
Міне, осыған ұқсас көптеген мысалдарды келтіруге болады. Ал, Құран бұл мәселеге үзілді-кесілді қарсы шығады және Хазіреті Исаны құдай, үштің үшіншісі дегендерді кәпір болды деп есептейді. Мысалы, «Ықылас» сүресінде Алланың жалғыз және тумайтындығын білдірсе, «Мәида» сүресінің жекелеген аяттарында: «Расында, Мариямұлы Масихті Алла дегендер кәпір болды», «Расында Алла үштің үшіншісі дегендер кәпір болды»[18]; «Марияұлы Масих бір пайғамбар ғана»[19], –дейді.
3. Бізге мәлім 4 Інжіл шындығында да, Алладан түскен шынайы кітап болатын болса, неліктен олардың тараулары, аяттары бір-біріне сәйкес келмейді? Әлде біреуіне көбірек уахи етіп, екіншісіне азырақ уахи етілген бе? Алланың кәләмында мұндай өзгеріс болмаса керек. Енді осы 4 Інжілді салыстырып көрейікші:
1. Матфей Інжілі – 28 тарау = 1070 аят
2. Марк Інжілі – 16 тарау = 678 аят
3. Лука Інжілі – 24 тарау = 1151 аят
4. Иоан Інжілі – 21 тарау = 879 аят
Інжілдердің бұрмаланғандығы мұнан да анық байқалады. Алайда, христиандар бұл ақиқатты бәрібір де мойындағысы келмейді. Бірақ, біз көрсеткен мысалдар жай қисындық дәлелдер ғана екендігін де айта кеткен абзал. Егер де Інжілдердің өзге де нұсқаларын егжей-тегжейлі зерттеген жан көптеген қайшылықтарға көз жеткізеді[20].
ҚМДБ Пәтуа бөлімі